دانلود فایل مستندات ارتقا رتبه به عالی شغل حسابداری بیمارستان (docx) 1 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 1 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

852170814070مستندسازی تجربیات کارمندان برایارتقا به رتبه شغلی عالیمستندسازی تجربیات کارمندان برایارتقا به رتبه شغلی عالی26670-49530 دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی نام ونام خانوادگی: عنوان پست مورد تصدی:مسئول حسابداری مدت تجربه:22 سال محل خدمت: تاریخ تهیه مستندات:آذرماه 93 فهرست : مقدمه..................................................................................................................................................................................2 ارزیابی عمومی .............................................................................................................................................................14 روشهای انجام کار.........................................................................................................................................................26 عناوین تجارب ..............................................................................................................................................................47 تبیین تجارب...............................................................................................................................................................51 عوامل موفقیت ویا عدم موفقیت ............................................................................................................................57 اقدامات خاص ............................................................................................................................................................61 بیان نکات ویزه وکلیدی .........................................................................................................................................86 ارائه برنامه ...................................................................................................................................................................116 سوابق خدمتی(با ذکر مدت خدمت): -1714521653500 860425145415فصل اولمقدمه ارزیابی کلی درباره حوزه فعالیت 00فصل اولمقدمه ارزیابی کلی درباره حوزه فعالیت از اوایل دهه 70 طرح خودگردانی بیمارستانها در سطح کشور به اجرا درآمده است. براساس این طرح تامین کلیه هزینه های بیمارستانها ومراکز آموزشی درمانی غیر از حقوق پرسنل رسمی پیمانی از محل درآمدهای اختصاصی آنهاست. این امر ضرورت توجه به مدیریت مالی واحدها را بیش از پیش مشخص می نماید. . بخش اعظمی از درآمدهای اختصاصی واحدها از طریق عقد قرارداد با شرکتهای بیمه ای و ارائه خدمات به افراد بیمه شده آنها تامین می گردد. صرفنظر از مفاد قرارداد های یک طرفه که معمولا بیمارستانها را در موضع انفعال قرار می دهد همه ساله مبالغ قابل توجهی از درآمدهای بیمارستانها و مراکز آموزشی درمانی بعنوان کسورات کسر می گردند. در این مجموعه جهت ایجاد زبان مشترک نخست به تعریف واژه ها و مفاهیم مربوط به بیمه و کسورات پرداخته شده است تعاریف و اصطلاحات بیمه گر پایه سازمانهایی از قبیل سازمان بیمه خدمات درمانی ، سازمان تامین اجتماعی و سازمان تامین خدمات درمانی نیروهای مسلح که طبق قانون بیمه درمان همگانی، موظف به ارائه خدمات درمان پایه هستند بیمه گر تکمیلی شرکت بیمه دارای مجوز فعالیت از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران که مشخصـات آن در بیمه نامه درج شده است و جبران هزینه های بیمارستانی ،جراحی ناشی از بیماری و حوادث و سایر پوشش های اضافی درمانی بیمه شدگان را طبق شرایط مقرر در بیمه نامه را به عهده می گیرد بیمه گذار شخصی است که مشخصات وی در بیمه نامه ذکر شده و متعهد به پرداخت حق بیمه است گروه بیمه شدگان عبارتند از کارکنان رسمی، پیمانی یا قراردادی بیمه گذار به اتفاق کلیه اعضای خانواده شان و سایر گروه ها (از قبیل اصناف،اتحادیه ها و انجمن ها) حق بیمه وجهی است که بیمه گذار باید در مقابل تعهدات بیمه گر بپردازد. انجام تعهدات بیمه گر موکول به پرداخت حق بیمه به نحوی است که توافق شده باشد دوره انتظار مدت زمانی است که در طول آن، بیمه گر تعهدی به جبران هزینه های درمانی ندارد فرانشیز سهم بیمه شده یا بیمه گذار از هزینه های درمانی است مدت بیمه منظور از آن تاریخ شروع و انقضای بیمه است کسورات تفاوت ریالی میان آنچه که در قبال ارائه خدمت (براساس کتاب کالیفرنیا و تعرفه های مصوب ابلاغی) باید وصول شود وآنچه که عملا وصول می شود وصول نقدی عبارتست از پولی که مردم در قبال دریافت خدمات مستقیماً به حساب مرکز ارائه کننده خدمت واریز می کنند وصول غیرنقدی آنچه که طرف های قرارداد (سازمانهای بیمه گر پایه، تکمیلی ، ردیفهای وزارتی و...) به حساب مرکز ارائه کننده خدمت واریز می کنند آشنایی اولیه با سازمان های مهم بیمه گر سازمان بیمه خدمات درمانی (بیمه گر پایه) در آبان ماه سال 1373 قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که متعاقب آن سازمان بیمه خدمات درمانی در کشور تشکیل شد. هدف این سازمان رفع نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبتهای پزشکی در حوادث و سوانح به صورت بیمه همگانی برای کارمندان دولت و بیمه شدگان اختیاری می باشد. این سازمان با عقد قرارداد با کلیه بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی دولتی و برخی مراکز درمانی در بخش خصوصی به ارائه خدمات به بیمه شدگان خویش می پردازد. این سازمان در قالب پنج صندوق کارکنان دولت، سایر اقشار (شامل: مدد جویان بهزیستی – خانواده های معظم شهدا- جانبازان- آزادگان- طلاب و دانشجویان)، خویش فرمایان (منظور بیمه شدگانی است که با پرداخت حق سرانه کامل و یکجا و بصورت خانوار بمدت یک تا سه سال بیمه درمانی می شوند)، خویش فرمایان بستری شهری (شامل بیمه شدگانی است که از اقشار محروم جامعه بوده و تحت پوشش هیچ نوع بیمه درمانی قرار نگرفته باشند، بطور رایگان بیمه می شوند که با دریافت کارت بیمه مربوطه می توانند فقط خدمات درمانی بستری را دریافت نمایند) و روستاییان و عشایر فعالیت می کند. پس از تشکیل وزارت رفاه و تامین اجتماعی این سازمان زیر نظر وزارت رفاه قرار گرفت .از طرح های خوب این سازمان طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع و بیمه ایرانیان است سازمان تامین اجتماعی (بیمه گر پایه) سازمان تامین اجتماعی یک سازمان بیمه گر اجتماعی است که کارگران حقوق بگیر و مزدی (به صورت اجباری) و صاحبان حرف و مشاغل آزاد (به صورت اختیاری) را در بر می گیرد. جمعیت تحت پوشش این سازمان بیش از 11 میلیون نفر بیمه شده اصلی و بیش از 2 میلیون نفر مستمری بگیر می باشد که با در نظر گرفتن خانواده بیمه شدگان به بیش از 34 میلیون نفر می رسد. سازمان تامین اجتماعی براساس قانون، یک نهاد عمومی غیردولتی است که عمده منابع مالی آن از محل حق بیمه ها با مشارکت کار فرما و بیمه شده تامین می گردد و متکی به منابع دولتی نیست و به همین دلیل سرمایه و دارایی های آن متعلق به افراد تحت پوشش در نسل های متوالی است و قابل ادغام با هیچ یک از سازمان ها و موسسه های دولتی یا غیردولتی نمی باشد. تکیه گاه اصلی این سازمان، مشارکت سه جانبه کارفرمایان، بیمه شدگان و دولت در عرصه های مختلف سیاستگذاری و تصمیم گیری های کلان و تامین مالی است. تعهدات این سازمان برابر استانداردهای تعیین شده به وسیله سازمان جهانی کار و سازمان بین المللی تامین اجتماعی تنظیم شده و چگونگی ارائه خدمات و تحقق این تعهدات به وسیله این سازمان را قانون، معین کرده است سازمان تامین خدمات درمانی نیروهای مسلح (بیمه گر پایه) شرکت بیمه سازمان تامین خدمات درمانی نیروهای مسلح در تاریخ 27/12/1351 در وزارت دفاع وقت بمنظور تامین خدمات درمانی عائله درجه یک افسران، همافران، درجه داران کادر ثابت و وظیفه ، افراد کادر ثابت و همردیفان و غیر نظامیان رسمی ارتش و ژاندارمری کشور همچنین افسران و همافران و کارمندان بازنشسته و عائله درجه یک آنان و مستمری بگیران تاسیس و بر طبق اساسنامه ای که پس از بررسی در کمیسیون های دارایی و دفاع به تصویب مجلس شورای ملی وقت رسید اداره می گردید .سازمان تامین خدمات درمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی مسئولیت تامین خدمات درمانی کارکنان، بازنشستگان، وظیفه بگیران و عائله تحت تکفل و مستمری بگیران نیروهای مسلح را بر عهده دارد. در تاریخ 28/5/1368 و متعاقب تشکیل و تصویب وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در مجلس شورای اسلامی، تشکیل سازمان واحدی بنام سازمان تامین خدمات درمانی پرسنل نیروهای مسلح تعیین شد که پس از تدوین اساسنامه جدید سازمان تامین خدمات درمانی علاوه بر مشمولین، نیروها ، سازمانها و نهادهای مشروحه زیر اعم از کادر ثابت و پیمانی بسیج ویژه و بازنشسته و وظیفه بگیران و مستمری بگیران و عائله تحت تکفل آنها تحت پوشش سازمان قرار گرفتند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ( شامل کمیته انقلاب اسلامی ، ژاندارمری و شهربانی وزرات دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای وابسته به وزارت دفاع اعضاء ویژه بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بیمه های تکمیلی (مکمل) این بیمه ها برای جبران بخشی از هزینه های بیمارستانی و جراحی ناشی از بیماری، حادثه و سایر پوشش های اضافی درمانی بیمه شدگان است که در تعهد بیمه گر پایه نیست مورد استفاده قرار می گیرند.. بیمه های تکمیلی در ایران به 3 گروه تقسیم می شوند بیمه های دولتی شامل بیمه های: ایران، آسیا، البرز و دانا بیمه های خصوصی شامل بیمه های : معلم، پارسیان، کارآفرین، سینا، سامان، رازی، توسعه، دی، نوین، ملت، پاسارگاد و میهن بیمه های مناطق آزاد شامل بیمه های : اتکایی امین، حافظ، امید و ایران امید اشکال کسورات کسورات، مهمترین چالش موجود بین مراکز ارائه دهنده خدمات درمانی و سازمانه های بیمه گر پایه است. در ذیل به بررسی اجمالی این مسئله پرداخته شده است کسورات ناشی از ثبت خدمت عدم ثبت : خدمت انجام می گیرد ولی ثبت نمی شود ثبت ناقص خدمت: خدمت انجام می گیرد ولی یا بصورت ناقص ثبت می گردد یا مستندات و مدارک نشان دهنده انجام آن ناقص است خطای محاسباتی: این نوع کسور ناشی از عدم محاسبه تمام یا قسمتی از خدمات و یا اشتباه در محاسبه تعرفه خدمات بوقوع می پیوندد علل موارد فوق را می توان به شکل ذیل دسته بندی نمود عدم آگاهی ازعوارض حقوقی برای شخص ثبت کننده و بیمار عدم آگاهی از تبعات مالی عدم وجود مکانیسم های کنترلی و نظارتی عدم وجود ارتباط بین عملکرد و دریافتی مدیران و پرسنل عدم برقراری ارتباط بین دریافتی و حجم کار پرسنل حجم کار بالا نارضایتی پرسنل استفاده نادرست پرسنل از امکانات سیستم کسورات ناشی از ارسال مستندات عدم ارسال: مستندات خدمات ارائه شده به طرف قرارداد ارسال نمی گردند ارسال دیرهنگام: مستندات خدمات ارائه شده دیرتر از زمان توافق شده به طرف قرارداد ارسال می گردند ارسال ناقص: مستندات خدمات ارائه شده بصورت ناقص به طرف قرارداد ارسال می گردند کسورات ناشی از وصول درآمد اختصاصی تفاوت ریالی صورتحساب صادر شده و موجودی صندوق تفاوت صورتحساب تایید شده توسط طرف های قرارداد با مبالغ واریز شده به حساب واحد ارائه کننده خدمت کسورات ناشی از تخصیص اعتبار درآمدهای اختصاصی این کسور عبارتست از تفاوت رقم ریالی واریزی از طرف مرکز ارائه دهنده خدمت با رقم ریالی تخصیص یافته از طرف دانشگاه به همان مرکز کسورات ناشی ازاختلاف نظر مابین مرکز ارائه کننده خدمت و طرف های قرارداد این کسورات شامل هرگونه کسور ناشی از اختلاف نظر درخصوص تعریف تعرفه و نحوه اعمال آن و نیز شمولیت یا عدم شمولیت خدمت ارائه شده در محتوای قرارداد، مابین واحد ارائه دهنده خدمت و طرفهای قرارداد است بدیهی است مبنای ارائه کلیه خدمات در واحدها، دستور پزشک است. حال هرگونه مغایرتی مابین دستورات پزشک و خدمات ثبت شده نشانگر وجود نقصان در فرایند ثبت می باشد. پس بایستی مکانیسمی وجودداشته باشد که این مغایرت را نشان دهد. این مکانیسم به سه صورت قابل طراحی است نظارت انسانی: بدین معنی که کلیه خدمات ثبت شده بایستی با دستورات پزشکی مطابقت داده شوند. این کار توسط مسئولین و منشی بخش ها قابل انجام است. یعنی مسئولین بخشها بایستی قبل از ارسال پرونده به واحدهای بعدی از کامل بودن و ثبت درست خدمات اطمینان حاصل کنند و قسمت مربوط به کنترل ثبت را تایید و امضا نمایند نظارت رایانه ای: در این روش کنترل فوق با برنامهء رایانه ای انجام می گیرد. یعنی برنامه طوری تنظیم می گردد که درصورت عدم ثبت و یا ثبت ناقص اجازه ورود به مراحل بعد تا رفع نقص داده نمی شود. این روش مستلزم برقراری سیستمدر واحدهاست که بنظر میرسد یکی از ضروریات باشد نظارت طرفهای قرارداد: شرکتهای بیمه با بررسی پرونده های ترخیص شده بیماران، کسورات ناشی از عدم ثبت یا ثبت ناقص را اعلام می نمایند راهکارهای پیشنهادی برای کنترل و کاهش کسورات ناشی از ثبت مشخص نمودن پاسخگو بدین معنی که روسا و مدیران واحدها بصورت مرتب و طی گزارشات حضوری وکتبی این نوع کسورات را بررسی و گزارش نمایند و نیز بایستی پاسخگویی در مقابل کسورات بوجود آمده را در رده های پایین دقیقاً مشخص کرده و مرتب نسبت به گزارش گیری اقدام نمایند برقراری سیستم نظارتی این نظارت بدو شکل انسانی و رایانه ای قابل طراحی است که بسته به حجم کار و وسعت و تنوع خدمات میتوان در مورد آن تصمیم گیری کرد آموزش یکی از علل وقوع کسورات، عدم آگاهی پزشکان و پرسنل از عوارض مالی و حقوقی آنست بنابراین برقراری سیستم آموزش می تواند گام موثری در کاهش وقوع کسورات باشد تغییر مکانیسم پرداخت درحال حاضر توزیع کارانه در واحدها ارتباط معنی داری با حجم کار و نیز کیفیت کار ندارد. حتی توزیع کارانه ارتباطی با میزان درآمد واحدها ندارد لذا بهتر است با تعییر مکانیسم پرداخت، هرگونه پرداخت کارانه بر اساس درآمد واقعی، حجم کار و کیفیت کار صورت گیرد. این تغییر بایستی شامل دریافتیهای رییس ومدیر بیمارستان نیز باشد تغییر مدیریت مالی یعنی بخشی از مدیریت مالی واحدها به مسئولین بخشها ، پاراکلینیکها و... واگذار گردد. بدین معنی که این افراد مسئول هزینه درآمد بخش یا واحد خود باشند . در حال حاضر این مسئولین هیچگونه دخالتی در فرایند مالی و درآمدی ندارند. در صورتیکه این مسئولیت بر عهده آنها قرارداده شود ضرورتا آنها جهت افزایش درآمد و دریافتی خود برنامه ریزی خواهند نمود واگذاری یکی از راهکارهای اساسی افزایش درآمد و کاهش کسورات استفاده از ابزار واگذاری است. واگذاری می تواند هم به خود پرسنل و هم به بخش خصوصی انجام گیرد ایجاد واحد رسیدگی این واحد، مسئولیت بررسی نهایی اسناد و پرونده ها را بعهده گرفته و ضمن رفع اشکالات احتمالی، بازخورد اشکالات و کسورات را ارائه خواهد نمود. لازم به توضیح است که پرسنل این واحد از بین پرسنل داوطلب همان بیمارستان انتخاب میگردند. آنهاضمن فعالیت در خارج وقت اداری درصدی از کاهش کسورات را بعنوان حق الزحمه دریافت خواهند نمود تعامل با طرف های قرارداد در بسیاری از موارد با ایجاد تعامل با نمایندگان طرف های قرارداد و ایجاد هماهنگی با آنها می توان درصد قابل توجهی از میزان کسورات را کم کرد. بعنوان مثال میتوان از نمایندگان بیمه ها بعنوان مدرس دردوره های آموزشی پرسنل که در زمینه کسورات برگزارمیگردد استفاده نمود برقراری سیستم پیشنهادات پرسنل واحدها کارشناسترین افراد جهت ارائه راه حل برای کاهش کسورات می باشند چنانچه سیستمی برای استفاده از پیشنهادات آنها و تشویق پیشنهادات سازنده برقرار گردد نتایج خوبی بدست خواهد آمد تشکیل کمیته کسورات این کمیته مسئولیت بررسی، گزارش و ارائه راه حل کاهش کسورات را در سطح واحد عهده دار خواهد بود .اعضا این کمیته با تشخیص رئیس واحد انتخاب خواهند شد استفاده از تجارب روسا و مدیران واحدها می توانند از تجارب سایر واحدها در زمینه کاهش کسورات بهره گیرند. مقایسه کسورات یک واحد در درون بخش با سایر واحدها در همان بیمارستان و یا مقایسه کسورات کلی یک بیمارستان با سایر بیمارستانها بر افزایش انگیزه مدیران و پرسنل می افزاید سایر چالشهای سازمان های بیمه گر در حوزه قوانین و مقررات بیمه ای و رسیدگی به اسناد پزشکی عدم پرداخت هزینه خدمات در مهلت مصوب (عدم پرداخت صورتحساب های هر ماه بصورت مجزا و قطعی و عدم امکان پیگیری امور مالی) عدم وجود ضمانت اجرایی انجام پرداخت به موقع مطالبات عدم رعایت ضوابط بررسی و تحویل اسناد توسط بیمه ها عدم یکسانی ضوابط بیمه های پایه در زمینه های مختلف مانند بسته خدمات تحت پوشش،  عدم وجود ضوابط در گرد آوری مقررات تغییرات وسیع ضوابط و مقررات هر سازمان و عدم اطلاع رسانی به موقع اعمال ضوابط و مقررات، بدون تایید شورای عالی بیمه عدم پوشش یکسان هزینه خدمات توسط سازمانهای مختلف بعلت ضوابط و مقررات مختلف رفتار چند گانه سازمان ها با مابه التفاوت تعرفه های ابتدای سال عدم اجرای مفاد کتاب کالیفرنیا به عنوان مبنای تعرفه ای و خدمات مورد قبول عدم برگزاری دوره های آموزشی آشنایی کارکنان واحدهای مربوطه با ضوابط بیمه و رسیدگی به اسناد پزشکی عدم وجود ساز و کار مناسب برای پیگیری مسایل موجود در ستاد نقایص فراوان موجود در ضوابط مدیریت بیمارستانی و خدمات که منجر به کسورات می شود (مثل تخت های، تاخیر در اعلام درجه ارزشیابی و تغییر بسته خدمات تحت پوشش بدون توجه به مصوبات عدم آشنایی نمایندگان بیمه با ضوابط موجود اعمال شرایط مختلف برای درخواست یا ارائه خدمات (مثلا احیا توسط پزشک عمومی، زایمان طبیعی بیماران روانی، تعداد مشاوره، تعداد سزارین مورد قبول، عوارض عمل و عدم وجود یک دستور العمل یکسان و جامع رسیدگی به اسناد پزشکی عدم وجود یک ساز و کار شفاف برای حل مشکلات بین مراکز ارائه خدمات و سازمانهای بیمه گر پایه در حوزه رسیدگی به اسناد و ضوابظ بیمه ای 7378701430020فصل دومارزﯾﺎﺑﯽعمومی از ﺣﻮزه وﻇﺎﯾﻒ ، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺑﯿﺎن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت به شیوه روایی 00فصل دومارزﯾﺎﺑﯽعمومی از ﺣﻮزه وﻇﺎﯾﻒ ، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺑﯿﺎن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت به شیوه روایی -6858037147500 ارزیابی عمومی هزینه حقوق و دستمزد نشان دهنده سهم نیروی کار در تولید محصولات و ارائه خدمات بوده ویکی از مهمترین هزینه های عملیاتی اکثر موسسات است. هزینه دستمزد به عنوان یکی از عوامل مهم هزینه مستلزم اندازه گیری، کنترل و تجزیه وتحلیل مستمر می باشد. اقزایش تولید که به کاهش بهای تمام شده هر واحد منجر می گردد، توام با افزایش نرخهای دستمزد و مزایای مربوط، موجب افزایش روند استفاده از تجهیزات ماشینی و پیشرفته به منظور تولید بیشتر با ساعات کار کمتر گردیده است. تغییرات در استفاده از نیروی کار، اغلب تغییرات در روشهای پرداخت پاداش را ایجاب می نماید و این امر خود موجب تغییراتی در نحوه حسابداری هزینه های دستمزد می گردد. طبق آخرین تجزیه و تحلیلها، پرداختهای دستمزد به طور مستقیم یا غیرمستقیم، بر مبنای درجه مهارت کارگران صورت می گیرد. وظایف حسابداران در مورد هزینه حقوق ودستمزد از ساده ترین و در عین حال بااهمیت ترین آنها است. محاسبه و پرداخت درست وبه موقع حقوق و دستمزد یکی از عوامل موثر در ایجاد رابطه مطلوب بین کارکنان (کارگران) و کارفرما می باشد. مدارک سیستم حقوق ودستمزد که به درستی تهیه و به آسانی قابل فهم باشند نیز یکی دیگر از عوامل با اهمیت در برقراری رابطه مناسب بین مدیریت موسسات، کارکنان و مقامات قانونی از قبیل ادارات کار، بیمه و دارایی و.... می باشد. سیستم حقوق و دستمزد به مجموعه اجزا به هم پیوسته در داخل یک موسسه که داده های مربوط به سهم نیروی کار را در تولید محصولات یا ارائه خدمات به صورت اطلاعات حقوق و دستمزد تبدیل می نماید یک سیستم حقوق و دستمزد گفته می شود. داده های مربوط به نیروی کار را می توانیم نام کارمند یا کارگر، شماره پرسنلی یا شماره بیمه تامین اجتماعی، ساعات یا روزهای کارکرد، نرخ دستمزد، میزان اضافه کاری، ... و کسورات قانونی و توافقی (بیمه، مالیات، وام، مساعده، ....) نام برد. ازآنجا که هزینه حقوق و دستمزد و مخارج مربوط به آن درصد تقریباً بالایی از هزینه های هر موسسه را تشکیل می دهد. ضروری است در این سیستم پیش بینی های لازم برای حصول اطمینان از پرداخت صحیح حقوق و دستمزد به عمل آید. ازسوی دیگر سیستم حقوق ودستمزد باید به نحوی طراحی شود که اطلاعات لازم را به سرعت گردآوری، کسورات لازم را محاسبه و رقم خالص قابل پرداخت به هریک از کارکنان را تعیین نموده و تدابیر مناسبی را برای جلوگیری از پرداخت به شکل غیر قانونی به افراد سوء استفاده کننده ایجاد نماید. معمولاً قوانین کشورها همه ی موسسات اعم از خدماتی، بازرگانی و تولیدی را ملزم نموده تا اطلاعات لازم در مورد تعداد کارکنان، حقوق و دستمزد و مزایای مربوطه را همه ماهه به دستگاههای ذیربط همچون وزارت دارائی برای تعیین و وصول مالیات حقوق و سازمان تامین اجتماعی برای وصول بیمه و ارائه خدمات ارسال دارند. در نتیجه موارد فوق یک سیستم منظم و دقیق را برای حقوق و دستمزد ضروری کرده است. کنترل داخلی سیستم حقوق و دستمزد به منظور کنترل هزینه های دستمزد علاوه بر دایره حسابداری حقوق و دستمزد، سایر دوایر از قبیل کارگزینی، دایره ثبت اوقات کار (کنترل ورود وخروج پرسنل)، دایره برنامه ریزی تولید ودر مواردی دایره پرداخت نیز می توانند یاری دهنده باشند. الف) دایره کارگزینی : وظیفه اصلی دایره کارگزینی تامین نیروی کار است. در ارتباط با منابع انسانی: تهیه آیین نامه های استخدامی، تهیه و اجرای برنامه های آموزشی، تنظیم شرح وظایف و ارزیابی مشاغل، انجام معاینه پزشکی، مصاحبه ترفیعات، نقل وانتقالات-مرخصی ها، تعیین مشاغل، استخدام و صدور حکم کارگزینی در زمره وظایف دایره کارگزینی می باشد. مقررات استخدامی باید علاوه بر مطابقت با مقررات موسسه، با قوانین، مقررات و آئین نامه های وزارت کار و امور اجتماعی وسایر مقررات جاری کشور نیز مطابقت داشته باشد. پس از استخدام کارمند یا کارگر جدید و انجام مراحل مختلف استخدام توسط دایره کارگزینی، نرخ حقوق و دستمزد تعیین شده و سایر اطلاعات مورد نیاز را به دایره حقوق و دستمزد ارسال می کند. تغییر نرخ حقوق و دستمزد و یا احیاناً خاتمه کار (قطع رابطه شغلی با موسسه)، غیبت و سایر تغییرات موثر بر حقوق و دستمزد بایستی سریعاً به دایره حسابداری حقوق و دستمزد اطلاع داده شود تا موضوع را در هنگام محاسبات و تنظیم لیست حقوق و دستمزد در نظر بگیرد. ب) دایره برنامه ریزی تولید: این دایره برنامه تولید را برای هر سفارش یا مرحله تولید تهیه می کند. ج)دایره ثبت اوقات کار (دایره کنترل ورود وخروج پرسنل) وظیفه این دایره کنترل زمان ورود و خروج پرسنل و نگهداری مدارک صحیح و کامل در مورد اوقات کار هر یک از کارکنان می باشد. نگهداری مدارکی که نشان دهنده اوقات کار هر یک از کارکنان در دوره های مشخص هفتگی یا ماهانه باشد اولین ومهمترین مرحله از مراحل جمع آوری داده های (اطلاعات) مربوط به سیستم حقوق و دستمزد می باشد. برای انجام این کار از وسایل و مدارک زیر استفاده می شود: کارت ساعت کارت ساعت که به آن کارت حضور و غیاب نیز می گویند یکی از مدارک مسلم و گویا در مورد حضور یا عدم حضور کارکنان در محل کار می باشد. کارت ساعت که توسط دایره ثبت اوقات کار جمع آوری می گردد شامل نام ونام خانوادگی و شماره پرسنلی هر یک از کارکنان بوده و معمولاً یک دوره پرداخت حقوق و دستمزد را در بر می گیرد. یک کارت ساعت تکمیل شده نشان دهنده ساعت شروع به کار (ورود) وخاتمه کار (خروج) هریک از کارکنان در هر روز یا نوبت کاری و همچنین میزان ساعت اضافه کاری می باشد ومعمولاً به وسیله ماشین ساعت زن تکمیل می گردد. لازم به توضیح است که ساخت ماشینهای ساعت زن دیجیتالی و پیشرفته امروزی استفاده از کارت ساعت طبق فرم قبل تقریباً منسوخ گردیده است وجای آن را کارتهای کوچک شناسایی خاص این موضوع گرفته است. وکارکنان هنگام ورود و خروج کافی است که کارت را از شیار مخصوصی که در دستگاه ماشین ساعت زن تعبیه شده عبور دهند. اطلاعات لازم در دستگاه ذخیره گردیده و در پایان هر ماه استخراج می گردند. استفاده از شیوه های جدید امکان سوء استفاده را تقریباً غیرممکن ساخته است. ماشین ساعت زن وسیله ای است برای ثبت و انعکاس اوقات حضور کارکنان در محل کار بر روی کارت ساعت یا ذخیره اطلاعات مربوط به ورود و خروج کارکنان معمولاً برای هر یک از کارکنان یک شماره کارت ساعت اختصاص داده می شود. شماره کارت ساعت ذکر شده به عنوان شماره شناسایی کارکنان در لیست حقوق و دستمزد می باشد. معمولاً مسئولین ثبت اوقات کار هنگام ورود و خروج کارکنان در نزدیکی محل ماشین ساعت زن مستقر می گردند و به منظور حصول اطمینان از نحوه صحیح ثبت اوقات کار نظارت و کنترل می نمایند که هر یک از کارکنان فقط کارت خود را زده و به جای دیگری کارت نزنند.کارتهای ساعت زن یا اطلاعات استخراج شده پس از امضاء وتائید توسط دایره ثبت اوقات کار به قسمت حسابداری حقوق و دستمزد ارسال می گردند. کارت اوقات کار: کارت اوقات کار بیشتر در موسساتی که تولید آنها به صورت سفارش انجام می گردد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هر کارگر باید زمان انجام کار، خود را برای هر سفارش به سرپرست مربوطه اطلاع دهد تا کارت اوقات کار توسط سرپرست به طور صحیح تکمیل و درنهایت تائید گردد. در موسسات تولیدی که تولید به صورت سفارش انجام نمی گیرد به این کارت نیازی نیست با توجه به ضرورت نگهداری حساب حقوق ودستمزد پرسنل وپرداخت همه ماهه حقوق به آنها ارزیابی حقوق و دستمزد در دستگاهها الزامی است منظور از دستمزد، پرداختی است که مبنای محاسبه آن ساعت است و منظور از حقوق پرداختهایی است که ماهانه صورت می پذیرد. دستمزد، متداول ترین شیوه پرداخت به کارگران و حقوق، متداول ترین شیوه پرداخت به کارمندان است. ویژگیهای سیستم حقوق و دستمزد بطور کلی، سیستم حقوق و دستمزد باید به گونه ای طراحی شود که از این ویژگیها برخوردار باشد. برای امرار معاش کافی باشد. · ایجاد انگیزه نماید. · اقتصادی و موثر باشد. · سازمان را قادر سازد با سازمانهای دیگر رقابت کند. · منطقی باشد و کارکنان منطقی بودن آن را بپذیرند. · منصفانه و عادلانه باشد. · طراحی سیستم حقوق و دستمزد به عهده کیست؟ طراحی سیستم حقوق و دستمزد و وضع سیاستهای مربوط به آن معمولاً به وسیله کارشناسان اداره امور کارکنان و با همکاری مدیران اجرایی در سازمان، انجام می گیرد. مراحل مختلف طراحی سیستم حقوق و دستمزد ارزش نسبی مشاغل مختلف در سازمان، ارزش نسبی کارکنان، سطح حقوق و دستمزدهای رایج در صنعت، نقش اتحادیه ها و سندیکاهای کارگری، و اوضاع اقتصادی کشور از جمله عوامل مهمی هستند که باید در هنگام طراحی سیستم حقوق و دستمزد درنظر گرفته شوند. مراحل مختلف طرااحی سیستم حقوق و دستمزد عبارتند از: -1 تجزیه و تحلیل شغل، -2 شرح شغل، -3 ارزشیابی شغل، -4 بررسی نرخ حقوق و دستمزدهای متداول در صنعت، -5 تعیین نرخ پرداخت، -6 تعدیل و ترمیم سیستم پرداخت- سیستم پرداخت باید انعطاف پذیر بوده، قابلیت تطابق با نوسانات اقتصادی و روندهای اجتماعی را هم داشته باشد. -7 ارزیابی تفاضلی حقوق و دستمزد- به وسیله ارزیابی عملکرد، گروه و پایه شغلی کارکنان بدرستی معین و متناسب با آن حقوق پرداخت می شود. بدین ترتیب، یک سیستم تفاضلی حقوق و دستمزد در سازمان به وجود می آید که به موجب آن، هر کسی متناسب با تحصیلات، مهارت، تخصص و سایر ویژگیهایش حقوق دریافت می دارد. -8 بررسی قوانین و مقررات درون سازمانی، -9 بررسی قوانین و مقررات دولتی حاکم بر پرداخت. روشهای ارزشیابی: ارزش نسبی یک شغل، سهمی است که آن شغل در تحقق اهداف سازمان دارد. متغیرهایی که معمولاً برای ارزشیابی شغل انتخاب می شوند، مسئولیت، مهارت، تلاش و شرایط کار هستند. برای ارزشیابی مشاغل چهار روش اصلی وجود دارد که عبارتند از: روش امتیازی، مقایسه عوامل، طبقه بتدی و رتبه بندی. الف) روش امتیازی: طریقه عمل در روش امتیازی از این قرار است که نخست، انواع مشاغلی که در سازمان وجود دارند شناسایی می شوند و سپس از هر گروه، یک شغل به عنوان نمونه، انتخاب و ارزشیابی می شود. بعد از انتخاب مشاغل کلیدی، عوامل کلیدی در هر شغل شناسایی می شوند، عوامل کلیدی عواملی هستند که از نظر سازمان چنان اهمیتی دارند که حاضر است بابت آنها پول بپردازد. بنابر این، ارزش نسبی یک شغل را عوامل کلیدی آن تعیین میکند. بعد از تعیین عوامل کلیدی، زیر مجموعه های هر یک از این عوامل، شناسایی و انتخاب می گردند. هر یک از زیر مجموعه ها نیز به درجات مختلف تقسیم شده اند. درجه اول، معرف بهترین عملکرد و به این معنی است که این مسئولیت به بهترین وجه ادا می گردد. و درجه چهارم، معرف ضعیف ترین عملکرد و به این معنی است که این مسئولیت، درست ادا نمی شود. مرحله بعدی، مرحله ضربگذاری یا امتیاز بندی عوامل است. در این مرحله برای هر یک از عوامل کلیدی و زیر مجموعه های آن، امتیازی که معرف ارزش نسبی آن است، تعیین می گردد. در آخرین مرحله، امتیازی که به شغل تعلق می گیرد به طریق زیر محاسبه و تعیین می گردد: با مطالعه شرح شغل، ویژگی وظایف و مسئولیتهای موجود در آن، یک بار دیگر بررسی و مطالعه می شود. · شرحی که برای هر یک از درجات چهارگانه نوشته شده است، مطالعه و آن توصیفی که گویاترین شرح برای هر یک از زیر ·مجموعه ها در عوامل کلیدی باشد، انتخاب می شود. با جمع زدن امتیازات به دست آمده از زیر مجموعه ها، کل امتیازی که به شغل تعلق می گیرد، معلوم می شود ب) روش مقایسه عوامل) در این روش، برخلاف روش امتیازی، عوامل کلیدی به اجزای کوچکتر، یعنی زیر مجموعه ها و درجات مختلف، تقسیم وتفکیک نمی شوند، بلکه مشاغل بر اساس عوامل مختلف، مستقیماً با یکدیگر مقایسه می گردند. روش مقایسه عوامل شامل پنج مرحله است: در مرحله اول: از میان تمام مشاغل موجود در سازمان معمولاً بین پانزده تا بیست شغل به عنوان مشاغل نمونه، انتخاب وسایر مشاغل در سازمان با آنها مقایسه می شوند. در مرحله دوم: عوامل کلیدی، شناسایی می گردند و هر یک از مشاغل نمونه بر اساس هر یک از این عوامل درجدولی درجه بندی می شوند. معمولاً تلاش فکری، مهرت، تلاش جسمی، مسئولیت، و محیط و شرایط کار به عنوان عوامل کلیدی انتخاب ودرجه بندی می گردند. در مرحله سوم: جدول سهمیه ریالی هر یک از عوامل کلیدی در سیستم جاری پرداخت، معین و درجه بندی می گردد. در مرحله چهارم: دو جدول فوق الذکر با یکدیگر مقایسه می شوند. چنانچه این دو نوع درجه بندی با یکدیگر هماهنگ باشند، هم مشاغل نمونه درست انتخاب شده و هم درجه بندی صحیح است. در غیر این صورت، باید درجه بندی یا انتخاب مشاغل تجدید نظر شود. در مرحله پنجم: جدولی برای مقایسه عوامل، طراحی می شود. برای محاسبه نرخ پرداخت سایر مشاغل در سازمان، کافی است جای درست هر یک از عوامل کلیدی در این مشاغل را در جدول پیدا نمود. از جمله مهمترین مزایای روش مقایسه عوامل، انعطاف پذیری آن است، به گونه ای که می توان آن را دقیقاً بنا به نیازهای خاص سازمان طراحی نمود. عیب این روش این است که استفاده از آن عمدتاً محدود با سازمانهای بزرگ می گردد، زیرا ا ولاً، طراحی این روش ارزشیابی بسیار وقت گیر و پر هزینه است و ثانیاً، باید تعداد مشاغل در سازمان زیاد باشد تا بتوان از میان آنها مشاغلی را به عنوان نمونه برگزید. ج) روش طبقه بندی مشاغل) روشهای مختلفی برای طبقه بندی مشاغل وجود دارد. یک راه این است که برای هر یک از گروههای شغلی در سازمان، شرح گروه نوشته شود و سپس بسته به اینکه مشاغل با چه گروهی، مطابقت بیشتری داشته باشد، در این گروهها جا داده شود. مشاغل را می توان بر حسب تفاوت در وظایف، مسئولیتها، مهارتها، شرایط کار و سایر عوامل مرتبط با شغل نیز در گروههای خاص طبقه بندی نمود. روش طبقه بندی مشاغل در سازمانهای متوسط (از لحاظ اندازه) بیشترین کارآیی را دارد. همچنین در سازمانهایی که مشاغل از ثبات نسبی برخوردارند، استفاده از این روش مناسب است. کم هزینه بودن، سادگی و سهولت استفاده از این روش را می توان از جمله مزایای آن به شمار آورد. عیب بزرگ این روش،کلی بودن آن است. د) روش رتبه بندی مشاغل) در این روش، مشاغل معمولاً بر اساس یک عامل فاکتورکلی، نسبت به یکدیگر ارزشیابی و رتبه بندی می شوند. در واقع، رتبه بندی نسبی مشاغل بدین شکل، ساده ترین روش ارزشیابی به شمار می آید. رتبه بندی طی چهار مرحله انجام می گیرد: مرحله اول- گفته شد که بر اثر تجزیه و تحلیل شغل، اطلاعاتی به دست می آید که بخشی از آن، به صورت شرح شغل درفرمهای خاص منعکس می گردد. این اطلاعات پایه و اساس رتبه بندی مشاغل قرار می گیرد. مرحله دوم- مشاغل برا یمقایسه با یکدیگر انتخاب می شوند. مرحله سوم- معیاری که بر اساس آن مشاغل، مقایسه و رتبه بندی می شوند، انتخاب می گردد. مرحله چهارم- در این مرحله مشاغل رتبه بندی می شوند. ساده ترین راه برای رتبه بندی مشاغل، استفاده از کارتهایی است که روی هر یک از آنها شرح شغل یکی از مشاغل نوشته شده است. ارزیاب کارتها را یا از ساده ترین به مشکل ترین شغل یا بر حسب اهمیت آنها مرتب و رتبه بندی می کند. بدیهی است بعد از رتبه بندی، محل هر شغل جدید دیگری را نیز می توان میان سایر مشاغل مشخص کرد و حقوق مناسب آن را تعیین نمود. روشهای امتیازی و مقایسه عوامل را روشهای کمی می گویند. زیرا در روش اول، نمره یا امتیاز و در روش دوم، مبلغی به هر یک از مشاغل تخصیص داده می شود. روشهای طبقه بندی و رتبه بندی مشاغل که در آنها مشاغل در کل با یکدیگر مقایسه می شوند، روشهای کیفی به شمار می آیند. در مجموع ارزشیابی مشاغل، فرآیندی ارزشی و قضاوتی است. پرداخت به مشاغل مدیریتی: میزان حقوقی که به مدیران پرداخت می شود تابع دو عامل اصلی است 1-اهمیت و ارزش مشاغل مدیران برای سازمان 2-توان و شایستگی آنها در انجام وظایف و مسئولیتهایشان. در این مشاغل، حقوق پایه، مبنای پرداخت به مدیران را تشکیل می دهد زیرا مزایای پرداختهای تشویقی و امتیازهای خاص بر اساس آن اعطا می گردد. پرداختهای تشویقی بر دو نوع است. پرداختهایی که به خاطر موفقیت مدیران در دستیابی به اهداف کوتاه مدت به آنها اعطا می گردد و پرداختهایی که به خاطر موفقیتهای دراز مدت آنان اعطا می گردد امتیازهای خاص، چنانکه از نام آن پیداست، تنها به معدودی از مدیران اعطا می گردد. پرداخت به مشاغل حرفه ای تعیین حقوق و مزایای متخصصان و کارکنان حرفه ای، کار ساده ای نیست و مسائل و مشکلات خاصی را در بر دارد. عوامل مهم در این مشاغل، کنجکاوی، قدرت تشخیص مسائل و حل آنها، نواندیشی و خلاقیت می باشد که قابل اندازه گیری دقیق نیست. در قیمت گذاری مشاغل حرفه ای ذهنیت، قضاوت و ملاکهای ارزشی استخدام کننده در مقایسه با مشاغل غیر حرفه ای، نقش بیشتری دارد. -24415370205006388101452245فصل سومروشهای انجام کار( شیوه ها و روش های انجام وظائف و مسئولیت ها و حل مسئله و تصمیم گیری ها در حوزه فعالیت)00فصل سومروشهای انجام کار( شیوه ها و روش های انجام وظائف و مسئولیت ها و حل مسئله و تصمیم گیری ها در حوزه فعالیت)773430173482000 روشهای انجام کار: حسابداری زبان تجارت خوانده می شود.زیرا از طریق تهیه گزارش های مالی، اطلاعات لازم را درباره واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذینفع و ذیعلاقه قرار می دهد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمان های مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل هستند. از منظری دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری یاد می شود که برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی موثر بر سازمان ها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات این گونه رویدادها به تصمیم گیرندگان، طراحی شده است. طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»: حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، اندازه گیری و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیم گیری های آگاهانه به وسیله استفاده کنندگان آن اطلاعات. بیانیه در تشریح این تعریف آورده است بر اساس دیدگاهی جامع، «اطلاعات حسابداری» را می توان «اطلاعات اقتصادی» تلقی کرد.. گاهی اوقات به اشتباه از مفهوم دفترداری برای تعریف حسابداری استفاده می شود. دفترداری عبارت است از: فن ثبت، طبقه بندی و خلاصه سازی مبادلات واحد تجاری. البته این عملیات در گذشته صرفاً در دفاتر حساب انجام می شد. اما امروزه ثبت های حسابداری با استفاده از کامپیوتر انجام می شود. حسابداری مفهوم وسیع تری از دفترداری را دربر می گیرد. در واقع دفترداری بخشی از وظایف حسابدار است. همه حسابداران از مجموعه قواعد یکسان تحت عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری برای تهیه گزارش های حسابداری استفاده می کنند. اطلاعات مربوط به معاملات روزمره، اساس تهیه گزارش های مالی را تشکیل می دهد. در واحدهای بازرگانی، فعالیت هایی نظیر خرید و فروش کالا، خرید ماشین آلات و پرداخت هزینه های جاری مانند اجاره، حقوق، بهای آب و برق از جمله معاملات روزمره است. تاریخچه: حسابداری همزاد تمدن بشری است و به اندازه آن قدمت دارد. نخستین مدارک کشف شده حسابداری در جهان، لوحه های سفالین از تمدن سومر در بابل (Babylon) است و قدمت آن به 3600 سال قبل از میلاد بر می گردد و از پرداخت دستمزد تعدادی کارگر حکایت دارد. مدارک و شواهد نشان می دهند در تمدن های مصر، رم و یونان باستان نیز نوعی کنترل های حسابداری برقرار بوده و نوعی حساب جمع و خرج تنظیم می شده است. شخص جمعدار، مامور دولت یا شخصی که محافظت از پول یا دارایی دیگری به او محول بوده است در فواصل زمانی مقرر حساب خود را به ارباب یا مسئولان دولتی پس می داده است. برای این کار دو فهرست تفضیلی از دریافتها و پرداختها بر حسب پول، وزن یا مقیاس دیگری تهیه می شد و جمع آن دو مساوی بود. فهرست دریافت شامل موجودی ابتدای دوره به علاوه وجوه یا کالای دریافتی طی دوره بود. فهرست پرداخت شامل مبالغ پرداختی، کالای فروخته شده یا به مصرف رسیده در طی دوره به علاوه مانده پول و کالا نزد جمعدار بوده است که باید به ارباب تحویل داده می شد. بنابراین، حسابداری باستانی تنها جنبه های محدودی از فعالیتهای مالی را در بر می گرفت و با سیستم جامعی که کلیه عملیات مالی حکومت را ثبت و ضبط کند یا به نگهداری حساب معاملات تجاری بپردازد، فاصله بسیاری داشت. این نوع حسابداری تا قرون وسطی دوام یافت. همانند سایر تمدنها در تمدن باستانی ایران نیز حسابداری، گذشته ای مفصل و خواندنی دارد. پیشینه حسابداری در ایران به نخستین تمدن هایی بر می گردد که در این سرزمین پا گرفت و مدارک حسابداری به دست آمده با 25 قرن قدمت، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان دارد. در ایران عصر هخامنشی، نظام مالی و پولی جامع و منسجمی برقرار بوده و حساب درآمدها و مخارج حکومت به ریز و به دقت، ثبت و ضبط و نگاهداری می شده است. حدود سی هزار لوح از بخشی از کاخ جمشید موسوم به خزانه، محل اسناد مالی کاخ های مزبور به دست آمده است که حکایت از وسعت ثبت اطلاعات مالی آن دوران دارد. تاریخ این لوحها حدود 480 سال قبل از میلاد است. یکی از این لوحها که به خط ایلامی است، توسط پروفسور جرج کامرون، مطالعه و خوانده شده است و کتاب «اصول حسابداری»ترجمه آن را بازگو می کند: برابر سه «کارشا» و شش «شکِل» نقره به وسیله «شاکا» (مدیر صندوق) به کارگرانی که درهای آهنی «پارسه» (تخت جمشید) را می سازند و «بردکاما» مسئول کار ایشان است، پرداخت شد. معادل این مبلغ به طور مقرر به قرار هر سه «شکِل» نقره یک گوسفند احتساب گردید. مدت کار ایشان از ماه آدوکنئیش تا ماه ویخن (ماه اول تا دوازدهم) سال ششم (سلطنت خشایار شاه) بوده و دو نفر هرکدام ماهی یک شکل و نیم نقره (دستمزد) دریافت می کردند. حسابداری دانشگاهی با بیش از پانصد سال سابقه توسط فردی ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی (1495 میلادی) بنا نهاده شده است. پاچیولی تحصیلات خود را در وِنیز گذراند و در دهه 1470 راهب صومعه ای شد که از فرقه فرانسیسکن بود. تا سال 1497 معلم خصوصی ریاضیات بود تا اینکه در آن سال دعوت نامه ای از لودُویکو اِسفُرتسا دریافت نمود تا در میلان مشغول به کار شود. او در آنجا با لئوناردو داوینچی آشنا گردید و به او ریاضیات آموزش داد. در 1499، پاچیولی و لئوناردو مجبور شدند تا از میلان فرار کنند زیرا لوئی دوازدهم پادشاه فرانسه شهر را به تصرّف خود در آورده و حامیان آنها را از آنجا بیرون کرد. بعد از آن، پاچیولی و لئوناردو اکثر اوقات با هم سفر می کردند. در سال 1517 به محض برگشت به میهن، پاچیولی به علت سالخوردگی فوت کرد. پاچیولی چندین کتاب در زمینه ریاضیات منتشر کرد که شامل اثر زیر می باشد: به معنی «مجموعه ای از جبر، هندسه، نسبت و تناسب». این کتاب شامل موضوعاتی از جمله حساب و جبر و استفاده آنها در تجارت، دفترداری، پول و مبادله است. وی در این اثر به تلفیق دانش ریاضی زمان خود پرداخت. همچنین برای اولین بار شرحی در مورد روش نگهداری حساب ها و دفاتر که تجار ونیزی در طول دوران رنسانس به کار می بردند، ارائه داد. این روش بعدها به روش حسابداری دوطرفه مشهور شد. اگر چه پاچیولی این سیستم را تدوین کرد و نه اختراع، ولی به عنوان «پدر علم حسابداری» مورد توجه واقع شد. سیستمی که او به تدوین و معرفی آن پرداخت شامل اغلب چرخه های حسابداری بود که ما امروز آنها را می شناسیم. او استفاده از دفاتر روزنامه و دفتر کل را شرح داد، و تذکر داد که یک فرد نباید به رختخواب برود مگر اینکه بدهی با بستانکاری برابر باشد! دفتر کل او حسابهایی برای موجودی (که شامل وجوه دریافتی و موجودی کالا بود)، تعهّد بانکی، سرمایه، درآمد، و مخارج داشت- انواع حساب که در بیلان کار و صورتحساب درآمد یک سازمان به ترتیب گزارش می شود. او ثبت نهایی آخر سال را نشان داد و پیشنهاد کرد که یک تراز آزمایشی برای تایید دفتر کل متعادل بکار گرفته شود. همچنین، رساله او دامنه وسیعی از موضوعات مرتبط را، از اخلاقیات حسابداری گرفته تا حسابداری هزینه، شامل می شود. از مهم ترین تغییرات حسابداری در طول پانصد سال گذشته تغییر ماهیت نظری آن است. حسابداری دانشگاهی در چهار صد سال اول عمر خود عمدتاً رویکردی تجویزی داشته است. یعنی اندیشمندان حسابداری تنها بر اساس قیاس مبتنی بر فرضیات مبنا، روشهای حسابداری خاصی را به حسابداران تجویز می کردند. برای مثال نحوهٔ تهیه ترازنامه یا صورت سود و زیان و یا نحوهٔ ارزیابی موجودیهارا بر اساس استدلال منطقی، تعیین و تجویز می کردند. امروزه از این روشهای تجویزی با نام تئوریهای تجویزی یاد می شود. اما از اوایل سده بیستم، مباحث نظری و فلسفی جدی در خصوص تعلق حسابداری به یکی از حوزه های معرفت بشری رواج یافت. در اواسط سده بیستم و با تسلط مکتب اثبات گرایی (پازیتیویسم) بر فضای دانشگاهی، نظریه های حسابداری اثبات گرایانه به ظهور رسید. ضعف های بنیادین نظریه های اثبات گرایانه در ظرف کمتر از ربع قرن آشکار شد و حسابداری به تبع سایر رشته های علمی وارد دنیای جدید جُستارهای فلسفی و نظری شد. طرح حسابداری انتقادی یا امثال آن نشانه این تحول نظری در حسابداری است. مراحل: به طوری که از تعریف فن حسابداری بر می آید این فن دارای 4 مرحله می باشد: 1.ثبت فعالیتهای مالی 2.طبقه بندی اقلام ثبت شده 3.تلخیص اقلام 4.تفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شده مفاهیم اصلی حسابداری: مفاهیمی مثل بدهکار، بستانکار، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، معین، تفضیلی و دفتر روزنامه از مفاهیم پایه ای حسابداری است. (منظور از دفتر هر واسطی است که توانایی ثبت و بازیابی اطلاعات را داشته باشد). عادله اساسی حسابداری: در حسابداری دو طرفه طبق فرض تفکیک شخصیت، واحد تجاری (مثلاً شرکت)، شخصیتی مستقل از صاحبان حقیقی و حقوقی خود دارد. به این شخصیت مستقل، شخصیت حسابداری اطلاق می شود. طبق این فرض، تنها رویدادها و مبادلات مالی موثر بر واحد تجاری در حسابداری مورد توجه و پردازش قرار می گیرد. وضعیت مالی این شخصیت بر معادله اساسی حسابداری زیر استوار است: دارایی ها =بدهی ها + سرمایه این معادله که به معادله ترازنامه هم مشهور است، حاکی از آن است که دارایی های واحد تجاری برابر است با مجموع تعهدات آن به اشخاص ثالث و حقوق صاحبان آن. مثال: سه کشاورز تصمیم می گیرند تا در زراعت یک زمین کشاورزی با هم شریک شوند. نفر اول 100000ریال، نفر دوم 50000 ریال و نفر سوم 20000ریال روی این فعالیت سرمایه گذاری می کنند. همچنین در مجموع 150000ریال وام بانکی دریافت می کنند. برای شروع زراعت یک تراکتور به قیمت 160000ریال و 200 کیلو کود به مبلغ 120000ریال خریداری نموده و باقی پول خود را در بانک می گذارند. پس داریم: دارایی = 160000ریال (تراکتور) + 120000ریال (کود) + 40000ریال (وجه نقد) = 320000ریال بدهی = 150000ریال (وام بانکی) سرمایه = 100000ریال (آورده نقدی نفر اول) + 50000ریال (آورده نقدی نفر دوم) + 20000ریال (آورده نقدی نفر سوم) = 170000ریال در نتیجه خواهیم داشت: دارایی=بدهی+سرمایه 320000150000170000 تعریف دارایی: دارایی (Asset)در واقع به اموال یا منابع اقتصادی متعلق به یک واحد تجاری اطلاق می شود. در حسابداری برای این که یک قلم بتواند دارایی محسوب شود باید: (الف) منبع اقتصادی باشد یعنی برای واحد تجاری منافع آتی داشته باشد، (ب) در تسلط مالکانه واحد تجاری باشد و (ج) قابل تقویم به پول باشد. مفهوم تسلط مالکانه عیناً مطابق با مفهوم مالکیت قانونی نیست. هنگامی که یک واحد تجاری اتومبیلی را به اقساط خریداری کند، ممکن است مالکیت قانونی اتومبیل تا قبل از پرداخت آخرین قسط به خریدار منتقل نشود. با این حال چون این اتومبیل به تصرف و کنترل کامل خریدار در می آید و او نسبت به آن تسلط و انتفاع مالکانه پیدا می کند، از نظر حسابداری جزو دارایی واحد تجاری محسوب می شود. دارایی ها می تواند عینی و مشهود باشد مثل زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیر قابل رویت، مثل سرقفلی و مطالبات از اشخاص. دارایی ها از نظر ارائه در ترازنامه به گروه های متمایزی تقسیم می شوند. دو گروه که مورد استفاده بیشتری دارند عبارتند از دارایی های جاری و دارایی های ثابت. دارایی یکی از عناصر اصلی معادله حسابداری و نشان دهنده وضعیت مالی واحد انتفاعی است. تعریف بدهی: بدهی عبارت از تعهد انتقال منافع اقتصادی توسط واحد تجاری ناشی از معاملات یا سایر رویدادهای گذشته است. تعریف سرمایه: سرمایه به زبان ساده آورده صاحبان سهام (شرکا) جهت تشکیل شرکت می باشد. که این آورده میتواند بصورت وجه نقد یا اموال و اثاثه و ماشین آلات و ... باشد. سرمایه عبارت از باقی مانده ای است که از کسر جمع بدهی های واحد تجاری از جمع دارایی های آن حاصل می شود. سرمایه، بدهی موجودیت اقتصادی به صاحبان آن است. به عبارتی ساده سرمایه عبارت از حق یا حقوق مالی مالک یا مالکین نسبت به دارایهای هر واحد اقتصادی می باشد. تئوری حسابداری: علم حسابداری امروزه دارای یک چارچوب نظری است که شامل موارد زیر می باشد: 1.اهداف گزارشگری مالی 2.خصوصیات کیفی اطلاعات مفید 3.مفروضات و اصول حسابداری 4.اجزای گزارش مالی شامل چگونگی نمایش و طبقه بندی اطلاعات 5.اصول و روش های محاسبه اطلاعات مالی اهداف گزارشگری مالی: گزارش های مالی به دو دسته «عمومی» و «با هدف خاص» تقسیم می شوند. هدف از گزارش های عمومی بیان وضعیت اقتصادی شرکت و سود آوری آن است. مخاطب گزارشهای عمومی، سهامداران، سرمایه گذاران بالقوه، اعتباردهندگان، سازمانهای آماری اعم از دولتی و غیر دولتی، ارگانهایی که با واحد اقتصادی مورد گزارش از نظر فعالیت تجاری رابطه طولی یا عرضی دارند و... می باشد. امروزه (سال 1391 شمسی) این اطلاعات در قالب چهار صورت مالی اساسی (ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت جریان وجوه نقد)، یادداشتهای توضیحی همراه، گزارش حسابرس مبنی بر استاندارد بودن و صحت اطلاعات این گزارشها و همچنین گزارش عملکرد مدیریت به همراه گزارش بازرس قانونی است. گزارشهای عمومی باید بتوانند اطلاعاتی در اختیار استفاده کنندگان قرار دهند که آنها را در گرفتن تصمیم درست یاری کند و باعث گمراهی و تعبیر غلط نشود. چرا که تنها زمانی منابع مالی به صورت بهینه تخصیص می یابند که تخصیص دهندگان اطلاعاتی مربوط و قابل اتکا جهت تصمیم گیری در اختیار داشته باشند. همچنین گزارشات مالی عمومی در ارزیابی نقش مباشرتی مدیریت (Stewardship) نیز مفید است به این مفهوم که آیا مدیریت واحد اقتصادی از منابعی که در اختیار داشته به بهترین نحو استفاده کرده است یا خیر. گزارش های با هدف خاص جهت بررسی موارد خاص و برای مصارف خاص تهیه می شوند. عمده این گزارشها عبارتند از گزارشهایی که برای مدیران شرکت تهیه می شوند که ممکن است روی فعالیت خاص واحد اقتصادی تمرکز داشته و بسیار تفضیلی باشد ویا گزارشی که در تعقیب پرونده های قضایی توسط بازرسان دادگستری تهیه می شود و یا اظهارنامه مالیاتی که استفاده کننده آن سازمان امور مالیاتی است. ویژگی های گزارش های مالی (خصوصیات کیفی اطلاعات مالی مفید): گزارش های مالی برای مفید بودن باید دارای خصوصیت کیفی زیر باشند: مربوط بودن: اطلاعات درون گزارش مربوط به موضوع مورد نظر تصمیم گیرنده باشد. اتکا پذیری: اطلاعاتی قابل اتکاست که صادقانه، بی طرفانه، جامع و کامل و محافظه کارانه(با احتیاط) باشد. قابل مقایسه بودن: اطلاعاتی که قابلیت مقایسه با اطلاعات دوره های دیگر مالی موجودیت اقتصادی یا موجودیت های اقتصادی همان صنعت را نداشته باشد فاقد ارزش است چرا که امکان مقایسه را از تصمیم گیرندگان می گیرد. قابل فهم بودن: گزارشات مالی باید برای استفاده کنندگان هدف قابل فهم باشد. محدودیت های اثر گذار بر گزارشات مالی: یک گزارش ایده آل تمامی خصوصیات بالا را شامل می باشد در حالی که شرایط محیط در عمل باعث می شوند این خصوصیات در تضاد یکدیگر واقع شوند. برخی از این محدودیت ه به شرح زیرند: به موقع بودن: تهیه گزارشات به زمان نیاز دارد و هرچه بخواهیم خصوصیات کیفی مطلوبتری ارئه دهیم به زمان بیشتری نیاز خواهیم داشت. این در حالی است که گزارشات مالی تنها در زمان ارزش دارند و برای مثال اگر گزارش عملکرد شرکتی برای سال 1392 در زمستان 1393 ارائه شود این اطلاعات فاقد ارزشند چرا که تصمیم گیرندگان نمی توانند برای عملکرد سال 1393 از آن استفاده کنند. غلبه منافع گزارش به هزینه آن: گزارش برای کمک به تصمیم گیری ذینفعان برای اخذ تصمیماتی است که به بالا بردن سود می انجامد. تهیه گزارش با صرف هزینه همراه است و هرچه بخواهیم خصوصیات کیفی مطلوبتری ارائه نماییم این هزینه افزایش می یابد. هزینه تهیه گزارش نباید از منفعت بلقوه آن بیشتر شود چرا که در این صورت نقض غرض شده است. مفروضات حسابداری: این مفروضات روش طبقه بندی و گزارش دهی مالی را روشن می سازند و شامل موارد زیر هستند: فرض تفکیک موجودیت اقتصادی فعالیت های اقتصادی و تجاری که در قالب یک مشارکت انجام می شود از فعالیت اقتصادی مشارکت کنندگان جدا در نظر گرفته می شود و این مشارکت به عنوان یک موجودیت اقتصادی مستقل در نظر گرفته می شود. فرض دوره مالی در جهت امکان پذیر ساختن تهیه گزارشات مالی، عملکرد پیوسته یک موجودیت اقتصادی به دوره های زمانی مساوی تقسیم می شود تا قابلیت مقایسه گزارش ها فراهم آید. فرض تداوم فعالیت برای انتخاب روش محاسبات و تهیه گزارش فرض بر این است که موجودیت اقتصادی جاودانه است و فعالیت های آن تا آینده ای دور ادامه خواهد داشت مگر اینکه شواهد محکمی خلاف این فرض وجود داشته باشد. فرض واحد پول در حسابداری پول واحد کمی کلیه رویدادهای مالی است. در نتیجه تمام مقادیر از مرحله ثبت باید به واحد پولی تبدیل شود که معمولاً ارز رایج کشور می باشد (در ایران ریال). اصول حسابداری و استانداردهای ثبت رویدادها در دفاتر بر مبنای اصول پذیرفته شده و استانداردهایی که توسط هیئت های تدوین استاندارد تهیه می گردد انجام می پذیرد. اصول بنیادین حسابداری به قرار زیرند: اصل قیمت تمام شده وقایع مالی به قیمت تمام شده در دفاتر ثبت می گردند. اصل تحقق تا زمانی که یک واقعه مالی محقق نشود ثبتی از بابت آن صورت نمی گیرد. اصل تطابق هزینه با درآمد هزینه های ثبت شده در یک دوره مالی باید با درآمدهای ثبت شده در آن دوره رابطه علت و معلولی داشته باشد. اصل ثبات رویه روش ها و عناوین استفاده شده برای ثبت وقایع مالی در یک دوره و دوره های مختلف باید یکسان باشد. اصل ارزیابی اهمیت روش های ثبت و طبقه بندی رویدادهای مالی باید بر اساس اهمیت ریالی آن رویداد انتخاب شود. مثال بارز رعایت این اصل هزینه نمودن مبلغ خرید یک دستگاه منگنه است در حالی که شرکت ممکن است بیش از 5 سال از آن بهره ببرد. اگر این اصل را در نظر نمی گرفتیم مبلغ آن باید به عنوان دارایی جاری شناسایی می شد و در مدت چند سال مستهلک می گشت. لزوم اجرای آموزش حسابداری: به طور کلی چنانچه افرادی که به یک حرفه وارد می شوند از استانداردها و آموزش های لازم برخوردار نباشند، کیفیت حرفه حفظ نمی شود و ارتقا نمی یابد. به همین دلیل نهادهای حرفه ای موظفند افرادی را که این استانداردها را در بالاترین سطح احراز می کنند، جذب نمایند. در نتیجه، کیفیت حرفه رابطه مستقیمی با سطح توانایی متقاضیان جذب شده خواهد داشت. تعیین الزامات ورود به حرفه، اولین گام در این فرایند می باشد. هرچه سطح الزامات ورودی بالاتر باشد، الزامات آموزش حرفه ای و تجارب عملی در دوره زمانی کوتاه تری کسب خواهد شد. استانداردهای بین المللی آموزش حسابداری: استانداردهای حسابداری، مقررات حاکم بر چگونگی انجام کار حسابداری هستند.استانداردها به عنوان قواعد پایدار مورد پذیرش همگان قرار می گیرند، اما در عمل به طور دائم در تغییرند. استانداردهای حسابداری معمولاً شامل سه بخش هستند : شرح مسئله،بحث مستدل یا ارائه راه هایی برای حل مسئله،ارائه راه حل مطلوب. استانداردهای بین المللی آموزش حسابداری شامل 8 استاندارد به شرح زیر می باشد: استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 1(الزامات ورود به برنامه آموزش حسابداری حرفه ای) این استاندارد الزامات ورودی برای برنامه های آموزش حسابداری حرفه ای و تجربه کاری که باید از سوی مراجع عضو فدراسیون بین المللی حسابداران رعایت شود را تعیین می کند. در این استاندارد به علاوه توضیحاتی درباره چگونگی ارزیابی شرایط ورودی فراهم شده است. هدف این استاندارد ایجاد اطمینان در این زمینه است که دانشجویانی که امید دارند حسابدار حرفه ای شوند به چنان زمینه آموزشی دست یافته اند که به آنها امکان می دهد شانس معقولی برای موفق شدن در مطالعات خود و امتحانات ورودی و گذراندن دوره تجربه کاری داشته باشند. این استاندارد در اکتبر 2003 منتشر شده و رعایت آن از اول ژانویه 2005 الزامی بوده است. استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 2(محتوای برنامه های آموزش حسابداری حرفه ای). این استاندارد محتوای علمی برنامه های آموزش حسابداری حرفه ای را که داوطلبان باید بگذرانند تا به عنوان حسابدار حرفه ای شناخته شوند، شرح می دهد. هدف این استاندارد ایجاد اطمینان در این زمینه است که داوطلبان عضویت در مراجع عضو فدراسیون، دانش حسابداری حرفه ای پیشرفته و کافی دارند تا بتوانند به عنوان حسابدار حرفه ای شایسته در محیطی که هر روز بیش از پیش پیچیده می شود و تغییر می کند، کارکنند. آن بخش از برنامه های آموزش حسابداری حرفهای که به معلومات اولیه مربوط است در سه سرفصل اصلی زیر می باشد: الف- حسابداری، امورمالی، و معلومات مرتبط ب - معلومات سازمانی و تجاری ج - معلومات فناوری اطلاعات این استاندارد نیز در اکتبر 2003 منتشر شده است و رعایت آن از اول ژانویه 2005 الزامی بوده است. استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 3(مهارت های حرفه ای). این استاندارد، ترکیبی از مهارت های مورد نیاز متقاضیان برای به دست آوردن صلاحیت 18 حسابدار حرفهای را مشخص می کند. از هدفهای این استاندارد این است که نشان دهد چگونه آموزش عمومی که ممکن است از راههای گوناگون و مضامین مختلف به دست آید، می تواند در گسترش این مهارتها سهم داشته باشد. هدف این استاندارد ایجاد اطمینان در این زمینه است که متقاضیان عضویت در مراجع عضو فدراسیون، صاحب ترکیب مناسبی از مهارتها (ذهنی، فنی، شخصی، میان فردی 19 و سازمانی) برای اینکه به عنوان حسابدار حرفه ای کارکنند، هستند. این مهارتها به حسابداران حرفه ای این توانایی را می بخشد که در مسیر شغلی خود به عنوان فرد حرفه ای شایسته در محیطی نیازمند و با پیچیدگی روزافزون، ادای وظیفه کنند. مهارتهای مورد نیاز حسابداران حرفه ای در 5 عنوان اصلی زیر طبقه بندی می شود: -مهارتهای ذهنی 20 -مهارتهای فنی و کارکردی -مهارتهای شخصی -مهارتهای ارتباطی و میان فردی -مهارتهای سازمانی و مدیریت تجاری این استاندارد به علاوه، مطالعات غیرمرتبط با امورتجاری را که در توسعه این مهارت ها دخالت دارد و ممکن است بخشی از آموزش عمومی باشد، مورد اشاره قرار می دهد ولی آموزش حسابداری حرفه ای، نگرش ها، اخلاقیات و ارزش های حرفه ای و الزامات تجربه کاری را که در دیگر استانداردهای بین المللی آموزش مطرح شده را دربر نمی گیرد. این استاندارد نیز در اکتبر 2003 منتشر شده است و رعایت آن از اول ژانویه 2005 الزامی بوده است. استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 4(نگرش ها، رفتار و ارزش های حرفه ای) این استاندارد درباره نگرشها، رفتار و ارزشهای حرفه ای بحث می کند که حسابداران حرفه ای باید در طول دوره آموزشی که منجربه کسب صلاحیت می شود، به دست آورند. هدف این استاندارد ایجاد اطمینان در این زمینه است که متقاضیان عضویت در یکی از مراجع عضو فدراسیون، صاحب نگرشها، رفتار و ارزشهای حرفه ای مناسب برای اینکه به عنوان حسابدار حرفه ای کارکنند، هستند. فدراسیون بین المللی حسابداران این دیدگاه را که حرفه حسابداری در سراسر جهان در محیطهایی با فرهنگها و الزامات قانونی مختلف کار می کند، می پذیرد؛ با وجود این، اقدام به فراهم ساختن «آیین اخلاقی برای حسابداران حرف ه¬ای» در سطح بین¬ المللی کرده است. نگرش ها، رفتار و ارزش های حرفه ای به طور مستقیم با رسالت فدراسیون برای توسعه و ارتقای حرفه و توانمندسازی آن در ارائه خدمات کاملاً با کیفیت بالا در جهت منافع عمومی، ارتباط دارد. این استاندارد نیز در اکتبر 2003 منتشر شده است و رعایت آن از اول ژانویه 2005 الزامی بوده است. استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 5(الزامات تجربه کاری) این استاندارد تجربه کاری را مشخص می کند که مراجع عضو فدراسیون بین المللی حسابداران باید اعضای خود را برای کسب صلاحیت حسابدار حرفه ای ملزم به کسب آن کنند. هدف این استاندارد ایجاد اطمینان در این زمینه است که متقاضیان کسب صلاحیت حسابدار حرفه ای، تجربه کاری قابل قبولی را در زمان احراز صلاحیت به دست آورده اند تا بتوانند به عنوان حسابدار حرفه ای شایسته کار کنند. پس از کسب صلاحیت ممکن است تجربه و دانش بیشتری لازم باشد تا متقاضیان بتوانند در سطح حسابرس رسمی یا سایر اشکال تخصصی ارتقا پیدا کنند. در هر صورت، برای توسعه و حفظ شایستگی حرفه ای یادگیری تمام عمر لازم خواهد بود. این بیانیه نیز در اکتبر 2003 منتشر شده است و رعایت آن از اول ژانویه 2005 الزامی بوده است. استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 6(ارزیابی قابلیت ها و شایستگی حرفه ای( این استاندارد الزامات مربوط به ارزیابی نهایی قابلیت ها و شایستگی حرفه ای متقاضیان پیش از کسب صلاحیت را دارا می باشد. این استاندارد با موضوع ارزیابی قابلیت های حرفه ای (یعنی دانش حرفه ای، مهارت های حرفه ای، و نگرش ها، رفتار و ارزش های حرفه ای) که در طول برنامه های آموزشی حرفه ای حسابداری کسب شده است، سروکار دارد. در بیانیه «چارچوبی برای بیانیه های بین المللی آموزش»، دانش حرفه ای، مهارتهای حرفه ای، و نگرشها، رفتار و ارزشهای حرفه ای به عنوان «قابلیتها» مورد اشاره قرار گرفته است. قابلیتها ویژگیهایی است که افراد با برخورداری از آن امکان می یابند نقش خود را با شایستگی انجام دهند. صاحب قابلیتها بودن نشانه خوبی است که فرد توانایی دارد با شایستگی در محیط کار وظیفه خود را انجام دهد. شایستگیها، مهارت ها و ارزش های حرفه ای معینی ممکن است از طریق تجربه کاری به صورتی بهتر کسب و در محیط کار یا از طریق شبیه سازی محیط کار ارزیابی شود. این استاندارد نیز در اکتبر 2003 منتشر شده و رعایت آن از اول ژانویه 2005 الزامی بوده است. استاندارد بین المللی آموزش حسابداری شماره 7(توسعه حرفه ای مستمر 25 (برنامه ای برای یادگیری تمام عمر و توسعه مستمر شایستگی حرفه ای)) این استاندارد موارد زیر را برای مراجع عضو فدراسیون تجویز می کند: الف- ترغیب ایجاد تعهد در میان حسابدار ان حرفه ای به یادگیری تمام عمر ب - تسهیل دسترسی به منابع و فرصت های توسعه حرفه ای مستمر برای اعضا ج - ایجاد الگو برای اعضا به منظور توسعه و حفظ شایستگی حرفه ای لازم در حمایت از منافع عمومی د - نظارت و به اجرا گذاشتن امر حفظ و توسعه مستمر شایستگی حرفه ای حسابداران حرفه¬ ای این استاندارد مبتنی بر این اصل است که مسئولیت توسعه و حفظ شایستگی حرفه ای لازم برای عرضه خدمات با کیفیت بالا به صاحبکاران، کارفرمایان و سایر ذینفعان به عهده شخص حسابدار حرفهای است. این استاندارد در می 2004 منتشر شده و رعایت آن از اول ژانویه 2006 الزامی بوده است. استاندارد بین¬ المللی آموزش حسابداری شماره 8(شایستگی لازم برای حسابرسان حرفه¬ ای) این استاندارد شایستگی لازم برای حسابرسان حرفه¬ای، شامل کسانی را که در محیطها یا صنایع خاص کار می کنند برمی شمرد. برای مراجع عضو فدراسیون ضروری است رویه¬ها و مقرراتی تنظیم کنند که به اعضا اجازه میدهد الزامات این استاندارد را پیش از آن که نقش حسابرس حرفهای را برعهده بگیرند، برآورده سازند. مسئولیت ایجاد و ارزیابی شایستگی مورد نیاز، بهطور مشترک بردوش مراجع عضو فدراسیون، سازمانهای حسابرسی، مراجع تنظیم مقررات، و سایر اشخاص ثالث است. یک استاندارد خاص برای حسابرسان حرفه ای از آن جهت لازم است که عملکرد شایسته در این زمینه مستلزم دانش تخصصی است. به¬ علاوه، اشخاص ثالث و عموم مردم به حسابرسی اطلاعات مالی تاریخی اتکا میکنند. این استاندارد مبتنی بر زمینه ای است که به وسیله استانداردهای بین ¬المللی آموزش حسابداری شماره¬ های 1 تا 7 برای حسابداران حرفه¬ ای ایجاد شده است. این استاندارد در ژوئیه 2006 منتشر شده و رعایت آن از تاریخ اول ژوئیه 2008 برای تمام حسابرسان حرفه¬ ای الزامی و به¬ کارگیری زودرس آن نیز مجاز است. به همین جهت فدراسیون بین المللی حسابداران کوشش نموده است تا با توجه به رسالت جهانی خود که همانا برقراری و ترویج استانداردهای حرفه ای با کیفیت بالا و افزایش و تقویت هماهنگی استانداردهای مزبور در سطح جهان است، به تقویت حرفه جهانی حسابداری و ارتقای سطح دانش، مهارت ها،ارزش ها، اخلاق و نگرشهای حرفه ای کارکنان کمک نماید. آموزش حسابداری از راه دور چیست؟ آموزش حسابداری از راه دور ابزاری مناسب برای ارسال و دریافت اطلاعات، ارتباطات، تحصیلات و آموزش به صورت آنلاین میباشد. آموزش حسابداری از راه دور ابزار جدید در اختیار شما قرار می دهد که به کمک آن میتوان توانایی های روش های یادگیری سنتی مانند تجربه کلاس های درسی، کتاب های درسی، سی دی و روش های سنتی آموزش با کامپیوتر را افزایش داد. از آنجاکه روشهای آموزشی دنیای قدیم، پاسخگوی نیازهای آموزشی دنیای جدید نمی باشد، آموزش حسابداری از راه دور ابزار جدیدی را برای دنیای آموزشی رقابتی جدید ارائه می دهد. آموزش حسابداری از راه دور جایگزین کلاسهای آموزشی نمی شود، ولی مکمل آن است و از مزایای تکنولوژی انتقال اطلاعات، برای یاد گیری، استفاده میکند. با آموزش حسابداری از راه دور میتوان قابلیت یادگیری متقاضیان را بالا برد، و به همین صورت هم اساتید سیستم آموزشی مخصوص اساتید را دارند. قدرت یادگیری و حافظه افراد با توجه به محتوی مطالب آموزشی و ابزار ارسال اطلاعات متفاوت است. هر چقدر محتویات آموزشی و ابزار ارسال اطلاعات با نوع و نحوه یادگیری افراد شبیه تر و یکسان تر باشد، قدرت یادگیری افراد بالاتر می رود و در نتیجه نتایج بهتری حاصل می شود. سیستم های آموزشی از شبکه های کامپیوتری استفاده می کنند تا امکان آسان سازی ارسال اطلاعات، ایجاد ارتباط دو طرفه، آموزش به صورت گسترده و آموزش از راه دور، دوره های تمرین به کمک کامپیوتر، دوره های تمرین به کمک اینترنت چه به صورت همزمان و چه به صورت غیر همزمان، توسط اساتید یا کامپیوترها یا ترکیبی از این دو را ایجاد کنند. آموزش اینترنتی میتواند از طیف وسیعی از تکنولوژی ها و رسانه ها استفاده کند. این تکنولوژی ها را می توان به ارسال اطلاعات رسانه ها و ابزارهای ارتباط دو طرفه دسته بندی کرد. همچنین بسیار مهم است متوجه باشیم که هر یادگیرنده به طور معمول با تکنولوژی های مورد انتخاب و نظر خود، بیشترین بازده یادگیری و نتیجه را خواهد داشت. امروزه مدیریت دانش در سیستم های اطلاع رسانی کامپیوتری بصورت قابل ملاحظه ای مورد توجه قرار گرفته است. سازماندهی و مدیریت دانش و بدنبال آن مدیریت اطلاعات یک نقش اساسی و موفق را در انتقال دانش فردی به دانش سازمانی ایفا می کنند. همچنین مدیریت اطلاعات و منابع آموزشی در محیط آموزش (یادگیری) الکترونیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجایی که سیستمهای یادگیری الکترونیکی مقدار زیادی از اطلاعات را نگهداری می کنند، ایجاد اینچنین محیطهایی بایستی به گونه ای انجام شود که که کاربران بتوانند از اطلاعات موجود استفاده مفید نمایند. آموزش از راه دور استفاده از ابزارهای تکنولوژیکی مختلف مبتنی بر وب یا توزیع شده برای مقاصد آموزشی است. نامهای دیگری مانند آموزش از راه دور، آموزش برروی خط (Online Learning)،سیستمهای مدیریت و غیره هر یک به تنهایی جنبه های مختلفی از آموزش حسابداری از راه دور را شامل می شوند. ترازنامه: ترازنامه یا بیلان عبارت است از صورتی که وضع مالی یک موسسه را در یک تاریخ معین نشان میدهد . ترازنامه در حقیقت همان معادله حسابداری است که به آن صورت وضعیت مالی نیز گفته می شود . ترازنامه صورتی از مایملک و بدهی های یک موسسه می باشد . یا به عبارت دیگر ترازنامه یک گزارش یا صورت مالی است که در آن ارتباط داراییها و بدهیها و سرمایه به ترتیبی گزارش می شود که برای صاحبان موسسه، بستانکاران و سایر اشخاص علاقه مند به امور مالی موسسه مفید باشد. ترازنامه به معادلهٔ حسابداری (یعنی: دارایی = بدهی + سرمایه) شباهت کامل دارد. دفتر روزنامه: دفتر روزنامه، دفتری است که معاملات و عملیات های مالی یک موسسه بطور روزانه و به ترتیب تاریخ وقوع در آن ثبت می شود. باید قبل از ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه، ابتدا آنها را تجزیه و تحلیل کنیم. که این موارد عبارتند از: 1.تاریخ معامله 2.حساب بدهکار 3.حساب بستانکار 4.شرح مختصر معامله نکات مهم: 1.هنگامی که یک صفحه دفتر روزنامه تکمیل شد، باید بقیه معاملات در صفحه بعدی نوشته شود. 2.هر زمان که ماه انجام دادن معامله تغییر می کند(مثلاً آذر -> دی) باید تغییر ماه را در دفتر ثبت کنیم. در غیر اینصورت نیازی به ثبت تغییر ماه نیست و فقط باید تغییر روز را ثبت کرد. دفتر کل: حسابداری در ایران: حسابداری در ایران در حوزه نظری تحت تاثیر جریانات پازیتیویسم رشد کمّی کرده است و پایه گذاری تحصیلات تکمیلی با این نگاه به حسابداری صورت گرفته و توسعه یافته است. با این وصف تعریفی از حسابداری در ایران غالب است که مضمون و محتوای آن صرف نظر از چینش یا تفاوت ظاهری الفاظ آن برای همه دانش آموختگان حسابداری ایران شناخته شده است. بر اساس این تعریف: حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، جمع آوری، ثبت، طبقه بندی، تلخیص، گزارشگری، و تحلیل رویدادهای مالی یک شخصیت اقتصادی در یک دوره مالی معین بر اساس واحد پول ملی. این تعریف ترجمه کاملی است از تعاریف مختلفی که از حسابداری در عصر پازیتیویسم یعنی دهه های 40 الی 60 سده پیشین در دنیا رواج داشته است. سید حسن سجادی نژاد و همچنین اسماعیل عرفانی و دکتر عزیز نبوی از بنیانگذاران حرفه حسابداری در ایران به شمار می روند که با تاسیس مدرسه عالی حسابداری شرکت ملی نفت و موسسه عالی حسابداری توانستند بیش از 6000 دانش آموخته رشته های حسابداری و حسابداری دولتی و حسابرسی پرورش دهند -5397595250007734301734820007531101452245فصل چهارمعناوین تجارب ( بیان عناوین با مضوعاتی تجارب موفق یا ناموفق که کارمند در طول خدمت با توجه به وظایف و مسئولیت های محوله کسب نموده )00فصل چهارمعناوین تجارب ( بیان عناوین با مضوعاتی تجارب موفق یا ناموفق که کارمند در طول خدمت با توجه به وظایف و مسئولیت های محوله کسب نموده ) عناوین تجارب: با توجه به تجربه های بدست آمده در طول خدمت با توجه به وظایف وامور محوله که نتیجه ای جز زحمت وتلاش در بر نداشته است بدین شرح میباشد: الف -خوب و نیک بودن: • اگر می خواهیم تیم خوبی داشته باشیم، باید خود هم، خوب باشیم، به زبان ساده، اگر در موقعیت مدیر، راستی و درستی جاری باشد، به تبع آن، اعتماد و هم دوستی هم نیز، هست، هم افزایی هست و هم پایانی هست. ب- پرهیز از حراف زدن زیاد: •زیاد حرف نزنیم والا چشم های مان هم باید گوش بدهند، لذا حرف های مان باید در متن عمل کردن مان قرار گیرد. ج -فراموشی گرایش ها : •تنها اولویت ما کار ماست، بقیه مسائل فرع آن است. در این خصوص، استفاده از مشاوران خارجی، در موقعیت های بحرانی، نوع نقص برمدیریت از نقطه صفر است. د-نقدپذیری و نقادی منصفانه: •جدا کردن خود از تعاریف و شعارگویی و رسیدن به پله نقد موقعیت خویش بسیار لازم است که حاصل آن، فراهم کردن فضای هم افزایی و هم گرایی اندیشه هاست. رسیدن به شهامت و صداقت: •این صفت، شروعی دوباره است با این تفاوت که این بار، تصورات و پیش بینی های مان به واقعیت های جاری نزدیک می شود و شانس موفقیت افزایش می یابد. هر نقطه پایانی نقطه آغاز دیگری است: •باید به این باور برسیم که موفقیت یکی امر نسبی است، پس از رسیدن به یک موفقیت کوچک، تازه در نقطه شروع قرار گرفته ایم. چیزهای که به ذهن ما نرسید: •همیشه باید اعتقاد داشته باشیم چیزی که ما به دنبال آن هستیم، فراتر از آن چیزی است که در تصور ما می گنجد، آنچه که به ذهن و فکر ما می رسد، بخش کوچکی است از آنچه که به فکر ما نرسیده است هر مدیری (در هر موقعیت و جایگاه) دارای شرح وظایفی است: اما لازمه موفقیت یک مدیر، پیش از آن که انجام وظایف باشد، رسیدن به یک هدف موفقیت است. باید حواسمان باشد که در بند دموکراسی (کاغذبازی) نیفتیم، هر مدیری باید خلاقیت داشته باشد خلاقیت یعنی به کارگیری توانای های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید . تداوم حیات سازمان ها به بازسازی آنها بستگی دارد بازسازی سازمان ها از طریق هماهنگ کردن اهداف با وضعیت روز و اصلاح و بهبود روش های حصول این اهداف انجام می شود . 8128045847000 1137920391160فصل پنجمتبیین تجارب( بیان تشویقی ها)00فصل پنجمتبیین تجارب( بیان تشویقی ها) تببیــــن تجــــارب امروزه نیاز به مدیران لایق بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. مهمترین نکته در علم مدیریت این است که مدیران اغلب نیازمند شناخت شیوه غالب و نوع مدیریت خود هستند، تا زمینه مناسب برای مدیر کارآمدشدن آنها فراهم آید. در گام بعد ضروریست مدیران شناخت کافی از کارکنان خود و نیازهای آنها داشته باشند و با مشارکت کارکنان خود به بهبود دائمی فرایندها و برآورد خواسته ها و انتظارات مشتریان و ارباب رجوع همت گمارند. از سوی دیگر کارکنان یک سازمان نیز باید به شیوه مدیریت موسسه خود آگاهی یابند تا موفقیت سازمان را در روند فعالیت آن تضمین کنند، زیرا شناخت نحوه مدیریت یک مدیر توسط کارکنان زمینه ساز بازدهی و اثربخشی بیشتر برای رسیدن به اهداف سازمان خواهد شد. در این راستا سقراط نخستین فردی بود که مدیریت را فرایندی اجتماعی تعریف کرد که متضمن یک سلسله وظایف، فعالیت ها و روابط متقابل افراد است. از این رو مدیران کارآمد کسانی هستند که همواره می کوشند تا در شیوه رهبری شان دارای ارزش ها و عقاید و انتظامات ارزشمند باشند. از همین رو مدیران با تجربه باید در همه سطوح تربیت کنندگان ماهری باشند تا توانایی کافی برای ایجاد نظم بدون تنبیه در سازمان را داشته باشند. کارشناسان علم مدیریت بر این باورند که جهت ارائه مدیریت موفق و کارآمد، مدیران باید به این نکات پایبند باشند: 1- از صرف وقت زیاد بر روی جزئیات اجتناب کنند. 2- در آگاهی دادن به کارمندان کوتاهی نکنند. 3- از مهم جلوه دادن موقعیت خود بپرهیزند. 4- از بی انگیزه شدن کارمندان نسبت به کار خودداری کنند. 5- به گونه ای رفتار نمایند که مورد احترام کارکنان قرار گیرند. 6- از پیگیری کارها به تنهایی اجتناب کنند. 7- برای رویاروئی با حوادث غیرمترقبه آمادگی داشته باشند. 8- شرایطی را در سازمان فراهم آورند که کارکنان مسئول و پاسخگوی اعمال خود باشند. 9- تمامی رویدادها در سازمان ثبت شوند. 10- در مورد اطلاعات محرمانه کارمندان باید رازدار آنها باشند. 11- برای تقویت بنیه سازمانی درصدد کسب حمایت از منابع مختلف باشند. 12- با کارکنان همانگونه رفتار کنند که مایلند با آنها رفتار شود. 13- بین مدیر بودن و دوست بودن تعادل برقرار کنند. 14- بین کارمندان تبعیض قائل نشوند. 15- کارکنان خود را برای ارائه پیشنهادات جهت ارتقاء سازمان ترغیب نمایند در هر سازمان بی شک مهمترین و اساسیترین موضوع برای دست اندرکاران، مسئولین و برنامه ریزان آن سازمان، موفقیت در دستیابی به اهداف تعیین شده می باشد و مهمترین نقش را در توفیق هرسازمان، نیروی انسانی و بویژه مدیران آن بر عهده دارند. به همین دلیل موضوع موفقیت مدیران سازمانها و اینکه عوامل موثربرآن کدامند و اولویت این عوامل به چه ترتیبی است همواره مورد نظر سازمانها و مسئولین آنها بوده و هست. نقش و جایگاه مدیران در سازمانها بگونه ای است که حیات و دوام سازمانها درگرو توانمندیها و موفقیت مدیران آنهاست. مدیران عضو حیاتی سازمان هستند و آن را اداره و هدایت می کنند بطوریکه می توان گفت موفقیت مدیران، موفقیت سازمانهاست و شکست مدیران شکست سازمانها، وقتی که موفقیت مدیران تا این اندازه اهمیت دارد شناخت عوامل موثر بر این موفقیت ضرورت تام می یابد. موفقیت بطور کلی به معنی دستیابی و نائل شدن به اهداف است . موفقیت یک سازمان به معنای دستیابی آن سازمان به اهداف تعیین شده دردوره زمانی مشخص است و موفقیت یک مدیر عبارت است از کسب اهداف سازمانی] در حیطه مسئولیت خود[ از طریق انجام صحیح وظایف مدیریتی (برنامه ریزی – سازماندهی – هدایت –کنترل..)که بصورت کارایی و اثربخشی مدیر جلوه گر می شود. کارایی عبارت است از شاخصی که نحوه انجام کار را با بهترین روش انجام آن کار (استاندارد) مقایسه می کند و به تعبیر مفهومی کارایی یعنی انجام درست کار و اثربخشی به معنی انجام کار درست و صحیح است از دیگر عوامل موثر بر موفقیت مدیران، عوامل محیطی است. محیط سازمانی متشکل از کلیه عواملی است که در عملکرد سازمان (موسسه) اثر دارند و سازمان برای ادامه حیات و رشد خود ناگزیر است خود را با عوامل مزبور هماهنگ و سازگار سازد . عوامل محیطی متغیرهایی هستند که عموماً خارج از حیطه سازمان شکل می گیرند و بصورت بالفعل و بالقوه بر بخشی و یا تمامی سازمان تاثیر می گذارند.عوامل محیطی خارج از کنترل مدیران سازمان قرار دارند. برای سازمانها دو محیط تعریف شده است: محیط عمومی و محیط اختصاصی . محیط عمومی از مجموعه عوامل فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی ، آموزشی ، سیاسی ، قانونی و تکنولوژی موثر در عملکرد سازمان شکل می گیرد. رقبا، مشتریان وارباب رجوع ، توزیع کنندگان و تامین کنندگانی که یک سازمان برای فعالیت، بقا و رشد خود به آنها وابسته است، نیز محیط اختصاصی آن را تشکیل می دهند. درطی این چندسال خدمت صادقانه ی خودبه نظام حسابداری چندین مرتبه موردتشویق وترغیب مسئولین زیادی قرارگرفتم که به اختصار چندنمونه ازآنها را بیان می کنم: تشویق نامه وابلاغ نامه ها: ردیفعنوانتاریخشماره مرجع صادرکننده1تشویق نامه16/06/13932تشویق نامه16/07/13933تشویق نامه13/12/13904تشویق نامه19/07/13905تشویق نامه22/12/13916تشویق نامه13/12/13907تشویق نامه21/06/13918تشویق نامه05/11/13919تشویق نامه28/12/139210تشویق نامه29/03/139311تقدیرنامه30/06/139212حکم مسئولیت14/02/139013تقدیرنامه20/06/139114تقدیرنامه31/06/1391 5080001440180فصل ششمعوامل موفقیت یا عدم موفقیت تجارب حاصل ناشی از انجام امور محوله) بیان و دسته بندی موفقیت یا عدم موفقیت در انجام وظایف)00فصل ششمعوامل موفقیت یا عدم موفقیت تجارب حاصل ناشی از انجام امور محوله) بیان و دسته بندی موفقیت یا عدم موفقیت در انجام وظایف)-2152659525000773430173482000 عوامل موفقیت تئورى انگیزه موفقیت، توسط دیوید مک کلندارائه شده است. از دیدگاه این روان‏شناس، نیاز به موفقیت، بر پایه برترى‏طلبى، رقابت، اهداف چالشى، اصرار برانجام کار و فائق آمدن بر مشکلات بنا گردیده است. شخصى که انگیزه توفیق‏طلبى زیادى دارد، همواره برترى در عملکرد را جست و جو مى‏کند؛ از اهداف چالشى لذت مى‏برد و داراى پشتکار و روحیه رقابتى در فعالیت‏هاى کارى است پرسش‏هایى که نیاز توفیق‏طلبى را مورد سوال قرار مى‏دهند، عبارتند از 1آیا شما از فعالیت‏هاى کارى چالشى و مشکل لذت مى‏برید؟ 2آیا شما مى‏کوشید که عملکردتان از اهداف تعیین شده، فراتر برود؟ 3آیا شما در جست و جوى روش‏هاى جدید براى فائق آمدن بر مشکلات هستید؟ مطالعاتى که «مک کلند» انجام داده است، نشانگر این مسئله است که افراد با نیاز توفیق‏طلبى بالا، نسبت به کسانى که نیاز به موفقیت در آنها متوسط یا پایین است، از عملکرد بالاترى برخوردار مى‏باشند این مسئله نشانگر این است که مدیران موفق، منحصر به زمینه یا شرایط خاصى نیستند؛ بلکه این مدیران داراى زمینه و شرایط متنوعى هستند و به همان اندازه نیز از تنوع رفتارى و مهارتى برخوردار مى‏باشند. به نظر یکى از صاحب نظران مدیریت حداقل سه عامل مهم براى موفقیت مدیر وجود دارد که او آنها را در قالب یک فرمول ارائه مى‏کند به نظر وى سه عامل توانایى، انگیزه موفقیت و فرصت، عواملى هستند که اگر در هم ضرب شوند، یک فرمول اصولى براى توفیق مدیریت فراهم مى‏شود. وى در ادامه متذکر مى‏شود که موفقیت یک مدیر، به ترکیب متناسب توانایى، انگیزه مدیریت و فرصت بستگى دارد. عدم وجود یک عامل، منجر به ضایع شدن سایر عوامل مى‏گردد و به همین علت است که از ضرب به جاى جمع استفاده شده است براى موفقیت، فرد بایستى صفات و مهارت‏هاى فردى مختلفى را دارا باشد و حتى اگر تمامى شرایط و عوامل فردى مساعد باشد، موفقیت حاصل نخواهد شد؛ مگر آن که عوامل محیطى به شکل مطلوبى فراهم گردد. در کنار این عوامل، فاکتورهاى تصادفى نیز نقش مهمى را ایفا مى‏کنند که مدیریت، کنترل کمى بر روى آنها دارد حرکت سازمان‏ها به گونه‏اى است که در بخش‏هاى دولتى و خصوصى، مشارکت قابل ملاحظه کارکنان را مى‏طلبد و توسعه بهتر، همکارى، ارتباطات، کار و دست‏یابى به هدف‏ها مورد تاکید قرار مى‏گیرد. امروز در بحث موفقیت مدیران، مفهوم کار هوشمندانه‏تر مطرح است که به طور معمول، نیازمند اشکالى از توانمندسازى و مشارکت کارکنان است مدیر موفق در ایجاد یک گروه کارى موفق، نقش تعیین کننده‏اى دارد و یک گروه کارى خوب، محصول فرماندهى یک مدیر است. یک گروه کارى خوب، نیرویى است زنده، در حال تغییر و پویا که در آن تعدادى از افراد به منظور همکارى با یکدیگر، دور هم جمع شده‏اند و به ارزیابى نقطه نظرات مختلف مى‏پردازند و با کمک همدیگر در جهت رسیدن به اهداف خود تلاش مى‏کنند از آن جایى که دنیاى امروز را دنیاى سازمان‏ها مى‏دانند و متولیان این سازمان‏ها انسان‏ها هستند، لذا فلسفه وجودى سازمان‏ها، متکى به حیات انسان است. انسان‏ها در کالبد سازمان‏ها روح مى‏دمند و آنها را به حرکت در مى‏آورند و اداره مى‏کنند. موارد فوق، مهم‏ترین مولفه‏هاى انسانى سازمان‏هاست سازمان‏ها بدون وجود انسان، نه تنها مفهوم نخواهند داشت، بلکه اداره آنها نیز میسر نخواهد بود و حتى با وجود فن آور شدن سازمان‏ها و تبدیل آنها به توده‏اى از سخت‏افزار، در آینده باز نقش انسان به عنوان عامل حیاتى و استراتژیک در بقاى سازمان، چون گذشته باقى خواهد ماند این نکته نیز حائز اهمیت است که منابع انسانى، با ارزش‏ترین منبع براى سازمان‏ها هستند و آنها هستند که به تصمیمات سازمانى شکل داده، راه حل ارائه مى‏کنند و سرانجام مسائل و مشکلات سازمان را حل مى‏کنند. بهره‏ورى را عینیت مى‏بخشند و کارایى و اثر بخشى را معنا مى‏دهند. با این وصف، از آن جایى که منابع انسانى، بخش عمده‏اى از زندگى خود را به عنوان کارمند، کارگر و یامدیر و سرپرست در محیط سازمانى مى‏گذرانند، طبیعى است که توجه به آنها از اهمیت زیادى نیز برخوردار است و یک مدیر موفق با بهره‏گیرى از دانش لازم به این مهم بها مى‏دهد مدیر باید تزریق‏گر انگیزه‏ها باشد؛ زیرا چنین افراد و تیم هایى در محیط کار براى ارائه رفتار مطلوب و مورد پسند و در راستاى اهداف سازمان، باید هم انگیزه داشته باشند و هم درست برانگیخته شوند و بدین منظور باید ابزار و وسایل انگیزش را شناخت و آنها را به موقع و توسط مدیران لایق و شایسته به کار گرفت تا چنین مهمى محقق شود. رضایت کارى، علاقه، وفادارى به سازمان و بالندگى کارکنان، منوط به ا یجاد محیطى است که مدیر متولّى و مسئول آن است هر نوع روحیه، داراى دو جز اصلى است 1وضعیت روحى 2وضعیت جسمى مدیر در نقش رهبرى، بایستى همواره وضعیت روحى کارکنان را بسنجد و عواملى را که ممکن است در روحیه آنان تاثیر مخرب داشته باشد، از بین ببرد تا میزان رضایت شغلى کارکنان همواره در سطح مطلوبى قرار داشته باشد. عدم توجه مدیر به روحیه کارکنان، میزان نارضایتى را افزایش مى‏دهد و عامل کاهش میزان موفقیت اوست -11649095250005918201332865فصل هفتماقدامات خاصاقدامات خاصی که در طول خدمت صورت گرفته و به نتیجه رسیده است و قابل انتقال میباشد 00فصل هفتماقدامات خاصاقدامات خاصی که در طول خدمت صورت گرفته و به نتیجه رسیده است و قابل انتقال میباشد 773430173482000 اقدامات خاص اغلب استانداردهای حسابداری بخش دولتی، با این فرض تدوین می¬شود که دولت درگیر فعالیتهای بیطرفانه وغیر انتفاعی است و وظیفه حسابداری دولتی، به گزارش فراغت دولت از بودجه، شرح تامین و مصرف وجوه محدود می¬شود و نیازی به محاسبه دقیق نتایج عملکرد و وضعیت مالی دولت نیست. اما اخیراً در بعضی از کشورها، از جمله بریتانیا، زلا ند نو و استرالیا، رویکردی به سوی استفاده از مبنای تعهدی کامل در حسابداری بخش عمومی ایجاد شده است در کشور ما، برخی سازمانهای دولتی به سمت استفاده از مبنای تعهدی کامل در حسابداری حرکت کرده¬اند. از این رو، به نظر می¬رسد که در ایران نیز، همانند دیگر کشورهایی که این مسیر را برگزیده¬اند، بررسی تحلیلی مزایا و معایب این رویکرد ضروری باشد چرا که مبنای مورد استفاده درحسابداری دولتی می تواند بر اطلا عات مالی و تصمیمگیریهای مبتنی بر این اطلا عات تاثیر گذارد و در صورت گزینش آن به عنوان مبنای پیش بینی و بودجه بندی، موجب تغییرات عمدهای در تخصیص منابع شود به منظور تحلیل هزینه و منفعت سیستم حسابداری تعهدی کامل، لا زم است نخست آن را بشناسیم و سپس تفاوتهای آن با سیستم حسابداری نقدی و دلا یل موافقان و مخالفان هر یک از دو سیستم را مورد توجه قرار دهیم. به منظور شناخت سیستم حسابداری تعهدی کامل، معرفی نمونه¬ای عملی سودمند به نظر می¬رسد. از این¬رو، در ابتدا با الگوی حسابداری تعهدی کامل مورد استفاده در استرالیا آشنا می¬شویم و سپس به شرح نظر موافقان و مخالفان و نتیجه گیری از مباحث ارائه شده می-پردازیم حسابداری تعهدی و حسابداری نقدی مبانی حسابداری مبانی حسابداری، انتخاب زمان شناسایی و ثبت درامدها و هزینه ها در دفاتر حسابداری است انتخاب هر یک از روشهای شناسایی و ثبت درامدها و هزینه ها، نوعی مبنای حسابداری محسوب می شود که حسب مورد در حسابداری موسسات بازرگانی و موسسات غیرانتفاعی مورد استفاده قرار می گیرد. باباجانی در کتاب حسابداری کنترل های دولتی، انواع مبانی حسابداری را به شرح زیر معرفی می کند مبنای نقدی (کامل): حسابداری نقدی، روش حسابداری است که اساس آن بر دریافت و پرداخت وجه نقد استوار است. در این سیستم هرگونه تغییر در وضعیت مالی موسسه، مستلزم مبادله وجه نقد است و درامدها زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند که وجه نقد آنها دریافت شود و هزینه ها زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند که وجه آنها به صورت نقد پرداخت گردد مبنای تعهدی (کامل): در مبنای تعهدی کامل، درامدها زمانی، شناسایی و در دفاتر حسابداری منعکس می گردند که تحصیل می شوند یا تحقق می یابند. در این مبنا، زمان تحصیل یا تحقق درامد، هنگامی است که درامد به صورت قطعی مشخص می شود یا بر اثر ادامه خدمات حاصل می گردد. لذا زمان وصول وجه در این روش مورد توجه قرار نمی گیرد بلکه زمان تحصیل یا تحقق درامد در شناسایی و ثبت درامد اهمیت دارد. همچنین در این مبنا، زمان شناسایی و ثبت هزینه ها، زمان ایجاد و یا تحقق هزینه هاست و زمانی که کالایی تحویل می گردد یا خدمتی انجام می شود، معادل بهای تمام شده کالا ی تحویلی و یا خدمت انجام یافته، بدهی قابل پرداخت ایجاد می شود مبنای نیمه تعهدی مبنای نیمه تعهدی درحسابداری به سیستمی گفته می شود که در آن، هزینه ها بر مبنای تعهدی و درامدها بر مبنای نقدی، شناسایی و در دفاتر ثبت می-شوند. مبنای نیمه تعهدی، ترکیبی از دو مبنای تعهدی و نقدی است و به لحاظ سهولت و قابلیت اجرا، مورد پذیرش تعدادی از کشورها قرار گرفته است. به عبارت دیگر، چون در ثبت و شناسایی هزینه ها،امکان استفاده از مبنای تعهدی وجود دارد، بنابراین هزینه ها به محض ایجاد، بدون توجه به زمان پرداخت وجه آنها، در دفاتر ثبت می شوند. به این ترتیب، یکی از مزایای مبنای تعهدی یعنی انعکاس واقعی هزینه های دوره مالی، در این سیستم مورد استفاده قرار می گیرد مبنای تعهدی تعدیل شده مبنای تعهدی تعدیل شده، روش حسابداری است که در آن هزینه ها هنگام ایجاد یا تحمل، شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند، به همان ترتیبی که در مبنای تعهدی کامل و مبنای نیمه تعهدی عمل میشوند.ولی درامدها در این مبنا برحسب طبع و ماهیت آنها به دو دسته تقسیم می شوند دسته ای از درامدها، آنهایی هستند که قابل اندازه گیری بوده و در عین حال در دسترس می باشند، لذا در زمان کوتاهی پس از تشخیص قابل وصول خواهند بود دسته دیگر درامدها، درامدهایی هستند که فاقد ویژگیهای پیشگفته بوده و لذا اندازه گیری و تشخیص آنها مشکل و معمولا ً ناممکن است و یا وصول آنها پس از تشخیص، در طول دوره مالی یا مدت کوتاهی بعد از دوره مالی امکانپذیر نیست. این درامدها با استفاده از حسابداری نقدی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند در حسابداری تعهدی تعدیل شده هزینه ها منحصراً در مبنای تعهدی (در زمان ایجاد یا تحمل) شناسایی و در دفاتر منعکس می شوند، در حالی که برخی از درامدها با استفاده از مبنای تعهدی (هنگام تحقق درامد) شناسایی و ثبت و برخی دیگر از درامدها براساس مبنای نقدی (هنگام وصول وجه درامد) شناسایی و ثبت می شوند مبنای نقدی تعدیل شده مبنای نقدی تعدیل شده، روش حسابداری است که به روش حسابداری نقدی کامل شباهت زیادی دارد. تفاوت مبنای نقدی کامل با مبنای نقدی تعدیل شده در نحوه شناسایی و ثبت هزینه هاست. درامدها هم در مبنای نقدی کامل و هم در مبنای نقدی تعدیل شده فقط در زمان وصول وجه شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند، لذا این دو مبنا در مورد درامدها مشابه هم عمل می-کنند و تفاوتی با هم ندارند (باباجانی، 1385). مزایای مبنای تعهدی دستیابی سریع به اطلاعات جامع، کامل و دقیق از وضع موجود سازمان امـکـان تشخیـص لــزوم خـرج کـرد، بـراسـاس اطلاعـات صحیـح از منابـع و نیازهـا مشخص شدن میـزان درآمدهـای وصـول نشده هر دوره مالی و امکان برنامه ریزی برای وصول آنها دسترسی به اطلاعات دقیقتـر و کاملتـر از درآمدها و هزینه های هر دوره ( اعم از نقدی و غیر نقدی امکان ایجاد ارتباط بین هزینه ها و عملکرد آنها و در نتیجه ایجاد زمینـه برای ورود به بحـث بودجه عملیاتی امکان تعیین نقطـه سر به سر درآمد و هزینه در هر دوره، با مقایسه درآمدها و هزینه های هـر دوره و نتایـج حاصل از تهاتـر آنها امکان محاسبه و ثبت استهلاکات به عنوان هزینه های دوره دسترسی به اطلاعات لازم جهت برنامه ریزی و اعمال کنترل های مدیریتی امکان تعیین قیمت تمام شده هر پروژه با استفاده از اطلاعات سیستم حسابداری امکان سنجش دقیقتـر تناسب واحدهای پشتیبانی با واحدهای عملیاتی و تعیین تناسب لازم بین آنها و همچنین ارزیابی سنواتی آنها امکان سنجش مسئولیت پذیری مسئولین و مدیران سازمان ها و ارزیابی عملکرد ایشان در پایان هر دوره و در سطوح مختلف سازمانی اطلاع از میزان و ارزش موجودی ها و دارایی های در اختیار سازمان با ثبت و ضبط موجودی های جنسی و دارایــی های ثابـت از قبـیـل امـوال، ماشیـن آلات و تجهیــزات در سیستم حسابداری امکـان ارزیـابـی و انعکـاس کلیـه دارائـی هـای تحصـیـل شـده اعـم از خـریـد یا واگـذاری بابـت سایر حقوق سازمان، براساس مبانی مربوطه امکان مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب و تناسـب آن با ماموریت هـای سـازمان از نظر منابع، دارایی ها و خدمات ارائه شده اطلاعات و گزارش های مالی صحیح تر و دقیقتری را جهت برنامه ریزی و تصمیم گیری و دیگر عملیات اجرایی در اختیار مدیران قرار می دهد در موسسات انتفاعی وابسته به دولـت، تعیین درآمدهـا و هزینـه های واقعی متعلق بـه دوره مالی و بکارگیری نتیجه صحیـح فعالیت های مالـی و وضـع مالـی واقعـی در پایـان سال، تنهـا بـا بـه کارگیری مبنای تعهدی امکان پذیر است حسابداری تعهدی نقش مبنای حسابداری در ادای مسئولیت پاسخگویی با توجه به اینکه ایفای صحیح و به موقع مسئولیت پاسخگویی و ارزیابی آن، با اندازه گیری واقعی میزان درآمدها و مخارج سالانه و انعکاس کامل آنها در گزارش های مالی نهادهای بخش عمومی ارتباط دارد، لذا می توان گفت که بکارگیری مبنای نقدی یا تعهدی نیز در نحوه ثبت رویدادهای مالی شهرداری ها، خصوصاً برای تسهیل امر قضاوت و ارزیابی دقیق مسئولیت پاسخگویی شهرداران، امری بسیار موثر خواهد بود هیات های تدوین کننده استانداردهای حسابداری نیز عموماً بر استفاده از مبنای تعهدی کامل در حسابداری فعالیت های غیر بازرگانی نهادهای بخش عمومی تاکید، و در تحقق این امر تلاش نموده اند؛ بر این اساس، تغییر مبنای حسابداری فعالیت های غیر بازرگانی نهادهای بخش عمومی در کشورهای آمریکا، استرالیا، کانادا، انگلیس، نیوزلند و بیشتر کشورهای اروپایی از نقدی به تعهدی در دهه 80 و 90 میلادی انجام پذیرفته و برنامه ریزی برای فراهم نمودن زمینه های لازم جهت استفاده از مبنای تعهدی کامل نیز در سال های ابتدایی قرن بیست و یک انجام شده است. این قبیل اقدامات نشان دهنده اهمیت بکارگیری این مبنای حسابداری در ارتقای مسئولیت پاسخگویی نظام های حسابداری و گزارشگری مالی بخش عمومی می باشد در اصل هشتم از اصول دوازده گانهمقرر گردیده است مبنای تعهدی یا تعهدی تعدیل شده، حسب مورد باید در اندازه گیری وضعیت مالی و نتایج عملیات مورد استفاده قرار گیرد در شرح جزئیات این اصل هیات استانداردهای حسابداری دولتی مقرر نموده است که در حساب های مستقل وجوه دولتی که انجام فعالیت های غیر بازرگانی نهادهای عمومی و موسسات تابعه به عهده آنان محول گردیده است از مبنای « تعهدی تعدیل شده » یا « تعهدی کامل » استفاده شود و در سایر حساب های مستقل که مسئولیت انجام فعالیت های بازرگانی را بر عهده دارند از مبنای تعهدی کامل استفاده گردد هیات مذکور در بند سوم این اصل، در مورد استفاده از مبنای تعهدی و تعهدی تعدیل شده به شرح زیر استدلال می نماید مبنای تعهدی یک روش برتر حسابداری برای منفعت اقتصادی هر سازمانی است. این مبنا به جای آنکه صرفاً بر دریافت و یا پرداخت وجه نقد تاکید نماید، بر اندازه گیری معاملات و رویدادهای واقعی تاکید دارد و به همین دلیل، مربوط بودن، بی طرفی، بهنگام بودن، کامل و قابل مقایسه بودن اطلاعات حسابداری را افزایش می دهد. بنابر این استفاده از مبنای تعهدی در کاملترین حد عملی آن در محیط بخش عمومی توصیه می شود. مبنای تعهدی در حساب های مستقل وجوه سرمایه ای و با اندکی تفاوت ( تعهدی تعدیل شده ) در حساب های مستقل وجوه دولتی مورد استفاده دارد. مبنای حسابداری نقدی مناسب نمی باشد در بند 105 بیانیه اصول، در مورد استفاده از مبنای تعهدی تعدیل شده مقرر می دارد تفاوت عمده در کاربرد مفهوم تعهدی در حسابداری حساب های مستقل وجوه دولتی در مقایسه با حسابداری حساب های مستقل وجوه سرمایه ای و بازرگانی، به تفاوت های محیطی و اهداف اندازه گیری ارتباط دارد . این تغییر و تبدیل و تعدیلات به منظور اجرای عملی و کاربرد مناسب مفهوم تعهدی در حسابداری حساب های مستقل وجوه دولتی، منسوب به « مبنای تعهدی تعدیل شده » است و باید در حسابداری و گزارشگری مالی حساب های مستقل مورد استفاده قرار گیرد بند 197 بیانیه مفهومینیز بر استفاده از مبنای تعهدی در حسابداری دولت فدرال تاکید و مقرر نموده است مبنای حسابداری تعهدی بطور کلی اطلاعات بهتری از بهای تمام شده ی مربوط به تولید کالاها و خدمات ارائه می دهد، لیکن استفاده و کاربرد آن برای هدف معین باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد جایگاه مبنای تعهدی از نظر هیات استانداردهای حسابداری هیـات استانـداردهای حسابداری در « بیانیـه شماره شش مفاهیـم حسابداری مـالـی » بر این موضوع تاکیـد می گـذارد که تمام اجـزای صـورت های مالـی و معیارهای شناخت و اندازه گیـری اقلام منـدرج در گزارش های مزبور با استفاده از روش های حسابـداری تعهـدی تهیه و در این صورت ها درج می شود بنابـر تعریفحسابداری تعهدی تلاش دارد تا مجموع معاملات و سایر رویدادها و مواردی را که دارای تبعات و نتایج نقدی برای بنگاه است در طول همان دوره ای که آن معاملات، رویدادها و موارد اتفاق افتاده اند ( واقع شده اند ( اثرشان را بر بنگاه ثبت کند، به جای آنکه این آثار را دوره ایی ثبت کند که وجه نقدی توسط موسسه دریافت یا پرداخت شده است نکتـه قابـل توجـه در نظـراتآن است که « علاقـه استفاده کنندگان به جریانات نقـدی آتی بنگـاهو توانائی بنگاه در ایجاد جریانات نقدی دلخواه و مطلوب را قبل از هر چیز موجب علاقه و توجه به اطلاعاتی در مورد « سـود » بنگـاه ( به عنـوان ماحصـل حسابـداری تعهـدی ) می داند و نه توجـه بـه اطلاعاتـی کـه مستقیماً راجع به جریان نقدی است. یعنی بر این باور است که نظام تعهدی با ارائه اطلاعات عملکرد و سود بنگاه نیازهای اطلاعای مدل های پیش بینی جریانات نقدی آتی را برای استفاده کنندگان تامین می کند در همین بیانیه این نکته را به صراحت مطرح کرده است که « اطلاعات مربوط به سود و اجزای سود یک موسسه که توسط روش های حسابداری تعهدی اندازه گیری می شود، عمومـاً شاخص بهتری از عملکـرد بنگاه نسبت به اطلاعات مربوط به دریافت و پرداخت های جاری نقدی است فرآیند تحول و شفاف سازی حساب ها حسابداری تعهدی یعنی فراهم نمودن بستر لازم برای استفاده از امکانات مرتبط به تامین مالی شهر و ضمانت انجام پروژه های بزرگ حسابداری تعهدی یعنی زمینه تهیه و استقرار بودجه عملیاتی معنی دار برای پیش بینی دقیق درآمدها و هزینه ها و فراهم نمودن ایجاد بستر لازم برای صرفه جویی و نیز کاهش قیمت تمام شده پروژه ها حسابداری تعهدی یعنی امکان دسترسی به اطلاعات دقیق و جامع مدیریتی برای تخصیص و استفاده بهینه از منابع در اختیار ثبت کلیه رویدادهای مالی در حسابداری تعهدی، موجب شفاف سازی و مشخص شدن کامل درآمدها، هزینه ها، اموال و دارائی ها می گردد در حسابداری تعهدی با انعکاس کلیه عملیات مالی در دفاتر قانونی، کاهش شدید زمینه های فساد مالی امکانپذیر است در حسابداری تعهدی، قیمت تمام شده خدمات در فرآیندهای خدمت رسانی مشخص و شفاف می گردد امکان ارائه گزارش های مالی شفاف به سازمان حسابرسی ج. ا. ا. جهت اظهار نظر حسابرسی و بازرسی و اعضای شورای محترم اسلامی شهر در حسابداری تعهدی فراهم می گردد امــا در حسابداری نقدی صرفاً معاملاتی که در برگیرنده دریافت و پرداخت وجه نقد می باشند، در دفاتر منعکس می گردند بدون اینکه در طی دوره هیچگونه تلاشی برای ثبت صورتحساب ها یا مبالغ پرداخت نشده و مطالبات یا بدهی ها صورت پذیرد. در این روش هدف اولیه از تهیه صورت های مالی، ارائه اطلاعاتی درباره دریافت ها و پرداخت های وجه نقد سازمان طی دوره مالی مورد نظر می باشد حسابداری نقدی اغلب در سازمان های دولتی و واحدهایی که منابع ورودی آنها در قالب بودجه تخصیص یافته و عملاً تفاوتی بین درآمدهای نقدی و تعهدی وجود ندارد، مورد استفاده قرار می گیرد تغییرات بنیادی در سیستم مالی کشورهای پیشرفته تا قبل از دهه 1980 میلادی تمامی کشورها از مبنای نقدی برای گزارشگری بخش عمومی استفاده می نمودند. در این زمان در سطح جهان نگرانی هایی در رابطه با عملکرد دولت ها ایجاد شد که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود میزان رشد فعالیت های دولتی افزایش انبوه بدهی های دولت ها نیاز به افزایش شفافیت و پاسخگویی به شهروندان درباره فعالیت های دولت ها پرسش درباره ماهیت اطلاعات ارائه شده توسط دولتها برای کمک برای به اتخاذ تصمیم مناسب به همین جهت تغییرات فزاینده ای برای وقوع انقلاب در حسابداری و گزارشگری بخش عمومی بوجود آمد و نهادهای تدوین کننده استانداردهای حسابداری بخش عمومی در کشورهای توسعه یافته بوجود آمدند برای مثالدر آمریکا و بخش عمومی در کانادا تاسیس شدند یکی از اقدامات اولیه این نهادها تغییر مدل گزارشگری مبتنی بر مبنای نقدی بود. از آنجائیکه در مسیر گذر دولت ها به مبنای تعهدی کامل بیش از یک مبنا وجود دارد، اصطلاحات و واژگانی توسط این نهادها طراحی گشته است مبانی تهیه صورت های مالی را می توان بر روی طیفی فرض کرد که در یک سوی آن مبنای نقدی و در سوی دیگر مبنای تعهدی کامل قرار گرفته است تعهدی کامل-تعهدی تعدیل شده-نیمه تعهدی-نقدی تعدیل شده-نقدی در ادبیات حسابداری دو دهه اخیر بخش عمومی و به ویژه دولتی آن، لزوم استفاده از مبنای تعهدی کامل یا تعهدی تعدیل شده بویژه در حسابداری فعالیت های حاکمیتی ( غیر بازرگانی ) دولت ها، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است اغلب هیات های تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومی نظیر هیات استانداردهای حسابداری دولت های ایالتی و حکومت های محلی آمریکا هیات رایزنی حسابداری دولت فدرال فدراسیون بین المللی حسابداران هیات تدوین استانداردهای حسابداری بخش عمومی بنیاد تحقیقات استرالیا کمیته حسابداری و حسابرسی بخش عمومی انجمن حسابداران خبره کانادا و انجمن حسابداران زلاندنو استفاده از مبنای تعهدی تعدیل شده و تعهدی کامل را در حسابداری و گزارشگری مالی فعالیت های غیر بازرگانی نهادهای بخش عمومی الزامی نموده اند اولین فردی است که در اوایل دهه ی 1970 میلادی به معرفی حسابداری تعهدی برای نهادهای بخش عمومی پرداخت و نیوزلند در سال 1990 میلادی از این مهم پیروی نمود. اما بر خلاف نیوزلند که روش تغییر ناگهانی را اجرا نمود، سایر کشورها تغییرات تدریجی را ترجیح دادند. مثلاً در آمریکا اصول پذیرفته شده حسابداری ( حسابداری تعهدی )، تنها برای برخی از ایالت ها پذیرفته شده است در آمریکا و استرالیا تغییر مبنای حسابداری در سال 1997 انجام شده لیکن این تغییر تنها در سطح دولت های مرکزی رخ داده و اخیراً در سطح دولت های محلی نیز تغییراتی ایجاد گردیده است. کانادا نیز تغییر مبنای حسابداری عمومی به سمت تعهدی کامل را در سال های 2001 و 2002 آغاز نمودو کمیته حسابداری و حسابرسی بخش عمومی انجمن حسابداران خبره کانادا هم پس از 25 سال استقرار مبنای تعهدی تعدیل شده، از اول آوریل 2005 استفاده از مبنای حسابداری تعهدی کامل را برای تهیه صورت های مالی دولتهای فدرال، ایالتی و محلی الزامی نموده است2005در اوایل دهه 1990 میلادی تغییر مبنای حسابداری از نقدی به تعهدی در نیوزلند را به صورت مدلی برای انگلستان درآورد. انگلستان نیز حسابداری تعهدی را از سال 2000 میلادی در سطح واحدها پذیرفته و بر اساس یک برنامه ریزی زمانبندی شده، صورت های مالی در سطح دولت ( مجموعه دولت به عنوان یک واحد گزارشگر ) را در سال 2006 میلادی تهیه نموده است با ورود به هزاره جدید، نیوزلند به یکی از کشورهایی تبدیل شده که مجموعه ای وسیع از گزارش های حسابداری تعهدی را تهیه می نمایدبه غیر از نیوزلند دولت های محدودی تصمیم به پیمودن این مسیر گرفته اند و همچنان تعداد کثیری از دولت ها سیاست انتظار و تماشا را برگزیده اند. با آغاز سال 2000 میلادی، از 30 کشور توسعه یافته اقتصادی، تنها 22 کشور حسابداری تعهدی در بخش عمومی را پذیرفتند. بعد از سال 2000 میلادی، مالزی و تانزانیا تنها کشورهای در حال توسعه ای بوده اند که برنامه تغییر مبنای حسابداری را پذیرفته اند، اما این دو کشور نیز پس از مدتی این فرآیند را متوقف نموده اند پس از آنکه در جولای 2002 میلادی مقرر گردید اتحادیه اروپا از سال 2005 میلادی مبنای حسابداری خود را از نقدی به تعهدی تغییر دهد، تنها 3 کشور عضو اتحادیه اروپا موفق به انجام کامل این مهم شدند. در سطح دولت های ملی در شش کشور اسپانیا، انگلستان، فنلاند، سوئد، سوئیس و فرانسه ،انقلاب در بخش عمومی آغاز گردیده است و در مجموع 3 کشور فنلاند، اسپانیا و سوئد فرآیند تغییر مبنا را کامل نموده اند. در سطح محلی، انقلاب در هر 9 کشور آغاز گردیده است و در 5 کشور فنلاند، فرانسه، هلند، انگلستان و سوئیس تکمیل گردیده است در مجموع اگر چه نیمی از کشورهای توسعه یافته اقتصادی از برخی از اشکال حسابداری تعهدی در گزارشگری مالی استفاده می کنند، لیکن تنها تعداد محدودی از کشورهای توسعه یافته از اقلام تعهدی در فرآیند بودجه بندی خود استفاده می نمایند. بنابراین استفاده از مبنای تعهدی در بودجه بندی نهادهای عمومی موضوعی بحث بر انگیز است با بررسی روند و چگونگی تدوین استانداردهای حسابداری دولتی و تحولاتی که در طول زمان در فرآیند وضع استانداردهای حسابداری دولتی آمریکا بوقوع پیوسته است در می یابیم که حرکت ایالات متحده در جهت استفاده از مبنای تعهدی همزمان با آغاز فرآیند رسمی تدوین استانداردهای حسابداری دولتی در دهه 1930 میلادی می باشد با این حال انتشار بیانیه 34در سال 1999 میلادی را باید نقطه عطف این حرکت دانست. گزارش های مالی سالانه دولت های محلی و ایالتی آمریکا بر مبنای مفاد بیانیه 34تهیه شده و مشتمل بر 3 قسمت می باشد تجزیه و تحلیل و تشریح مطالب توسط مدیریت این گزارش که شکل خاصی از اطلاعات را ارائه می کند در ابتدای گزارش های مالی آورده می شود صورتهای مالی اصلی بصورت تجمیعی ( در سطح دولت ) و صورت های مالی حساب مستقل، مشتمل بر یادداشت های توضیحی اطلاعات ضمیمه که معمولاً بصورت جداولی پس از صورت های مالی اصلی آورده می شود این بیانیه هدف عمومی ( یا اصلی ) صورت های مالی را مورد بازبینی و بسط قرار داده است. بیانیه 34 تهیه دو صورت مالی را با استفاده از مبنای تعهدی در سطح دولت و بهبود صورت های مالی تهیه شده در سطح حساب های مستقل مورد توجه قرار داده و ارائه چندین اطلاعات جدید را بصورت یاداشت های توضیحی اضافه نموده است فرایند استقرار بودجه ریزی عملیاتی و حسابداری تعهدی در شهرداری ها بدون شک، دولتها در قبال شهروندان در مورد تحصیل و مصرف منابع مالی، مسئولیت پاسخگوئی دارند. مفهوم مسئولیت پاسخگوئی با تاکید بر حقوق شهروندان مقرر می دارد که دولتهای منتخب مردم در مورد افزایش منابع مالی که از طریق وضع مالیات و عوارض و یا استقراض صورت می گیرد، دلایل قانع کننده و منطقی به شهروندان و یا نمایندگان قانونی ایشان ارائه نمایند. از سوی دیگر در مورد مصرف منابع مالی و نتایج عملیاتی که منابع مالی برای آن مصرف گردیده است نیز مسئولیت پاسخگوئی عمومی دارند با توجه به اهمیتی که تعیین میزان درآمدها و هزینه های واقعی یک دوره مالی در ادای مسئولیت پاسخگوئی دولتها و ارزیابی این مسئولیت توسط شهروندان و نمایندگان قانونی آنها دارد، لذا روشهای شناسائی و اندازه گیری درآمدها و هزینه های دولتها نیز از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار خواهد بود. به همین جهت مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی دولتی در دو دهه آخر قرن بیستم، بر استفاده از مبنای تعهدی در حسابداری و گزارشگری مالی دولتها و واحدهای تابعه آنها تاکید داشته و نظامهای حسابداری اغلب دولتهای کشورهای توسعه یافته برمبنای تعهدی طراحی و به مورد اجراء گذاشته شده است با توجه به مطالب پیش گفته، مبنای حسابداری تعهدی قادر است درآمدهای تحقق یافته و هزینه های انجام شده یک دوره مالی را گزارش نماید. گزارش درآمدهای تحقق یافته و هزینه های انجام شده یک دوره مالی در ارتقاء سطح مسئولیت پاسخگوئی نقش در خور ملاحظه ای داشته و شهروندان را در جریان حقایق و عملیاتی که دولتها در یک دوره مالی انجام می دهند قرار می دهد. استفاده از مبنای تعهدی در حسابداری و گزارشگری مالی دولتی موجب می شود تا شهروندان با دریافت اطلاعات شفاف در مورد درآمدها و هزینه های یک دوره مالی، ارزیابی خود را از کفایت یا عدم کفایت در آمدهای یک دوره مالی برای تامین هزینه خدمات ارائه شده توسط دولت در همان دوره مالی ارتقاء بخشند ارائه اطلاعات دقیق درآمدها و هزینه های شهرداری ها در گزارشهای مالی و مقایسه ارقام واقعی درآمدها و هزینه ها با ارقام پیش بینی شده در بودجه سالانه ، تصویر شفافی از عملکرد آنها جهت قضاوت آگاهانه واحدهای نظارت کننده بی طرف و مستقل و نمایندگان قانونی شهروندان در شورای اسلامی شهر و سایر استفاده کنندگان اطلاعات مالی، ارائه نموده و ارزیابی ایشان را دقیق تر می نماید. مقاله حاضر حاصل مطالعات میدانی است که محقق به منظور تغییر مبنای نقدی حسابداری به مبنای تعهدی در شهـرداری ها انجام داده است. شایان ذکر است پیش از این، مطالعـاتی در قالب پایان نامه کارشناسی ارشـد در خصـوص استقـرار بودجه ریزی عملیاتی در شهـرداری ها توسط محقق انجام گرفته است سیستم حسابداری تعهدی در بخش عمومی استرالیا بعد از روشن شدن مفهوم حسابداری تعهدی، اکنون تفاوتهای میان حسابداری نقدی و تعهدی را در بخش عمومی بررسی می کنیم. به طور سنتی، دولتها بر مبنای حسابداری نقدی عمل می کنند. این موضوع نشان می دهد که وجوه عمومی باید در مسیرهای تعیین شده و به میزان تخصیص یافته توسط مجلس، مصرف شود. حسابداری نقدی،دریافتها، پرداختها و مانده های نقدی را در زمان مبادله وجه نقد ثبت می کند؛ بنابراین صورتهای مالی مبتنی بر حسابداری نقدی به صورت سنتی، منابع دریافت وجه نقد و تخصیص به مخارج نقدی را نشان می دهد و آن را با مخارج بودجه شده مقایسه می کند در متون درسی، حسابداری به عنوان شناسایی درامدها و هزینه ها در دوره-ای توضیح داده می شود که کسب شده اند یا رخ داده اند، نه در دوره ای که دریافت یا پرداخت شده اند از این رو، تفاوت اصلی میان این دو سیستم حسابداری، زمان شناسایی مبادلات است. ماهیت حسابداری تعهدی، انتقال زمان ثبت مبادلا ت و شناسایی هزینه ها به دوره ای است که روی داده اند. هزینه استهلا ک دارایی در طول عمر مفید آن با بهای تمام شده خرید یا هزینه های جایگزینی آن برابر است. به طور مشابه، هزینه های بازنشستگی (وسایرهزینه های مربوط به کارمندان) که به عنوان هزینه ثبت شده با وجه نقدی برابر است که در آینده بابت آنها پرداخت می شود. زمانبندی (و ثبت ارقام حسابداری) مبادلا ت برای تصمیمگیریها و پاسخگویی مدیران حیاتی است. به نظر می رسد که برای تصمیمهای دولت ارقام حسابداری تعهدی از ارقام حسابداری نقدی کارامدتر باشد اکنون برای آشنایی با سیستم حسابداری تعهدی در بخش عمومی، چهار بخش سیستم حسابداری تعهدی استرالیا را بررسی می کنیم استرالیا یکی از کشورهای پیشرو در گزینش و اجرای حسابداری تعهدی در بخش عمومی است. حرفه حسابداری و دولت این کشور، اصلاحاتی در حسابداری بخش عمومی آن در موضوعات زیر ایجاد کرده اند گزارشهای مالی تعهدی گزارشگری مالی تعهدی به تهیه صورتهای مالی و گزارشهای سالانه بر مبنای اطلا عات تعهدی اشاره دارد. صورتهای مالی بر مبنای تعهدی، اطلاعات حسابداری جامعتری نسبت به اطلاعات حاصل از سیستم سنتی حسابداری نقدی ارائه می دهد. صورتهای مالی بر مبنای تعهدی برای یک بخش، شامل صورت عملیات، صورت برنامه، صورت داراییها و بدهیها، صورت جریانهای نقدی، صورت مبادلا ت حسابهای مستقل و یادداشتهای همراه و مدارک مربوط به مدیر و حسابرس مستقل است اگرچه ادعا می شود گزارشهای مالی تعهدی برای تصمیمگیریهای اقتصادی و هدفهای پاسخگویی سودمند است، اما در بخش خصوصی نیز دستیابی به این موارد، از طریق ارائه صورتهای مالی تعهدی تردیدآمیز است از سوی دیگر، تهیه نسبتهایی که تنها بینشی در مورد هزینه ها و اثربخشی ارائه می دهند و در بیشتر مواقع برای اندازه گیری خروجیها و برامدهای محیطی بخش عمومی نامناسبند، ممکن است سودمند نباشد. بیشتر اطلا عات تهیه شده از طریق گزارشگری مالی با مبنای تعهدی، نظیر ارزیابی داراییها و حقوق مالکانه، نمی تواند در تصمیمگیری درباره عملکرد، پاسخگویی یا تصمیمهای تامین مالی در بخش دولتی مورد استفاده قرارگیرد. با این حال، مراجعه به ارقام حسابداری تعهدی به عنوان ابزارهایی برای اندازه گیری و مدیریت مخارج دولت با سرعت در حال گسترش است سیستمهای مدیریتی تعهدی معرفی حسابداری تعهدی در ادارات دولتی برای تغییر فناوری و همچنین فرهنگ موجود در ادارات دولتی الزاماتی به همراه دارد. سرمایه گذاری در سیستمهای اطلا عاتی و استخدام یا تربیت کارکنان با مهارتهای مناسب از جمله این الزامات است. معرفی حسابداری تعهدی الزام دارد که سرمایه-گذاری جدی در سیستمهای اطلا عاتی مدیریت به منظور حمایت از نیازهای بودجه ای و ارتقای رویه های مدیریتی انجام شود. این امر، تغییری فرهنگی توسط مدیران از طریق درک و پذیرش چگونگی استفاده از اطلا عات اضافی و مزایای بالقوه حاصل از آن و تعهد به تغییر را می طلبد برخی تلا شهای مورد نیاز در این زمینه عبارتند از: تعدیل سیستمهای اطلا عاتی یا اجرای سیستم جدید در ادارات؛ الزام برای آموزش؛ نیاز به کارکنان جدید با مهارتهای مالی و حسابداری، بالا بردن پاسخگویی، کمک به رویه های مالی و عملکرد مالی بهتر؛ مدیریت بدهی؛ مدیریت موجودی کالا ؛ و اندازه گیری بهای تمام شده کامل خدمات که بعضی مزایای بالقوه ایجاد یک سیستم مدیریتی تعهدی هستند یک استدلا ل برای برگزیدن سیستم مدیریت تعهدی آن است که امکان می دهد هزینه کامل خدمات یا هزینه های واقعی محاسبه شود. یک نمونه در این مورد، محاسبه بهای تمام شده ساختمان مدرسه مورد استفاده برای برنامه های آموزشی است. در سیستم نقدی، کل هزینه های ساخت یا خرید ساختمان به عنوان بخشی از پرداختهای طی سال برای کارها و خدمات صرف شده ثبت می شود. در این سیستم کاهش ارزش دارایی (یعنی هزینه استهلا ک) یا افزایش بهای ساختمان در سالهای بعد، به جز مخارج تکراری برای تعمیر و نگهداری ساختمان ثبت نمی شود در سیستم مدیریت تعهدی، از ادارات دولتی انتظار می رود که ساختمان را به عنوان دارایی ثبت کنند و سپس بخشی از بهای تمام شده آن را به عنوان هزینه سالا نه (استهلا ک) تخصیص دهند که موجب افزایش بهای خدمات ارائه شده در سال بعد می شود. همچنین موجب تخصیص بهای تمام شده ساختمان طی عمر مفید آن نیز می گردد این امر به نوبه خود منجر به تمرکز دانش، فناوری و مهارتها نزد حسابداران آموزش دیده می شود، اما مدیران در رابطه با نشانه های متضاد ارائه شده توسط دو مجموعه موازی ارقام حسابداری تولید شده، سردرگم می-شوند. تضاد به ویژه زمانی بسیار احساس می شود که مدیران در برابر بهای خدمات اندازه گیری شده برمبنای تعهدی پاسخگو باشند و براساس این ارقام تصمیمگیری کنند، اما براساس مبنای نقدی، وجوه نقد دریافت کنند.سیستمهای مدیریت تعهدی شامل سیستمهای اطلا عات داخلی مورد نیاز برای ایجاد و ثبت اطلا عات درباره درامدها، هزینه ها، داراییها و بدهیهاست گزارشگری جامع دولت همانند گزارشهای سالانه ادارات، مسائل بسیاری نیز در رابطه با گزارشگری برای کل دولت وجود دارد. برای تهیه صورت سود و زیان و ترازنامه در ارائه فعالیتهای مالی جامع دولت، سیستم حسابداری تلفیقی به کار می رود. به نظر می رسد سیستم حسابداری تعهدی، نتایج عملیات و ارزش ویژه را با رویه های صورت سود و زیان و ترازنامه در واحدهای تجاری اندازه گیری کند گزارشگری جامع دولت به دیدگاه کلی درباره وضعیت مالی دولت در حوزه ای خاص اشاره دارد و از طریق تلفیق صورتهای مالی و مبادلا ت واحدهای تجاری تحت کنترل حوزه های دولتی تهیه می شود بودجه بندی تعهدی بودجه بندی تعهدی کامل به این معنی است که بودجه ها و تخصیص منابع مالی با ارقام حسابداری تعهدی صورت می گیرد. تفاوت میان رقمهای نقدی و تعهدی می تواند با اهمیت باشد اگر الگوی بودجه تعهدی، برای تخصیص منابع نقدی، انتخاب شود، به نظر می-رسد ناسازه ویژه ای در اندازه گیری بهای تمام شده برنامه ها در زمان تورم وجود داشته باشد. در واقع می توان استدلال کرد که از آنجایی که منابع نقدی از سوی جامعه و از طریق مجلس تخصیص می یابد و برای ارائه خدمات به جامعه در اختیار دولت قرار می-گیرد، بودجه بندی بر مبنای تعهدی الزامات پاسخگویی را براورده نمی کند اصطلاحاتی همچون «مازاد بودجه» یا «کسری بودجه» نمادهای سیاسی نیرومندی هستند. سیاستمداران اگر از کسری بودجه جلوگیری کنند، یا بودجه را متعادل سازند، ادعای موفقیت می کنند. در مورد تعریف کسری بودجه میان حسابداران و مدیران اختلا ف نظر وجود دارد. ارقام ممکن است نتایج مبادلات نقدی را منعکس کنند اما استقراضها نادیده گرفته شوند. محاسبه کسری یا مازاد بودجه تحت تاثیر روشی قرار می گیرد که دولت مخارج سرمایه ای یا جاری را ثبت می کند و نیز نوع سیستم حسابداری که با آن گزارشگری می-کند به طور سنتی ماموران دولت، بودجه ها را بر مبنای نقدی تخصیص می دادند. پیشنهاد شده است که این وضعیت به مبنای تعهدی تغییر کند که هزینه هایی چون استهلا ک یا حقوق معوق کارمندان را در بودجه سالانه در نظر بگیرد. این امر موجب تاکید بر تخصیص منابع بر مبنای ارقام تعهدی به جای تخصیص وجه نقد توسط مجلس می شود دیدگاههای موافق و مخالف منطق زیربنای تغییرات این است که سیستم حسابداری سنتی تاکید اندکی بر رعایت محدودیتهای خرج کردن و مسئولیت پذیری در برابر جریانهای نقدی و مانده ها داشت. طرح سنجش عملکرد شامل «خروجیها»، «اثربخشی» و «نتایج» فعالیتهاست و با بررسی تعهدات درازمدت و کل وضعیت مالی، مدیران را مسئول «هزینه یابی کامل» عملیات می کند. اطلاعات تعهدی برای بررسی دقیق هزینه یابی کامل، خدمات و شاخص اثربخشی عملکرد برنامه ریزی شده نگهداری می شوند.این استدلا ل اهمیت خاصی برای حامیان این اصلا حات داشته است که حسابداری تعهدی دید دقیقتری از خدمات دولت ارائه می کند. گفته می شود دولت با استفاده از حسابداری نقدی قادر است خدماتی ارزانتر از بخش خصوصی ارائه کند، زیرا هزینه های غیرنقدی مانند استهلا ک را حذف می کند. این نظر این واقعیت را نادیده می گیرد که تفاوت بین ارقام حسابداری برمبنای نقدی و تعهدی فقط زمان است. بنابراین طی زمانی تقریباً طولا نی نمی توان منطقاً انتظار داشت که تفاوت انباشته با اهمیتی میان هزینه های گزارش شده توسط دو مبنا وجود داشته باشد بارت اشاره کرده است که پیامدهای به کارگیری حسابداری تعهدی، هفت دسته است: اول، تعریف جامعتر هزینه برنامه های دولت، که منجر به پیامد دوم یعنی تاکید بر کنترل هزینه ها و اندازه گیری اثربخشی می شود. سوم، ارقام تعهدی اثر مهمی بر تعیین روش قیمتگذاری برای حساب استفاده کننده دارد؛ پیامد چهارم، نیاز به نشان دادن بهره وری بیشتر در مذاکرات چانه زنی کاری است؛ اثر پنجم، ایجاد پاسخگویی بیشتر برای منابع مورد استفاده و سرمایه گذاری شده نهادهای بخش عمومی است؛ در حالی که ششمین پیامد، ایجاد پاسخگویی برای اثرات رو به پایین سیاستهای بدهیهاست که به اهمیت اندازه گیری سرمایه بین طبقه ای اشاره دارد. و در نهایت، اندازه گیری اثر مالی سیاستهای دولت برای براوردهای اولیه، که منافع فزاینده برای صورت ظاهری آن یعنی بودجه دارد افزون بر موضوعات پیشگفته، باید اذعان کرد که گزینش سیستم حسابداری تعهدی در بخش عمومی به افزایش پاسخگویی دولت به موکلان آن، مدیریت مالی بهتر مدیران خدمات عمومی و قابلیت مقایسه عملکرد مدیریت در حوزه های مختلف منجر می شود. این تغییرات مهم، ریشه در تغییر نگاه حسابداری بخش عمومی از تغییرات وجه نقد به وقوع رویدادهایی دارد که منجر به تغییرات وجه نقد می شوند. در واقع، اصطلا ح حسابداری تعهدی، نشانه ای از یک دسته تغییرات بسیار گسترده تر است، با این حال، بررسیهای نسبتاً کمی درباره به کارگیری حسابداری تعهدی و پیامدهای آن برای یک جامعه بزرگ صورت گرفته است و در بسیاری موارد به مسائل و مشکلا تی که ممکن است رخ دهد اشاره نشده است با وجود فراوانی مقالا ت حامی گزینش سیستم حسابداری تعهدی، پیدایش حسابداری مدیریت تعهدی و گزارشگری مالی تعهدی خالی از انتقاد نبوده است. مزایای حسابداری بازرگانی برای واحدهای دولتی چندان آشکار نیست، به ویژه آن که آنها به دنبال سوداوری و وضعیت مالی نیستند، منتقدان، برای مثال، آیکن و کاپیتانیو در برابر گزارشگری مالی تعهدی برای واحدهای دولتی استدلال می کنند که هدف واحدهای دولتی سوداوری نیست، بنابراین سود معیار مناسبی برای سنجش عملکرد آنها شمرده نمی شود؛ ساختار مالی مبتنی بر حسابداری تعهدی برای دولت مناسب نیست (برای نمونه، اهرمها شاخص آسیب پذیری محسوب نمی شوند)؛ در بخش دولتی، سرمایه در گردش، شاخص توانایی ادامه فعالیت نیست. این موضوع با تمایل مجلس برای ادامه تخصیص اعتبار در ارتباط است؛ و ظرفیتهای انتخاب برای دولت نامربوط است (برای نمونه، ممکن است واحدی مجاز به فروش داراییها و نگاهداشتن عواید آن یا تغییرات تجاری نباشد). واقعیت این است که سیستم حسابداری تعهدی در بیشتر موارد راه حل بهتری برای مسائل مهمی نظیر تخصیص منابع یا هزینه های مشترک میان برنامه ها ارائه نمی کند و ممکن است در واقعیت منجر به ایجاد اطلا عات گیج کننده و نادرست برای استفاده کنندگان گزارشهای مالی شود بنابراین بسیاری از مسائل مربوط به مزایای بالقوه اصلا حات سیستم حسابداری تعهدی، حل نشده، باقی مانده است؛ از آن جمله شیوه ارزیابی داراییها در بخش عمومی است. این نظریه بارها مورد تاکید قرار گرفته است که تعریف ارائه شده از داراییها با توجه به منافع اقتصادی آنها ممکن است برای بسیاری از داراییهای تحت کنترل بخش عمومی مناسب نباشد. برای داراییهایی مانند مجموعه های هنری، ساختمانهای مدارس، موزه ها، جاده ها، پلها، کتابخانه ها، املاک دولتی، پارکها و ساختمانهای دولتی، ارزیابی پولی مناسب نیست. آیا ارزیابی 740 میلیون دلار برای یک پارک ملی به معنی آن است که می توان آن را برای خرید یک بیمارستان جدید یا تامین مالی یک جاده یا ... که 740 میلیون دلا ر ارزش دارد فروخت؟ ارزش این ارقام چقدر است؟ به طور سنتی، مبنای حسابداری مورد استفاده در بخش عمومی، مبنای نقدی است. این سیستم حسابداری و گزارشگری، اطلا عاتی ارائه می کند که نشان می-دهد چه میزان وجه نقد دریافت شده است و چگونه این وجوه تخصیص داده شده اند ادعا می شود که در سیستم حسابداری تعهدی، تاکید بیشتری بر اثربخشی و نتایج عملکرد می شود و مدیران، مسئول هزینه یابی کامل عملیات می شوند؛ همچنین سیستم حسابداری تعهدی بهتر می تواند تعهدات درازمدت و کل وضعیت مالی را منعکس کند. افزون بر این مسائل، باید اذعان کرد که گزینش سیستم حسابداری تعهدی در بخش عمومی منجر به افزایش پاسخگویی دولت به موکلا ن آن، مدیریت مالی بهتر مدیران خدمات عمومی و قابلیت مقایسه عملکرد مدیریت در حوزه های مختلف می شود. این تغییرات مهم ریشه در تغییر نگاه حسابداری بخش عمومی از تغییرات وجه نقد به وقوع رویدادهایی دارد که منجر به تغییرات وجه نقد می شود اما توجه به این نکته ضروری است که فعالیتهای بخش عمومی، جنبه های دیگری نیز دارد؛ همچون توزیع رفاه، ایجاد فرصتهای برابر، تامین مالی برای حفظ و گسترش زیرساختها و حفاظت و نگهداری محیط زیست که به نظر می-رسد با گرایش بخش عمومی به سمت معیارهای بخش خصوصی - و در راس آن سودآوری که هدف و زیربنای سیستم حسابداری تعهدی است- این جنبه های مهم نادیده گرفته می شود. همچنین حسابداری بازرگانی سرشار از مشکلا تی است که تا کنون بارها سبب سوءتخصیصهای مالی مهم در بخش خصوصی شده است. از سوی دیگر، سیستم حسابداری تعهدی ممکن است منجر به ایجاد اطلاعات گیج کننده و نادرست برای استفاده کنندگان گزارشهای مالی شود بسیاری از مسائل مربوط به مزایا و معایب سیستم حسابداری تعهدی هنوز حل نشده باقی مانده است و لا زم است در کوشش برای تغییر مبنای حسابداری در بخش عمومی، این مسائل در نظر گرفته شود حسابداری بر مبنای نقدی چیست ؟ در حسابداری نقدیصـرفـاً معاملاتـی کـه در برگیرنده دریافت و پرداخت وجه نقد می باشند در دفاتر منعکس می گردند، بدون اینکه در طی دوره هیچگونه تلاشی برای ثبت صورتحساب ها یا مبالغ پرداخت نشده و مطالبات یا بدهی های شرکت صورت گیرد در این روش هـدف اولیه از تهیه صورت های مالـی، ارائـه اطلاعاتی درباره دریافت ها و پرداخت های وجه نقدسازمان، طی دوره مالی مورد نظر می باشد این سیستم اغلب در سازمان های دولتی و واحدهایی که منابـع ورودی آنهـا در قالب بودجـه تخصیص یافته و عملاً تفاوتی نیز بین درآمدهای نقدی و تعهدی وجود ندارد، مورد استفاده قرار می گیرد اشکالات و نارسایی های روش نقدی عدم امکان ارزیابی عملکرد مدیریت سازمان ها عدم انطباق روش مذکور با استانداردهای حسابداری عدم وجــود نـظـام بودجه بندی جامع مبتنی بر فعالیت ها عدم امکـان ثبـت صحیح و کامل تهاترها و سرمایه گذاری های غیر نقدی عدم رعایت اصــل تطابق در آمد و هرینه و عدم ثبت کامل مطالبات و تعهدات عدم وجـود ارتباط منطقی بین منافع حاصل از بکارگیری دارایی ها و فعالیتهای انجام شده با هزینه ها طبقه بندی سود سهام دریافتی از محل سرمایه گذاری ها به عنوان جریانات نقدی حاصل از فعالیت های عملیاتی طبقـه بنـدی برخی از دریافت ها و پرداخت های خـاص، براساس نوع رویـداد واقـع شـده به عوض ماهیت دریافـت و پرداخـت انجـام شـده اشکالات ساختار سازمانی و عدم وجود یکپارچگی در وظایف واحدهای متنوع مالی، اعم از سیستم های اجرایـی، کنترلی، حسابرسی و بودجـه ریـزی عدم هوشمندی سیستم مالی و در نتیحه عدم امکان اعمال مدیریت نقدینگی و مدیریت هزینه این امر بکارگیری بهینـه منابع درخدمت رسانی موثرتر به شهروندان را با مانـع جـدی مواجه می نماید ممانعت از استقرار سیستم کنترل داخلی مناسب و عدم امکان انعکاس واقعی وضعیت مالی و نتایـج عملکـرد شهرداری، بدلیل عدم انعکاس بخش عمده ای از دارایی ها و بدهی ها تا زمان دریافت یا پرداخت های نقدی در دفاتر و گزارش ها ارجحیت های روش حسابداری تعهدی بر روش نقدی قابلیـت اعتمـاد مطلوبتـر اطلاعات برخـورداری از کارآیـی و کیفیت مناسبتـر و قابلیـت فهـم بهتـر انعکاس اطلاعات مرتبط و مناسبتـر برای تصمیم گیـری های زمانـی صورت های مالی تهیه شده قابلیـت مقایسـه بهتـری دارد و اطلاعات آن به حـدی شفاف است که تصمیم گیـری را برای کلـیـه مسئولین و خصوصاً دست اندرکاران امور مالی و حسابداری سازمان روشن تـر و شفاف تـر می نماید کارآیی بیشتر عناصر حسابداری در صورت های مالی تهیه شده قابلیت مقایسه بهتر صورت های مالی تهیه شده لذا بطور خلاصه می توان گفت که اهم مشکلات و نارسائی های سیستم مالی نقدی به شرح ذیل است سیستم حسابداری نقدی فارغ از استقرار سیستم کنترل داخلی مناسب در انعکاس واقعی وضعیت مالی و نتایج عملکرد شهرداری است؛ زیرا بخش عمده ای از دارایی ها و بدهی ها تا زمان دریافت یا پرداخت های نقدی در دفاتر و گزارش ها منعکس نمی گردد به تبع عدم هوشمندی سیستم حسابداری نقدی، در این سیستم اعمال مدیریت نقدینگی و مدیریت بر هزینه امکانپذیر نبوده و در نتیجه بکارگیری بهینه منابع در خدمت رسانی موثرتر به شهروندان با مانع جدی مواجه است • اشکالات ساختار سازمانی و عدم وجود یکپارچگی در وظایف واحدهای متنوع بخش مالی اعم از سیستم های اجرایی، کنترلی، حسابرسی و بودجه ریزی نیز از مسائل و مشکلات قابل اعتنا در سیستم حسابداری نقدی است. -14824095250004032251320800فصل هشتمبیان نکات ویژه کلیدینکات کلیدی حاصل از تجربه که امکانات تبدیل به (مدل یا الگو برای ارائه اثر بخشی بیشتر یا بهبود وضع موجود در حوزه کاری میگردد)00فصل هشتمبیان نکات ویژه کلیدینکات کلیدی حاصل از تجربه که امکانات تبدیل به (مدل یا الگو برای ارائه اثر بخشی بیشتر یا بهبود وضع موجود در حوزه کاری میگردد)773430173482000 بیان نکات ویژه کلیدی : وقتی مسیر توسعه و پیشرفت را در پیش می گیرید، سعی کنید روحیه شکستی را که از قبل باقی مانده، از بین ببرید. هر چقدر تیم شما بیشتر نگران شکست های احتمالی باشد، احتمال کشیده شدن آنها به سمت شکست بیشتر است. با واقعیت روبه رو شوید و شکست ها را – از جمله عملکرد تیمی و فردی – صادقانه ارزیابی کنید. سرپوش گذاشتن روی اشتباهات یا مطرح کردن امور به شکلی کلی موثر نخواهد بود و در این صورت کارمندان شما پی به اشتباهات خود نخواهند برد. نقش اعضای تیم را به وضوح تعریف کنید و مطمئن شوید که همه افراد می دانند چه وظایف و اهدافی دارند. ایجاد مسوولیت پذیری به شکل آشکار، اخلاق خود- مدیریتی و خود-کنترلی را در محیط کار رواج می دهد. کارمندان را تشویق کنید که راه هایی را برای توسعه فرآیندها پیشنهاد دهند. اگر به کارمندان اجازه دهید در حل مشکلات سهیم باشند، برای رسیدن به موفقیت سخت تر تلاش می کنند. از تیم تان انتظار داشته باشید که بهترین باشند. با توجه کردن به جزئیات، تعهدتان به کیفیت کار را نشان دهید؛ یعنی با مشتریان حرفه ای برخورد کنید، در برابر مشکلات واکنش به موقع داشته باشید و اشتباهات نوشتاری را در کلیه اسناد کسب وکار حذف کنید. برای رشد پایدار در طول زمان، انتظارات قطعی ایجاد کنید. این اهداف باید واضح و قابل سنجش باشند تا اعضای تیم بتوانند در مورد آنها تمرکز و اقدام کنند لیستی از ارزش های کلیدی ایجاد کنید، مثلا اینکه هدف اصلی شرکت مشتری مداری است؛ اگرچه این کار ممکن است پیش پا افتاده به نظر برسد. این کار نه تنها رهنمودهای واضحی برای شما تعیین می کند، بلکه کمک می کند اعضای تیم نتایج ملموسی را از کار استخراج کنند. در هر جایی که می توانید، بر ارزش های تیم تاکید کنید: از طریق ایمیل، سخنرانی ها و حتی یادداشت های کاری کارمندان شما را می بینند و تحت تاثیر رفتار شما با مشتری و همکاران دیگر، واکنش شما در برابر فشارها و مواجه شدن با ضرب الاجل های کاری قرار می گیرند. از هر موفقیتی که تیم به دست می آورد، تجلیل کنید. اگر از کار تیم تجلیل کنید، آنها می فهمند که به توانایی آنها برای غلبه بر مشکلات ایمان دارید در این میان یکی از اشخاص مهم و کلیدی که در سازمان ها، ادارات و موسسات دولتی بار سنگین مسئولیت حساب ریالی و مراقبت ونگهداری از آن را عهد دار بوده اما در نگاه اول مشخص نیست و شاید درتراکم کار و حجم بالای امور خود ایشان هم کمتر به آن توجه نموده است، رییس یا مدیر دستگاه اجرای ا ست که به مثابه امانت د ار اصلی و امین واقعی منصوب از سوی حاکم اسلامی ورییس دولت در راس این مهم قرار دارد. حسابرسی عملکرد و خدمات مرتبط با آن از جمله ابزارهایی هستند که با هدف یاری رساندن به مدیران، برای هدایت و رهبری بهترواحدهای اقتصادی شکل گرفته، تا با ارزیابی اثربخشی، کارایی و صرفه ی اقتصادی در بنگاه های اقتصادی و ارائه ی پیشنهادهای عملی، مدیران را در اداره ی بنگاه کمک کند و شامل ارزیابی کیفی ابزارهای در اختیار مدیریت است. بر این اساس زمینه برای بهبود به سازی اجرای یک طرح، برنامه یا عملکرد سازمان و ارتقای کیفیت اجرای کارها، هر چه بیشتر و بهتر فراهم می شود. در این مقاله ابتدا به بررسی اجمالی مفاهیم، اهداف، مزایا و کارکردهای متمایز حسابرسی عملکرد پرداخته می شود. تبیین ضرورت حسابرسی عملکرد و نقش آن در نظام پاسخ گویی و ارتقای بهره وری و بسترسازی لازم برای اجرای این نوع حسابرسی از دیگر اهداف به شمار می آید. بحث در خصوص چالش ها و مشکلات احتمالی و در پایان دستیابی به راه کارهای مناسب از دیگر موضوعات مورد بحث می باشد. واژگان کلیدی: حسابرسی عملکرد، کارایی، اثربخشی. گسترش قلمرو فعالیتهای دولت، موجب افزایش همزمان مخارج عمومی گردیده است. همچنین به دلیل گسترش و توسعه نهادهای آزادیخواهی در جوامع، آگاهی عمومی آحاد جامعه و نمایندگان مجلس افزایش یافته و مردم و نمایندگان، بیش از پیش خواستار حسابدهی و پاسخگویی اداره کنندگان منابع و اموال عمومی هستند از طرفی با جهانی شدن اقتصاد و روند تکاملی صنایع مختلف، دستیابی به کارایی بیشتر، مدیران را به خود مشغول داشته است، چنانکه آنها برای ادامه حیات سازمان خود،نیازمند داده هایی فراتر از داده های مالی تاریخی هستند. از این رو، ارزیابی وضعیت موجود با کنترل و زیر نظر گرفتن روشهای دستیابی به اهداف سازمان و هماهنگی با محیط از راه نوآوری، شناسایی فرصت های بهبود وبرطرف کردن کاستی های سیستم کنترل داخلی برای استفاده از فرصتهای پیشرفت براساس معیارهای اثربخشی ٣، کارایی ٤ و صرفه اقتصادی ٥ برای مدیران، نیازی اولیه و رمز بقای سازمان است . بر این اساس حسابرسی عملکرد ٦ یک ابزار مفید برای اصلاح بسیاری از سیستم های سازمان و هدایت آن به سوی اهداف می باشد. بررسی علل درخواست روز افزون برای دریافت خدمات حسابرسی عملکرد نشان می دهد که موضوع هدایت مدیران برای توجه بیشتربه رعایت صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی واحدهای اقتصادی بستر مناسبی را برای انجام این نوع حسابرسی فراهم نموده است. درایران نیز به موجب ماده 218 قانون برنامه پنجم توسعه کشور، کلیه شرکت های دولتی موضوع ماده 41 قانون مدیریت خدمات کشوری که فهرست آن توسط دولت تعیین می شود و نیز شرکت های پذیرفته شده در بورس مکلفند از سال دوم برنامه و حداقل یکبار تا پایان برنامه از طریق سازمان حسابرسی و یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران ایران حسب مورد در جهت افزایش صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی فعالیت شرکت ها و افزایش قابلیت اعتماد گزارش های مالی نسبت به انجام حسابرسی عملیات اقدام نمایند. در این مقاله ابتدا سعی می شود ضمن بررسی اجمالی تعریف حسابرسی عملکرد، اهداف، مزایا و کاربردهای آن، ضرورت های به کارگیری و زیرساخت های مورد نیاز برای استقرار هر چه بهتر آن مورد بررسی قرار گیرد و در انتها ضمن تشریح چالشهای فرآروی، پیشنهاداتی جهت استقرار هر چه بهتر این نوع حسابرسی ارائه گردد. حسابرسی عملکردعملیاتی: سرآغاز حسابرسی عملیاتی ١ چرایی انجام رویداد مالی و احتمال دادن انجام رویدادی بهتر از رویداد حاضر در خصوص حصول اطمینان از رضایت بخش بودن عملکرد مدیریت است. یعنی مدیریت تا چه حد از منابعی که به عنوان امین در اختیارش قرار داده شده است، در اقتصادی ترین و کارآترین حالت ممکن در جهت دستیابی به موثرترین نتایج عملیات استفاده می کرده است. حسابرسی عملیاتی در صدد است تا به وجود آورنده نگرشی آینده نگر و بدون هر گونه کوته نظری و سطحی نگری باشد و علل نارسایی ها، ضعف ها و نقایص را صرفاً در مدیران و افراد جستجو نکرده، بلکه علت ها را در نظام ها و سیستم های کنترلی مدیریت جستجو نماید. برخی از تعاریف مربوط به حسابرسی عملیاتی -1 گسترش دامنه رسیدگی های حسابرسی به کلیه فعالیت های سازمان. -2 کاربرد حسابرسی داخلی برای عملیات به جای کنترل های مالی. -3 شناسایی فرصت ها برای افزایش اثربخشی و صرفه اقتصادی یا بهبود اثربخشی در اجرای روشهای عملیاتی. -4 تکنیک کنترل برای ارزیابی اثربخشی رویه عملیاتی. -5 بررسی کنترل ها، شامل کنترل های غیرمالی. -6 حسابرسی فعالیت هایی که در رسیدگی به صورتهای مالی به آن توجه نشده است. -7 تکنیک حسابرسی برای ارزیابی و کارایی و صرفه اقتصادی عملیات. -8 حسابرسی با استفاده از دیدگاه مدیریت. -9 حسابرسی برای مدیریت داخلی با نشر نتایج در درون سازمان. -10 ترکیبی از حسابرسی کارایی و صرفه اقتصادی و حسابرسی اثربخشی یا نتایج برنامه. 11-حسابرسی عملیاتی در واقع بررسی عملیات از دیدگاه مدیریت است که صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی کلیه فعالیت ها راارزیابی می کند و تنها محدود به خواست مدیریت است ، تعریف دیوان محاسبات: حسابرسی عملیاتی، رسیدگی منظم به شواهد و مدارک یک سازمان دولتی، یک طرح، یک فعالیت یا یک وظیفه به منظور ارزیابی مستقل عملکرد آن است. این نوع حسابرسی اطلاعاتی را جهت ارتقای مسئولیت پاسخگویی دولتی و تسهیل تصمیم گیری توسط واحدهایی که مسئولیت نظارت و انجام اقدامات اصلاحی را بر عهده دارد، ارائه می دهد و شامل حسابرسی اثربخشی، کارایی و صرفه اقتصادی می باشد. تعریف انجمن حسابرسان داخلی حسابرسی عملیاتی فرآیندی است با قاعده ومنظم که به ارزیابی، اثربخشی، کارایی و اقتصادی بودن عملیات یک سازمان در چارچوب کنترل های مدیریتی و گزارش نتایج نهایی ارزیابی همراه با ارائه پیشنهادات و توصیه های اصلاحی به افراد ذیصلاح می پردازد و نهایتاً منجر به استفاده بهینه از منابع سازمانی و ارتقای بهره وری آن خواهد شد. تعریف کمیته حسابرسی سازمان حسابرسی: حسابرسی عملیاتی، فرآیند منظم و روشمند ارزیابی اثربخشی، کارایی و صرفه اقتصادی عملیات سازمان و گزارش نتایج ارزیابی همراه با پیشنهادهای عملی به اشخاص ذیصلاح برای بهبود عملیات است کمیته حسابرسی عملیاتی، براساس تعاریف ذکر شده می توان گفت که حسابرسی عملکرد در ارتباط با حسابرسی های کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی است. دیوان محاسبات انگلستان این سه مولفه را به صورت زیر تعریف می کند: صرفه اقتصادی: حداقل کردن بهای تمام شده منابع مورد نیاز یا مصرفی با توجه به کیفیت موردنظرمصرف با توجیه اقتصادی کارایی: حداکثر ستانده با میزان نهاده ثابت یا ستانده ثابت با حداقل نهاده ی ممکن مصرف خوب اثربخشی: مقایسه ی نتایج موردنظر و نتایج واقعی پروژه ها، برنامه ها یا سایر فعالیتها مصرف هوشمندانه اهداف کلی حسابرسی عملکرد الف- ارزیابی عملکرد در مقایسه با اهداف تعیین شده به وسیله مدیریت یا سایر معیارهای سنجش مناسب. به منظور اطمینان یافتن از صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی عملیات، سیستم های برنامه ریزی و کنترل مدیریت از نظر طراحی و اجرا ارزیابی می شود. این امر موارد زیر را دربر می گیرد: - اطمینان یافتن از وجود و به کارگیری معیارهای مناسب برای ارزیابی عملیات، این معیارها معمولاً به وسیله مدیریت یا سایر مراجع ذیصلاح تعیین می گردد. - اطمینان یافتن از جامع و منسجم بودن سیستم های اطلاعاتی و عملیاتی سازمان (شامل برنامه ها، خط مشی ها، روشها و راهکارها)و درک آن سوی کلیه سطوح عملیاتی. - اطمینان یافتن از تاکید بر رضایت مشتریان و استفاده کنندگان (درون سازمانی و برون سازمانی) خدمات و محصولات. - اطمینان یافتن از پیش بینی و به کارگیری سیستم ارزیابی و بازخورد مناسب در سازمان. - اطمینان یافتن از اتکا به گزارش های عملیاتی به عنوان یکی از مبانی اصلی تصمیم گیری مدیریت. ب- شناسایی فرصت های بهبود عملیات از نظر صرفه اقتصادی و کارایی و اثربخشی، شامل: - تشخیص توانایی ها و فرصت های بالقوه از جمله در حوزه های نیروی انسانی، فناوری، ظرفیت های بلااستفاده، شیوه های تامین مالی و بازاریابی و.. . - شناسایی مخاطرات محتمل با اهمیت. . ج) ارائه پیشنهاد برای بهبود عملیات یا انجام اقدامات و رسیدگی های بیشتر . مزایای حسابرسی عملکرد - شناسایی آن دسته از هدفها، سیاست ها و روشهای سازمان که تاکنون تعریف نشده باقی مانده است. - شناسایی معیارهای ارزیابی عملیات با توجه به هدفهای سازمان. - ارزیابی مستقل و بیطرفانه عملیات. - ارزیابی میزان رعایت هدفها، سیاستها، روشهای سازمان و یا قوانین و مقررات مربوط. - ارزیابی اثربخشی سیستم های برنامه ریزی و کنترل مدیریت شامل سیستمهای اطلاعاتی - ارزیابی کیفیت گزارش های مدیریت از منظر قابلیت اعتماد و مربوط بودن. - شناسایی محدودیتها فعلی و بالقوه اشکالات، نقاط ضعف و عوامل ایجاد آنها. - شناسایی توانایی ها و فرصت های بالقوه به منظور بهبود سودآوری، افزایش درآمدها و کاهش هزینه ها. - شناسایی نارسایی های ساختار سازمانی شامل ارتباطات درون سازمانی - شناسایی راهکارهای جایگزین و نهایتاً اینکه مهمترین مزیت حسابرسی عملکرد پاسخ به نیازهای ارزیابی مسئولیت پاسخگویی عملیاتی است که حسابرسی مالی ورعایت قادر به انجام آن نمی باشد. کارکرد متمایز حسابرسی عملکرد در مقایسه با حسابرسی مالی و رعایت حسابرسی عملکرد برخلاف حسابرسی صورتهای مالی و حسابرسی رعایت دارای اهداف و رویکردهای کلی تر می باشد. هدف اصلی حسابرسی مالی در چهارچوب اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی خلاصه می شود اما حسابرسی عملکرد، ارزیابی منابعی است که اطلاعات مالی بدان تخصیص داده می شود. یعنی تعیین می کند آیا معاملات کلیدی به درستی کنترل می شوند تا اطلاعات دقیق و مطمئن به منابع داخل و خارج شرکت ارائه دهند یا نه؟ حیطه کار در حسابرسی مالی، سوابق، مدارک و شواهد پشتوانه صورتهای مالی است در حالی که در حسابرسی عملکرد محیط عملیاتی و مالی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. مهارتهای لازم غیر از مهارتهای حسابداری، در نظر گرفتن گذشته و توجه به آینده و سر و کار داشتن با اقلام کمی و کیفی از دیگر تفاوتهای حسابرسی عملکرد با حسابرسی مالی و رعایت است. حسابرسی مالی به گزارش نتایج فعالیت اقتصادی گذشته و حسابرسی رعایت به رعایت دستور العمل ها، قوانین و.. . از قبیل تعیین شده ارتباط دارد. حسابرسی عملکرد به ارتقاء نحوه اجرا و عملکرد آن مربوط می شود و بر خط مشی ها، برنامه ریزی و سیستمهای کنترل و روشهای تصمیم گیری مربوط است شباهنگ، 1373 در رویکرد حسابرسی عملکرد گزارش دهی به مجلس و سایر مراجع ذینفع در خصوص وضعیت عملکردی دستگاه اجرایی محصول نهایی است و گزارشات حسابرسی عملکرد در اغلب موسسات عالی حسابرسی حاوی توصیه هایی است که پیگیری و پایش مراجع مسئول مانند مجلس نسبت به اجرای توصیه های اصلاحی حسابرسان، موجب کسب اطمینان از پاسخگویی و بهبود مولفه های عملکردی دستگاه اجرایی را فراهم می نماید در حالی که در حسابرسی مالی، صدور گواهی حسابرسی حاوی اظهارنظر حسابرس محصول نهایی فرآیند حسابرسی است که تقدیم مرجع متقاضی می گردد. اظهارنظر متضمن ارزیابی اینکه آیا نتایج منصفانه ارائه می شود یا نه؟ سه مولفه یا هفت مولفه : در حال حاضر در حسابرسی عملکرد عمدتاً تاکید بر سه مولفه کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی است. در سالهای اخیر، تقاضا برای گسترش حوزه های مسئولیت و رسیدگی حسابرسی عملکرد گسترش یافته است و تقاضای بالقوه ای درباره رسیدگی و ارزیابی سایر مورد از قبیل، اخلاق سازمانی، حفظ محیط زیست، ایفای مسئولیت اجتماعی و.. . نیز مطرح شده است. این نیازها از مفاهیم تئوری ذی نفعان برگرفته شده است. این تئوری ترکیبی از تئوری های سازمانی و اجتماعی است. در واقع تئوری مذکور بیشتر یک سنت پژوهش گسترده تر است که فلسفه، اخلاق، تئوری های اقتصادی، حقوق، علوم سازمانی و اجتماعی را درهم می آمیزد. اساس این تئوری، آن است که سازمانها آنچنان بزرگ شده اند و تاثیر آنها آنچنان عمیق شده است که باید به گروه کثیری از جامع و ذی نفعان توجه کنند. افراطی ترین حامیان تئوری ذی نفعان بر این باورند که محیط زیست، گونه های جانوری و نسل های آینده نیز باید در زمره ذی نفعان گنجانده شود. بنابراین، ساختن یک راه، بهبود حمل و نقل یک منطقه، یا ایجاد یک کارخانه بزرگ برای رفع مشکل بیکاری در یک استان، هر چند با رعایت کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی، بدون توجه به آثار احتمالی نامناسب زیست محیطی و اجتماعی آنها، . نهایتاً به زیان ذی نفعان فعلی و نسل های بعدی بوده و گونه های گیاهی و جانوری را نابود خواهد ساخت با نهایت به تئوری مذکور در سالهای اخیر مولفه های جدیدی مطرح شده و برخی از صاحبنظران بر شش مولفه زیر تاکید بیشتری دارند .کارایی- نسبت داده های واقعی به ستانده های واقعی، یا حداکثر استفاده از منابع موجود. اثربخشی- نسبت ستانده های واقعی به ستانده های برنامه ریزی شده، یا دستیابی به اهداف و مقاصد تعیین شده. صرفه اقتصادی- نسبت بین داده های برنامه ریزی شده به داده های واقعی با مقیاس، یا پایین نگه داشتن هزینه.بی طرفی انصاف- خودداری از هر گونه جانبداری و بی عدالتی در سازمانها.محیط زیست- فعالیت سازمانها به شیوه ای مسئولانه نسبت به محیط زیست.اخلاق سازمانی- رفتار اخلاقی و قانونی توسط مدیریت و کارکنان سازمانها.را به عنوان مولفه هفتم نام « به ویژه در سازمانهایی که سرمایه فکری بیشتری دارند » شاید بتوان بهره برداری مناسب از نیروی انسانی برد. اهمیت و ضرورت حسابرسی عملکرد: نیاز فزاینده به مدیریت آگاه، با توجه به شرایط اقتصادی حاضر در دستگاهها، توسعه پویایی حرفه حسابرسی را ایجاب می کند. تا علاوه بر رسیدگی به صورتهای مالی در چهارچوب اصول و ضوابط حسابرسی مالی ابعاد مختلف عملکرد مدیریت را نیز مورد بررسی قرار دهد. از این رو لازم است حسابرسان ضمن استفاده از خدمات متخصصان در زمینه های مختلف به ارزیابی کیفیت تصمیم گیری های مدیریت بپردازند و نتایج و پیشنهادهای اصلاحی خود را برای بهبود هر چه بیشتر عملکرد مدیریت ارائه دهند. این تفکر در دنیای امروز موجب پیدایش نگرش جدیدی از حسابرسی تحت عنوان حسابرسی عملکرد مدیریت گردیده است. در دنیای حسابرسی و حتی در میان دیوان محاسبات کشورهای مختلف دیده می شود که این نوع حسابرسی رشد و توسعه فراوانی یافته و به طور جدی مورد عمل قرار می گیرد. کما اینکه درصد قابل ملاحظه ای از گزارش های حسابرسی تهیه شده در دنیای امروزی از نوع حسابرسی عملکرد هستند. با توجه به دامنه ی گسترده ی تاثیرگذاری این نوع حسابرسی و نیازهای فراوان موجود، ضرورت دارد تا هر . چه سریع تر این نوع حسابرسی در دیوان محاسبات ایران نیز به طور جدی مورد توجه عملی قرار گیرددیوان محاسبات، همچنین به علت اهمیت و ضرورت حسابرسی عملکرد، تحقیقات گوناگونی انجام و مقالات بسیاری نوشته شده است. از جمله بررسی تاثیر عملکرد محرک بر عملکرد حسابرسی در » می توان به پژوهشی اشاره کرد که توسط سانوسی و اسکندر تحت عنوان در سال 2007 در مالزی انجام یافته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عملکرد محرک باعث افزایش « شرایط گوناگون عملکرد حسابرسی می شود یا به عبارت دیگر، نتایج هم گویای این مطلب است که هم محرکهای مالی و هم غیرمالی عملکرد ، حسابرسی را افزایش می دهند و باعث افزایش کوشش و تلاش برای عملکرد بهتر می شوند . حسابرسی عملکرد و بودجه ریزی عملیاتی بودجه ریزی بر مبنای عملکرد به عنوان تدوین شاخص های عملکرد نهادی و تخمین منابع مورد نیاز برای حفظ و دستیابی به سطوح انتخابی عملکرد تعریف می گردد. تصمیماتی که پیرامون سطوح تامین مالی اتخاذ می گردد، ممکن است که با هدف پاداش دادن به (1999 ، عملکرد بالا و تنبیه عملکرد ناکافی باشد (اشمیت لین ٢ حسابرسی عملکرد، نظام تخصیص پول در طی سال به برنامه استراتژیک و اهداف کلان و عملیاتی سازگار با آن است. در واقع بودجه ریزی بر مبنای عملکرد، نظام تخصیص بودجه به فعالیت ها براساس کارایی و اثربخشی است. برای اینکه نظام مذکور از موفقیت برخوردار باشد نیاز است تا در سازمان، یک نظام حسابرسی استقرار یابد که رویکرد ممیزی بودجه، میزان نائل شدن به برنامه استراتژیک و اهداف سازمانی را مشخص سازد. حسابرسی عملکرد از جمله ابزارهایی است که این مهم را به انجام می رساند. در واقع این شیوه از حسابرسی، رویکردی برای ممیزی سازمان و توزیع بودجه است. حسابرسی عملکرد و مسئولیت پاسخگویی: نظام پاسخگویی نهادهای بزرگ بخش عمومی نظیر دولت، براساس نظریه سیستمها و خرده نظامهایی تشکیل گردیده که در ارتباط و تعادل با یکدیگر شرایط لازم را برای تحقق هدفهای آن فراهم می نمایند. نظام پاسخگویی این قبیل نهادها از انواع و سطوح متفاوتی برخوردار می باشد که تحقق آن در گرو کارکرد خرده نظام هایی نظیر بودجه، حسابداری، حسابرسی، ارزیابی عملکرد ودسترسی آزاد و آسان به اطلاعات و تناسب منطقی این سیستمها می باشد. حسابرسی عملکرد به عنوان بخشی از سیستم حسابرسی که از شیوه های پیشرفته ای برای ارزیابی کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی منابع مالی عمومی، عملکرد دستگاههای اجرایی استفاده می کند. در ارزیابی انواع و سطوحی از مسئولیت پاسخگویی به شرح مطالب پیش گفته به ایفای نقش می پردازد. مزایای استقرار حسابرسی عملکرد را به صورت عمده باید در پاسخ به نیازهای ارزیابی مسئولیت پاسخگویی عملیات جستجو نمود. حسابرسی عملکرد در پاسخ به بخشی از نیازهای تحقق مدیریت عمومی نوین پا به عرصه حیات گذاشت و تمرکز اصلی آن بر ارزیابی کارایی،اثربخشی و صرفه اقتصادی در مصرف منابع عمومی می باشد که به نوبه خود در فرآیند ارزیابی مسئولیت پاسخگویی عملیاتی دولتها نقش درخور ملاحظه ای ایفا می نماید. استقرار حسابرسی عملکرد در کشور در صورتی که شرایط آن فراهم شود موجب می گردد تا عملکرد دستگاههای اجرایی بهبود یابد، سطح نظارت از مالی به مالی و عملیاتی ارتقا یابد، در تحول در سایر خرده نظامها نظیر بودجه بندی، حسابداری گزارشگری و ارزیابی عملکرد تاثیرگذار باشد و رویکرد حاکم بر دیوان محاسبات کشور را تغییر داده تا علاوه . بر ایفای وظیفه نظارتی از نقش مشورتی خود در ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی استفاده نماید حسابرسی عملکرد و ارتقاء بهره وری در سالهای اخیر تاکید حسابرسی عملکرد بر مواردی نظیر حساب پس دادن به مجلس و جامعه از طریق دیوان محاسبات، تاکید بر بهبود عملکرد مدیریت و افزایش بهر ه وری در این بخش و بالاخره کاهش هزینه فرصت از دست رفته است. اساس حسابرسی عملکرد در بخش خصوصی که از طریق موسسه های حرفه ای مستقل حسابرسی داخلی انجام می شود، بر خلاقیت، نوآوری، توان مدیریت، توان واکنش در مقابل دگرگونی های اقتصادی، توان پیش بینی نیازهای مشتریان جامعه، نظام های موثر کنترل مدیریت و نظامهای ارزیابی برای بهبود مستمر عملیات تاکید می ورزد. این توانایی ها قابل خریدن نیست و باید آموزش و تلاش مستمر ایجاد شود. افزایش بهره وری، چه در بخش خصوصی و در بخش عمومی، از طریق بهبود و ارتقای مولفه های سه گانه، یعنی رعایت صرفه جویی اقتصادی، کارایی و اثربخشی امکان پذیر است . منظور از رعایت صرفه اقتصادی، کاهش هزینه عملیات، بدون لطمه وارد کردن به کارایی و اثربخشی سازمان است. مثالهایی از رعایت صرفه اقتصادی عبارت است از بهبود روشهای خرید و تدارکات، به کارگیری کارکنان در حد نیاز، پرهیز از تهیه مواد و کالاهای اضافی، پرهیز از به کارگیری تجهیزات گران قیمت از حد لازم و یا جلوگیری از اتلاف منابع. مقصود از ارتقای کارایی، بهبود روشهای عملیاتی است، مثالهایی از بهبود روشهای عملیاتی، عبارت است از: به کارگیری روشهای دستی یا مکانیزه مناسب، جلوگیری از گردش مکاتبه های نالازم، به کارگیری نظامها و روشهای کارآمد، ایجاد سلسله مراتب سازمانی و ارتباطات مطلوب، جلوگیری از دوباره کاری و انجام کارهای موازی و یا حذف موارد نالازم کار است. به طور خلاصه، کارایی سازمان را باید تا حدی بالا برد که به اثربخشی یا دستیابی به نتایج مورد انتظار لطمه ای وارد نشود. منظور از اثربخشی، بهبود نتایج عملیات است. به بیانی دیگر باید بیشترین بازده یا ستانده از منابع مصرف شده به دست آید. نتایج مورد انتظار یا ستانده ی سازمان ها متفاوت است. در واحدهای فرهنگی، نتیجه عملیات، اثربخشی امور فرهنگی است که از آن واحد مورد انتظار است. در واحدهای انتفاعی، نتایج عملیات، ممکن است میزان تولید، فروش یا سود باشد. افزایش بهر ه وری از طریق ارتقای سه مولفه پیش گفته انجام می گیرد و برای حصول اطمینان از انجام آن لازم است نظام های کنترل مدیریت در سازمانهای مختلف ایجاد شود. اگرچه ماهیت و اندازه نظام کنترل مدیریت در سازمانها متفاوت است. عموماً اجزای مشخص در این قبیل نظام ها وجود دارد که عبارت است از: ساختار و سلسله مراتب سازمانی، شرح وظیفه ها و مسئولیت ها و اختیارات، موانع داخلی و تکنیک وظیفه های ناسازگار، ساختار گزارشگری، برنامه ریزی و رده بندی، نظام اطلاعات مدیریت، نظام اطلاعات حسابداری، شناخت عوامل محیطی، نظام های کنترل، به منظور هدایت فعالیتها به سوی هدفهای سازمان. لازم به ذکر است که موفقیت در افزایش بهر ه وری، یعنی ارتقای رعایت صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی، تا حد زیادی به کفایت نظام کنترل مدیریت بستگی دارد . مراحل اجرای حسابرسی عملکرد با وجود آنکه حسابرسی عملکرد از یک بخش به بخش دیگر و از یک شرکت به شرکت دیگر تغییر می کند، اما مراحل حسابرسی عملکرد مشابه هستند. حسابرسی عملکرد از سه مرحله تشکیل می شود: الف- برنامه ریزی، ب- جمع آوری شواهد و سنجش، پ گزارشگری و پیگیری. مراحل حسابرسی عملکرد که در جدول زیر ترسیم شده است در ادامه به اختصار تبیین می شود هدف گذاری: در این مرحله حسابرسان باید رویه ها و خط مشی های مشتری را در ارتباط با اهداف شرکت تعیین کنند. حسابرسی عملکر دامنه وسیعی در شرکت دارد و معمولاً بر مبنای اهداف پذیرفته زیر برنامه ریزی می شود: - تعیین میزان انطباق با رویه ها، برنامه ها و خط مشی های مشخص. - بازبینی و ارزیابی درستی، کفایت و اعمال کنترل های عملیاتی. - تعیین اتکاپذیری داده های مدیریت تدوین شده در داخل سازمانها. - ارزیابی کیفیت عملکرد در انجام مسئولیت های اختصاصی. - توصیه ی بهبودهای عملیاتی. - حسابداری و حفاظت دارایی ها. شناخت: حسابرس کار را با رسیدگی به چارتهای سازمانی، مستندات، نقش ها ووظایف، مقررات و خط مشی های مدیریت، رویه ها و خط مشی های عملیات آغازمی کند. در پایان این مرحله، حسابرس شناخت خود از نقش ها و فرآیندها را از طریق زمینه یابی، نمودارها و یادداشت ها مستند می کند. زمینه یابی اولیه: با توجه به رسیدگی های اولیه، حسابرسی نتایج اش از مسائل بالقوه و نکات مهم عملیات را تلخیص می کند. همچنین حسابرس از این زمینه یابی در مرحله تدوین برنامه حسابرسی استفاده می کند. تدوین برنامه: هر حسابرسی عملکرد ساختار خاصی دارد. حسابرس، برنامه ای ١ را تدوین می کند که با تحلیل و اجرای عملیات حسابرسی بر مبنای جدول زمان بندی حیاتی هستند. اجرای عملیات: این مرحله با به کارگیری برنامه حسابرسی عملکرد در عمل ارتباط دارد. تحلیل بخش مهم دیگر این مرحله است. عملکرد واقعی شرکت با استفاده از معیارهای متفاوت (مثل بودجه ها، اهداف، کارایی و عملکرد سایر قسمت ها انجام می شود. حسابرس پیشنهادهای آن را بر مبنای این ارزیابی و تحلیل ارائه می کند. گزارشگری یافته ها: حسابرس، گزارش یافته ها را بر مبنای اهداف حسابرسی در گزارش تلخیص می کند. گزارش های حسابرسی عملکرد به اشخاص ثالث ارائه نمی شود، بنابراین معمولاً آنها شکل خاصی ندارند. اما ممکن است رهنمود در بخش عمومی درخواست شود. پیگیری: پیگیری برای برطرف کردن کمبودهای ذکر شده در گزارش های حسابرسی الزامی است. معمولاً گروهی از حسابرسان . داخلی به این کار منصوب می شوند. بعضی اوقات، رسیدگی کوتاهی برای ارتقای اهمیت پیشنهادها ارائه می شود. بسترها و الزامات حسابرسی عملکرد: الف- بسترها و الزامات درون سازمانی ب- زیرساخت های برون سازمانی الف- در بخش درون سازمانی برای انجام حسابرسی عملکرد مهمترین مواردی که در حیطه وظایف و اختیارات دیوان محاسبات خواهد بود به صورت زیر قابل ارائه است. اصلاح قوانین و مقررات : جهت انجام حسابرسی های عملکرد قوانین فعلی و مورد عمل دیوان محاسبات کشور اگرچه در مواردی کمک کننده خواهد بود لیکن عمدتاً نیاز به اصلاح خواهد داشت. اهم محورهای فعلی مورد استفاده دیوان محاسبات در حسابرسی ها، مرتبط به بخشهای مالی و یا حداکثر منتهی به قسمت هایی می باشد که به رویدادهای مالی ختم می شود اما حسابرسی عملکرد الزام ورود به بخشهای فنی و اجرایی به منظور دستیابی به اطلاعات مربوط به چگونگی انجام فعالیت، فرآیندها و اهداف مورد انتظار را طلب می نماید که چنین موضوعاتی نیاز به مجوز مقنن بیشتر از وضعیت موجود دارد که از جمله اصلاح مواردی از قانون دیوان محاسبات و نیز قانون محاسبات عمومی و به تبع آن سایر قوانین و مقررات مالی مرتبط از الزامات اینگونه حسابرسی می باشد آموزش : حسابرسان دیوان محاسبات به منظور اجرای حسابرسی های عملکرد نیاز به آموزش های تئوریک و کاربردی دارند. با توجه به متفاوت بودن ماهیت حسابرسی عملکرد با حسابرسی های مالی و رعایت و گستردگی حوزه فعالیت و شمول حسابرسی عملکرد، آموزش کارکنان مرتبط با انجام اینگونه حسابرسی ضروری خواهد بود به ویژه اینکه هرگونه تغییر و تحول در ساختار اداری و انجام وظایف با مقاومت سازمانی روبه رو شده و موجب کاهش بهره وری در تهیه گزارشات پیش روی می گردد. تخصصی نمودن هیات ها و گروه های حسابرسی: در حسابرسی عملکرد با عنایت به گستردگی نوع حسابرسی و لزوم ورود به بخشهای مختلف فنی و اجرایی و تفاوت دستگاه ها با توجه به نوع و ماهیت انجام وظایف، وجود گروههای تخصصی و ثابت از الزامات انجام حسابرسی به نظر می رسد. به عنوان نمونه انجام حسابرسی عملکرد در دانشگاه های علوم پزشکی و آشنایی با وظایف، فعالیت و فرآیند مورد عمل آنان متفاوت از انجام این حسابرسی در دستگاههای قضایی یا سازمانهای حمایتی با وظایف شخص بوده و هر یک تخصص ویژه و حسابرسی مرتبط را طلب می نماید. ب- زیرساخت های برون سازمانی : در بخش برون سازمانی به اجرای بودجه ریزی عملیاتی به عنوان اصلی ترین زیرساخت حسابرسی عملکرد و تبیین ارتباط فی ما بین اشاره شده و از ذکر دیگر عوامل کمتر موثر پرهیز می گردد. بودجه ریزی عملیاتی زمانی شروع می شود که سازمان اهداف خود را به صورت قابل سنجش شناسایی نماید. این اهداف، نتایج قابل سنجش را که در طی یک دوره زمانی معین قابل حصول است را مشخص می کند. بنابراین اهداف قابل تصور در بودجه ریزی عملیاتی به نحوی کاملاً مرتبط، مورد انتظار حسابرسی های عملکرد نیز بوده و جمع اهداف پیش بینی شده به شکل کلی در مولفه های حسابرسی عملکرد قابل جستجو خواهد بود. همچنین مشخص شدن عناصر کلیدی بودجه ریزی عملیاتی در دستگاههای اجرایی به نحو موثری به تعیین شاخص و معیار در دستیابی به هدف که از دغدغه های اصلی حسابرسی عملکرد است، کمک خواهد کرد. که این مورد از الزامات بودجه ریزی عملیاتی خواهد بود که به مثابه بسترهای مناسب اجرای حسابرسی عملکرد به صورت زیر قابل بررسی می باشد. اهداف قابل سنجش: زمانی که دستگاههای اجرایی اهداف خود را به شکل قابل سنجش شناسایی و نتایج آن را در دوره ی معین و قابل حصول مشخص نمایند، در این صورت بررسی و تطبیق عملکرد با هدف برای حسابرسان به آسانی ممکن می گردد. استراتژی ها: تعیین استراتژی ها به عنوان مجموعه ای از رهنمودها برای مقابله با وضعیت خاص در آینده یا نگرش به درون سازمان در خصوص انجام فعالیت ها از نکات و مطالب با اهمیت است که در جای خود در گزارشات حسابرسی عملکرد موثر است. برنامه ریزی عملیاتی: وقتی که برنامه ها به فعالیت ها و اقدامات اجرایی تقسیم شده و این فعالیتها به صورت ریز شده و مشروح با ذکر منابع قابل سنجش مشخص شود بررسی و تطبیق هر فعالیت و ریز فعالیت با هدف موردی آن ممکن می گردد و از درون این فرآیندها، معیارهای مورد عمل حسابرسی نیز قابل احصا و استفاده خواهد بود. معیارهای سنجش عملکرد: هنگام اجرای بودجه ریزی عملیاتی، شاخص هایی برای سنجش و پایش عملکرد در جهت اجرای استراتژی ها و برنامه های عملیاتی تهیه و معیارهای مربوط به داده، ستاده، نتایج و کارایی را در خود می گنجاند. هزینه، ستاده یا هزینه- نتیجه این بدیهی است که چه ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی با حسابرسی عملکرد خواهد داشت و به جرات می توان اذعان کرد که انجام صحیح و علمی هر کدام از این عناصر در بودجه عملیاتی به همان میزان تاثیرگذاری در اجرای بودجه،در روند انجام حسابرسی های عملکرد نیز موثر خواهد بود. اولویت بندی و تخصیص منابع : زمان تهیه بودجه باید به تعیین اولویت ها و تخصیص منابع و اقدامات هزینه یابی برای اجرای استراتژی ها، برنامه های عملیاتی و نتایج توجه نمود. در این صورت هر کدام از این اولویت بندی ها و هزینه یابی به ویژه در تعیین قیمت تمام شده و کمک به صرفه اقتصادی فعالیت یا طرح کمک شایان خواهد کرد واضح است که در امر حسابرسی عملکرد، هزینه های نهایی یا قیمت تمام شده دارای اهمیت ویژه می باشد. جمع آوری، ارزشیابی و یا پیش بینی نتایج : نهایتاً از عناصر کلیدی بودجه ریزی عملیاتی، جمع بندی تمام عوامل تاثیرگذار و ارزشیابی و پایش آنها خواهد بود که برای هر فعالیت و فرآیند به صورت جزیی ارزیابی صورت می گیرد و این عمل به عبارتی یک نوع حسابرسی عملیاتی است. هر چند دیدگاه در حسابرسی بسیار حائز اهمیت می باشد اما بررسی و اخذ این نتایج راه هموار شده ای برای انجام حسابرسی عملکرد خواهد بود. چالش های فرآروی حسابرسی عملکرد و راهکارهای بهبود آن حسابرسی عملکرد، به لحاظ موضوع و محدوده مورد رسیدگی همواره با چالش های عمده محیطی و محاطی روبرو است. چالش های محیطی شامل، مواردی چون سیاست های کلان، قوانین و مقررات و... که تحت کنترل حسابرسان نیست. لکن چالش های محاطی، عمدتاً تحت کنترل حسابرسان است. بنابراین، برای شناسایی و حل و فصل آن ها لازم است چالش های مذکور مورد بررسی و کالبد شکافی قرار گیرند و راهکارهای محتمل و ممکن مشخص شوند. برخی از چالش های محاطی مربوط به ارتباط تنگاتنگ نظارتی بین حسابرسان عملکرد و حسابرسی شوندگان است و برخی دیگر مربوط به مشکلات جنبه های فنی و حسابرسی است در ادامه از مورادی که دارای اهمیت بیشتری می باشد مورد بررسی قرار می گیرد__ چالش های تعیین معیار: در رهنمودهای کاربردی اینتوسای ١ معیارهای حسابرسی عملکرد اینگونه تعریف شده است. استانداردهای عملکرد معقول و قابل دسترس که به وسیله آن ها می توان صرفه اقتصادی، کارایی و اثر بخشی فعالیت ها را مورد اینتوسای،. 2004. با توجه به ویژگی های خاص حسابرسی عملکرد، من جمله چالش برانگیز بودن اهداف ) « ارزیابی قرار داد حسابرسی، و به دلیل نقش محوری معیارها در حسابرسی عملکرد، معیارهای حسابرسی باید به نحوی انتخاب شود که کیفیت، استقلال و بی طرفی گزارش ها را تضمین نماید.. عدم اعمال دقت در تعیین معیارهای می تواند منجر به دستیابی به نتایج نادرست گردیده و ارائه و پذیرش گزارش را با چالش جدی مواجه سازد. از طرفی به دلیلی گستردگی دامنه رسیدگی و تنوع موضوعات تحت رسیدگی در حسابرسی عملکرد، انجام هرحسابرسی مستلزم تعیین معیارهای خاص خود خواهد بود. از طرف دیگر به لحاظ فقدان معیارهای پذیرفته شده برای تمامی رشته ها و موضوعات مختلف، در بسیاری از موارد تعیین معیارها بر اساس قضاوت حسابرسی صورت می گیرد. جدایی از این، نداشتن برنامه ریزی راهبردی واحدهای اقتصادی، عدم وجود اطلاعات عملکردی مناسب، عدم اجرای بودجه ریزی عملیاتی،مشکلات پذیرش معیارهای تعیین شده توسط مدیریت و در دسترس نبودن مجموعه معیارهای حسابرسی عملکرد از دیگر مشکلات موجود است . رایدر اعتقاد دارد در نبود استانداردها یا سایر معیارهای موثر، می توان از این سه راهکار استفاده کرد: الف- تجزیه و تحلیل مقایسه ای بین عملکرد جاری با عملکرد گذشته و یا عملکرد واحد مورد رسیدگی با واحدی مشابه. ب- استفاده از استانداردهای جایگزین بسیاری از گروهها، سازمانها مانند واحدهای تولیدی، بیمارستانها و بانکها که استانداردهای یکسان و قابل مقایسه ای را برای ارزیابی عملکرد به کار می برند. ج- آزمون منطقی بودن عملیات با استفاده از تجارب قبلی در حسابرسی عملیاتی توسط حسابرسان . علیرغم حساسیت موضوع و دشواریهای کار، هر یک از شاخصه های صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی با معیارهای خاص قابل ارزیابی و سنجش است. تجربه کشورهای مختلف حاکی از موفقیت در این زمینه می باشد. تعیین معیارهای حسابرسی عملکرد با استفاده از منابعی مانند قوانین و مقررات، خط مشی و رویه ها، عملکرد دوره های قبل، استانداردهای حرفه ای، تجارب و ارزش ها، شاخصهای کلیدی عملکرد، توصیه کارشناسان مستقل، دانش تخصصی، معیارهای مورد استفاده در حسابرسی قبلی و سازمانهای . دارای فعالیتهای مشابه و روشهای پذیرفته شده مدیریت امکان پذیر می باشد. فقدان بودجه ریزی عملیاتی شاید دلیل اصلی فرآیندی بودن حسابرسیها و رسیدگیها؛ عملیاتی نبودن نظام بودجه بندی و بودجه ریزی است. حسابرسی عملکرد چیزی نیست که دستگاههای نظارتی ویژه دیوان محاسبات کشور به تنهایی بتوانند اجرایی کنند. اصولاً چنین هدفی جز با عملیاتی شدن بودجه ریزی امکان پذیر نخواهد بود. مادامی که هزینه تمام شده و زمان مورد نیاز طراح ها مشخص نشود و اولویت بندی صورت نگیرد امکان سنجش عملکرد وجود نخواهد داشت. در قانون برنامه چهارم توسعه، دولت مکلف گردیده تا نسبت به عملیاتی کردن بودجه اقدام کند. اما با پایان یافتن اعتبار برنامه پنج ساله تاکنون این کار عملی نشده بلکه قوانین بودجه سنوات اخیر بجای عملیاتی شدن و تفصیل دقیق اعتبارات و برنامه کلی تر شده است. گویی مدیران اجرایی رغبتی به این کار از خود نشان نمی دهند. حتی ممکن است بتوان گفت گاهی حرکت در مسیر عقب گرد است و این امر، نظارت و حسابرسی را با مشکل جدی مواجه می سازد. بودجه ریزی عملیاتی به مثابه ریل گذاری است و واگن بدون ریل امکان حرکت نخواهد داشت. در میان مدلهای مدیریت عملکرد مدلی که از تناسب بیشتری برخوردار است که بتوان بودجه ریزی بر مبنای عملکرد و حسابرسی عملکرد را بر مبنای آن بنا نهاد مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ١ می باشد. این مدل تاکید خاصی بر نتایج می نماید و نتیجه گرایی یکی از مفاهیم اصلی اصلی آن را شکل می دهد مدل از دو بخش توانمند سازی و نتایج تشکیل شده است که در بخش نتایج، نتایج کارکنان، نتایج مشتری، نتایج جامعه و نتایج عملکردهای کلیدی مدنظر قرار می گیرد.برای هر دسته از نتایج کارکنان، مشتری، جامعه و نتایج عملکردهای کلیدی، شاخصهای برداشتی و عملکردی تعریف می گردد، که با اعمال شاخصهای مذکور می توان میزان دستیابی به نتایج در حوزه های موردنظر را به دقت مورد پایش و اندازه گیری قرار داد. علاوه بر این در قلب مدل، منطق رادار نهفته است که بر طبق این منطق، لازم است هر سازمان نتایجی را که به عنوان پیامد دستیابی به خط مشی و راهبردهای خود هدف گذاری نموده است، مورد سنجش قرار داده و اندازه گیری نماید. در این مورد سازمان باید مجموعه ای از رویکردهای روشن، با ثبات و یکپارچه را که تامین نتایج مطلوب را امکان پذیر می نماید، شناسایی و تدوین نموده و آنها را به طریقی نظام یافته و به گونه ای که از اجرای کامل آنها اطمینان حاصل شود، جاری نماید. سازمان باید به طور مرتب، رویکردهای خود را مورد ارزیابی و بازنگری قرار داده و آنها را بهبود دهد. عدم تبیین جایگاه نظارت در قوانین کشور : مروری بر سند چشم انداز بیست ساله ایران و ابلاغ سیاستهای نظام در راستای رشد و توسعه اقتصادی نشان می دهد که اهمیت نظارت و بازخورد آن مورد کم ترین توجهی قرار گرفته است. قوانین برنامه و بودجه های سنواتی نیز که باید در لوای سند مذکورتنظیم شوند به دنبال جایگاه نظارت نبوده اند. برای نمونه فصل پانزدهم قانون برنامه چهارم به امور نظارت اختصاص یافته و براساس ماده 157 وظایفی همچون بررسی عملکرد مواد قانونی، بررسی عملکرد سیاستهای اجرایی، بررسی متغیرهای اقتصاد کلان، ارزیابی نتایج عملکرد و ارائه پیشنهادهای لازم به منظور بهبود، جهت ارائه به مجلس شورای اسلامی بر عهده ریاست جمهور گذارده شده است و همچنین ماده 158 اشعار می دارد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به منظور ارزیابی میزان پیشرفت کشور در چهارچوب موازین برنامه چشم انداز و سیاست های کلی نظام، شاخصهای مربوط را متناسب با شاخصهای بین المللی تنظیم و مقایسه کرده و درتیر ماه هر سال نتایج حاصل را به همراه نقاط ضعف و قوت و پیشنهادهای موثر برای بهبود وضعیت کشور به مقام معظم رهبری، دولت و مجلس شورای اسلامی تقدیم می کند. از متن موارد مذکور به سادگی می توان برخی مبانی اولیه حسابرسی عملیاتی را استخراج کرد لیکن مشخص نیست با وجود مراجع نظارتی قانونی همچون دیوان محاسبات کشور علل واگذاری امور مذکور به دولت چه بوده است ضمن آنکه از کم و کیف اجرای تکالیف قانونی یاد شده و نتایج حاصله اطلاعات شفافی در دست نیست. قانون اساسی به صلاحیت و اختیار دیوان محاسبات در حسابرسی اثربخشی هزینه ها دیدگاه ویژه ای قائل است که جایگاه دیوان محاسبات در اصل 55 قانون اساسی خود ترجمان این واقعیت است که در سازماندهی حکومتی نظام جمهوری اسلامی ایران، ماموریت محاسبه اثربخشی عملکرد دولت در مصرف اعتبارات به دیوان محاسبات کشور به مثابه نهاد عالی محاسباتی واگذار شده است. نهایتاً اینکه مجلس محترم شورای اسلامی می تواند با تصویب قوانین جدید اصلاحی و ضمن جلوگیری از موازی کاری دستگاههای نظارتی و اجرایی، در رابطه با وظایف محوله برای ارزیابی عملکرد دستگاهها و نهادهای دولتی باید بسترهای حقوقی و قانونی را بیش از پیش برای دیوان محاسبات کشور فراهم نماید . نا آشنایی مدیران دولتی با حسابرسی عملیاتی و فواید آن: پژوهشهای به عمل آمده ١ نشان می دهد که مدیران بخش دولتی آشنایی کافی با حسابرسی عملیاتی و فواید آن نداشته و علیرغم تبلیغات حرفه ای به عمل آمده از سوی دستگاههای نظارتی و مراکز علمی کشور، تقاضای کافی از سوی مسئولان و مدیران دستگاههای دولتی مبنی بر انجام حسابرسی عملکرد وجود ندارد. در این راستا پیشنهاد می شود دیوان محاسبات کشور و سازمان حسابرسی با همکاری سایر دستگاههای نظارتی اقدام به برگزاری دوره های آموزشی برای مدیران دستگاههای اجرایی جهت آشنا نمودن آنان به فواید حسابرسی عملیاتی به عنوان یکی از موثرترین خدمات مشاوره ای مدیریت اقدام نمایند. چالشهای وضعیت عمومی حسابرسان: ادارات حسابرسی با مجموع چالشهایی در انجام حسابرسی های عملکرد مواجه می شوند. دستیابی به یک منبع مطمئن منابع مالی کافی، مهمترین چالشی است که سازمانهایی که قصد حسابرسی عملکرد دارند با آن مواجه هستند. ارائه حقوق کافی به کارکنان چالش دیگری است. چرا که استخدام و بازآموزی پرسنل شایسته، با انرژی و مجرب بدون امکان استفاده از یک ساختار حقوق رقابتی، غیرممکن است. انجام درست حسابرسی عملکرد نیاز به استخدام افراد حرفه ای با مدرک دانشگاهی، ولی نه از یک رشته از دیگر موارد قابل ذکر است. ویژگی حسابرسی عملکرد چند تخصصی بودن و تیم حرفه ای است. در حسابرسی عملکرد علاوه بر استقلال فردی، استقلال تیم حسابرسی از عناصر پروتکل حسابرسی است. آموزش برای پرسنلی که به امر حسابرسی می پردازند نیز از دیگر ضروریات است. افرادی که در امر حسابرسی عملکرد، حرفه ای محسوب می شوند، این مهارت را از طریق ترکیبی از آموزشهای رسمی و حین کار همراه با تجربه به انجام حسابرسی کسب نموده اند . استقرار نیافتن حسابرسی داخلی به عنوان زمینه ای اساسی: حسابرسی داخلی در شرایط حاضر نقش بازوی مدیریت را بر عهده دارد و وقتی از یک حسابرس داخلی خواسته می شود که نقش بازوی مدیریت را بر عهده بگیرد می توانیم این وظیفه را حسابرسی عملیاتی بنامیم. براساس بیانیه منتشره 1978 انجمن حسابرسی داخلی آمریکا با عنوان استانداردهایی برای کاربرد حسابرسی، تغییر وظایف حسابرسی داخلی بیش از پیش مشهود شد و وظیفه ی حسابرسی عملیاتی به عهده حسابرسی داخلی گذاشته شد (شاه محمدی، مقصود، تهران: 1377 ). بر این اساس و علیرغم پیش بینی واحد حسابرسی داخلی در اساسنامه ها و یا سایر آیین نامه های دستگاه ها و شرکت های دولتی، واحد ذکر شده یا عملاً استقرار نیافته و یا به دلایلی همچون پایین بودن اختیارات، مقاومت سایر مدیران و.. . از اهداف خود فاصله گرفته و عمدتاً تبدیل به بخش بازرسی به جای نظارت مناسب و عملیاتی گردیده است. به این مضمون باید اضافه کرد که بخش عمده ای از فعالیتهای مهم اقتصادی دولت در . طرح های تملک دارایی های سرمایه ای اصولاً فاقد حسابرسی داخلی است. بررسیهای حسابرسان داخلی و شناختی که آنان از سامانه ی کنترلهای داخلی به دست می آورند می تواند مورد استفاده حسابرسان مستقل قرار گیرد. از طرف دیگر خود حسابرسان داخلی در صورت دارا بودن شرایط لازم می توانند به انجام حسابرسی عملیاتی اقدام کنند. دیوان محاسبات کشور می تواند با کمک تشکل های حرفه ای از جمله جامعه حسابداران رسمی ایران، سازمان حسابرسی و سایرمراجع ذیصلاح نسبت به آموزش و گسترش فعالیت و اختیارات واحد حسابرسی داخلی در دستگاههای اجرایی در راستای انجام حسابرسی عملکرد اقدامات لازم را به عمل آورد. سایر موارد: در پایان این بخش باید عنوان نمود که جدای از مباحث ذکر شده پیرامون چالشهای به کارگیری حسابرسی عملکرد موارد دیگری ازجمله نبود قوانین و مقررات لازم الاجرا، فقدان برنامه های بنیادین آموزشی، حاکمیت تفکر اقتصاد دولتی در ایران، وجود نظام نامناسب مالی در کنار پایین بودن فرهنگ نظارت پذیری، چالش با اصل مسئولیت پذیری و پاسخگویی مدیران و نیاز به آموزشهای کلاسیک و استفاده از تخصصهای گوناگون از دیگر مشکلات موجود می باشد. ضمن اینکه از چالشهای دسترسی حسابرسان به مدارک و شواهد مربوط به موضوع حسابرسی عملکرد نباید غافل شد. انتظار می رود سیاستگذاران، مراکز علمی ونظارتی کشور ضمن یک عزم ملی اهتمام و انسجام خود را در برطرف کردن موانع یاد شده به کار گرفته و شرایط استقرار این نوع حسابرسی را فراهم سازند. حسابرسی های عملکرد با بررسی صرفه اقتصادی، کارایی و اثربخشی دستگاهها، از طریق شناسایی دلیل ایجاد انحرافات و ناکارآمدی ها موجب ارتقای بهر ه وری، شفافیت و پاسخگویی دستگاههای دولتی می گردد و همواره دارای رهنمودهای لازم برای نقاط ضعف مربوط به عملکرد مدیران است و به مدیران واحد اقتصادی کمک می کند تا با غلبه بر مشکلات و مسائل خود، توصیه های لازم را به دست آورند و به این ترتیب زمینه برای بهبود و بهسازی اجرای یک طرح، برنامه یا عملکرد سازمان و ارتقای کیفیت اجرای کارها هر چه بیشتر و بهتر فراهم شود. اهداف حسابرسی عملکرد شامل ارزیابی عملکرد، شناسایی فرصتهای بهبود عملیات از نظر کارایی ، اثربخشی و صرفه اقتصادی و ارائه پیشنهاد برای بهبود عملیات یا انجام اقدامات اصلاحی می باشد. باید عنوان نمود که حسابرسی عملکرد بر حسب نوع و دامنه رسیدگی دارای مزایایی از جمله شناسایی نواحی مشکل آفرین، علل مربوط به آن وراهکارهای بهبود آن، فراهم آوردن فرصتهایی برای حذف هر گونه عدم کارایی و اتلاف منابع و بررسی عملکرد اشخاص و واحدهای سازمانی می باشد ضمن آنکه با شناسایی فرصتهایی برای افزایش سطح خدمات و شناسایی بخشهای غیرضروری، بی کفایتی ها وسهل انگاری ها باعث بهبود خط مشی ها و رویه ها می شود. بر این اساس حسابرسی عملکرد در مقایسه با حسابرسی مالی و رعایت دارای کارکردهای متمایز می باشد. هدف در حسابرسی مالی بررسی و اظهارنظر در خصوص صورتهای مالی است در حالی که در حسابرسی عملکرد تجزیه و تحلیل و بهبود روشها و عملکرد مدنظر می باشد. دامنه اطلاعات مورد استفاده در حسابرسی مالی صرفاً به مدارک و سوابق مالی مربوط است در حالی که در حسابرسی عملکرد تمام عملیات سازمان در حوزه رسیدگی مدنظر قرار گرفته، همچنین به لحاظ زمانی و نوع نتایج حسابرسی نیز با هم متفاوت می باشند. نکته ی دیگر که باید مدنظر قرار داد این است که هر چند در حال حاضر حسابرسی عملکرد تاکید بر سه مولفه کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی عملیات دارد ولی برخی از صاحبنظران مولفه های دیگر غیر از موارد یاد شده از جمله بی طرفی، محیط زیست، اخلاق سازمانی و بهره برداری مناسب از نیروی انسانی را از جمله کارکردهای حسابرسی عملکرد به حساب می آورند. در قسمتهای دیگر از مقاله ارتباط حسابرسی عملکرد با بودجه ریزی عملیاتی و نقش آن در ارتقا بهره وری و پاسخگویی مورد بررسی قرار گرفت. به اذعان تمامی نظریه پردازان بودجه ریزی و حسابرسی، استقرار نظام بودجه ریزی و حسابرسی بر مبنای عملکرد به روسای دستگاههای اجرایی و مقامات ارشد تصمیم گیرنده کشور به منظور اتخاذ تصمیمات بهتر و به کارگیری اثربخش تر منابع کمک می نماید و تاثیر بسزایی در بهبود کیفیت مدیریت دارد. کمی کردن عملکرد به مدیران اجازه می دهد تا با نظارت بر روند تغییرات، مشکلات و مسائل احتمالی و بالقوه را شناسایی کرده و بتوانند اقدامات اصلاحی لازم را انجام دهند. در مورد نقش حسابرسی عملکرد در نظام پاسخگویی باید عنوان نمود که ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی مالی فعلی به سطوح بالاتر نظیر مسئولیت پاسخگویی عملکرد و برنامه با هدف افزایش کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی مستلزم کاهش کنترلهای سنتی غیرضروری و حذف مقررات زائد می باشد تا مقامات اجرایی با آزادی عمل بیشتر بر نتایج عملیات تاکید ورزند و در قبال پسامدهای مصرف منابع مالی عمومی پاسخگو باشند. از این رو بازنگری در قوانین و مقررات موجود و حذف مقررات دست و پاگیر از الزامات ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی و تحقق شعار محوری مدیریت عمومی نوین خواهد بود. در رابطه با نقش حسابرسی عملکرد در ارتقای بهره وری نیز باید اشاره نمود که بهره وری بخش خصوصی و عمومی معمولاً با ارزیابی عملکرد سنجیده می شود و بهبود عملکرد نیز وابسته به ارتقای مولفه های سه گانه، یعنی رعایت صرفه جویی اقتصادی، کارایی و اثربخشی می باشد. در بخش دیگری از مقاله ضمن بررسی مراحل اجرای حسابرسی عملکرد، بسترها و الزامات حسابرسی عملکرد شامل بسترها و الزامات درون سازمانی و زیرساختهای برون سازمانی مورد بررسی قرار گرفت که در این راستا شایسته است نقش اساسی اجرای بودجه ریزی عملیاتی، هم در تبیین شاخصها و معیارهای مورد عمل و هم در دسترسی به اهداف پیش بینی شده مورد توجه قرار گیرد. در بخش انتهایی مقاله چالشهای فراروی به کارگیری حسابرسی عملکرد و راهکارهای بهبود آن مورد نقد و بررسی قرار گرفت. به نظرمی رسد حسابرسی عملکرد تاکنون آن گونه که مورد انتظار است در کشور به مرحله اجرا درنیامده و ضروری است. سیاستگذاران،مراکز علمی و مسئولان اجرایی کشور، ضمن یک عزم ملی اهتمام و انسجام خود را در برطرف کردن تنگناهای یاد شده به کار گرفته و شرایط استقرار حسابرسی عملکرد را به منظور بهبود عملیات و تحقق اهداف موردنظر فراهم سازند. انتظار از مجلس شورای اسلامی رفع تنگناهای قانونی و از مراکز علمی و دستگاههای نظارتی همچون دیوان محاسبات کشور، تبیین و ارائه مبانی تئوریک و کاربردی و تهیه شاخصهای مناسب سنجش با توجه به مسائل ساختاری حاکم بر بخش دولتی ایران است. 2349534988500 7689851180950فصل نهمارائه برنامه ای خاص ( که حاصل تجربه خدمتی می باشد و تمایلبرای اجرای آن با ارائه پیشنهاد بهتر )00فصل نهمارائه برنامه ای خاص ( که حاصل تجربه خدمتی می باشد و تمایلبرای اجرای آن با ارائه پیشنهاد بهتر )773430173482000ارائه برنامه: از آنجا که یک تجزیه و تحلیل مالی همیشه وسیعتر از یک تجزیه و تحلیل ساده بودجه ای است، امروزه لازم است که یک افشاء دقیقتری (مشروح تری) از اجرای بودجه و همچنین اطلاعات مالی فراهم شود. نیاز به توسعه مهارتهای لازم و فراهم نمودن آموزش برای تهیه کنندگان و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی وجود دارد، و در سطح بخش ها، بکارگیری حسابداران ماهر خیلی کم است و مدیریت مالی از اهمیت کمتری در اجرای قانون برخوردار است. اولین گام به سمت سیستم حسابداری تعهدی در رومانی با ایجاد یک چارجوب قانونی انجام شد. طبقه بندی حسابداری و بودجه با شروع سال 2006 رومانی توانایی تهیه حسابهای ملی منطبق با ESA95 بود. رویه های حسابداری نیاز به سازگاری با مفاهیم مربوط به پرداخت های تامین مالی اتحادیه اروپا (پرداخت ها، مخارج قابل قبول و . . .) دارد. گزارشگری مالی باید به موقع، کامل و قابل اعتماد باشد و انحراف ها از بودجه را مشخص نماید. نحوه ارزیابی اثربخشی و کارایی رویه های مخارج و برنامه ها – شامل بودجه تامین شده از منابع اتحادیه اروپا – تاسیس(ایجاد) خواهند شد. برای پیشرفت بیشتر در این منطقه ها سرمایه گذاری قابل توجهی در جهت توسعه و آموزش کارکنان صورت گرفته است. در موارد زیادی بوسیله اجرای پروژه های اتحادیه اروپا و سایر برنامه های تخصصی پشتیبانی شده است. بعلاوه، مجلس در سطح مرکزی و شوراهای محلی برای سطح محلی نیاز است بوسیله افزایش ظرفیت اطلاعات بودجه ای تجزیه و تحلیل شده تقویت بیشتر شوند، تا آنها بتوانند نقش کامل متعادل توان اجرایی را بازی کنند. با توجه به فرایند حسابداری نقدی به تعهدی در ایران خصوصاً در خانواده بهداشت ودرمان که از اهمیت بسزایی برخوردار میباشد در سال 1389 هجری شمسی وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی بدنبال تغییر رویکرد از نقدی به تعهدی برآمد که پس از برگزاری جلسات متعدد وکارگروههای حسابداری وتشکیل گردهمایی دانشگاههای علوم پزشکی سراسر ایران ونظر خواهی از حسابداران خبره وکارشناسان مالی شروع به آموزش های اولیه این طرح در اصفهان ،تهران ،کرمانشاه ،کردستان ،مشهد مقدس ،و... شدند با وجود کمبود نیروهای متبحر خوشبختانه پس از گذراندن یکسال جمع آوری اطلاعات وبرنامه نویسی موفق به تهیه نرم افزار نظام نوین مالی در دانشگاهها شدند .بی شک این برنامه دارای مشکلات وضعف های برنامه نویسی زیادی بود که با همفکری عزیزان همکار راه وبستر این کار بنحو شایسته فراهم گردید در سال 90 دانشگاهها موفق به تغییر رویکرد حسابداری از نقدی به تعهدی شدند ودر کنار آن اکثر دانشگاهها بصورت موازی ثبت سند حسابداری نقدی را نیز دنبال کردند در پایان به چند نمونه از ارائه برنامه بصورت فهرست وار اشاره مینمایم . 1-به کارگیری سیستم الکترونیکی اطلاع رسانی خدمات مالی 2-ایجاد سیستم یکپارچه درآمدهای اختصاصی (وصولی) در سطح دانشگاه 3- به روز رسانی پرداخت حقوق ومزایای پرسنل دانشگاهی 4-برخورداری از بایگانی متمرکز، امن و دارای فضای کافی در رابطه با اسناد مالی 5- افزایش رفاه نسبی همکاران از خدمات مالی دانشگاه 6-یک پارچه سازی صدور اسناد بمنظور جلوگیری از هزینه های اضافی 7- آموزش حسابداران واستخدام نیرو های تازه نفس ودارای مدرک دانشگاهی 8-اهمیت دادن به کارائی حسابدار در دانشگاها وآموزش دادن واستفاده از تجربیات همکاران دانشگاههای دیگر با تبادل اطلاعات از نزدیک 9- کارکنان قابلیت رشد شخصی و حرفه ای و نیز توانایی اداره کردن خویش را دارند. 10- سازمان و اهداف آن راهنمای عمل مدیریت و کارکنان 11- نقش مدیر یک نقش حرفه ای است و نه صرفاً تجربه اندوزی در حین عمل.ست. 12- مدیریت به عنوان یک فرآیند مشارکتی در نظر گرفته شده است. فرآیندی که نقش مدیر در آن کمرنگ است و بیشتر نقش یک پشتیبان، تسهیل گر وهماهنگ کننده را دارد 13-کارشناسان حسابداری باید از میان افراد توانمند و آشنا به قوانین و مقررات و همچنین به فنون حسابداری و نرم افزارهای کاربردی انتخاب شوند. فارغ التحصیلان رشته های مدیریت و حسابداری در اولویت باشند 14 - کنترل و نظارت مستمرمدیران مالی به عنوان نمایندگان دانشگاهها، علاوه بر کنترلهای قبل از خرج در خصوص نحوه مصرف اعتبارات دستگاهها باید کنترلهای بعد از خرج در خصوص نحوه استفاده از اموال اعمال نمایند ( این قسمت از کنترلها مورد غفلت واقع شده است) 15- برنامه ریزی و مراقبت جهت حفظ مقدار موجودی هر یک از اقلام کالاهای مورد نیاز در انباردانشگاه در حد مطلوب خود 16-تفکیک وظایف شغلی افراد در دنشگاه بطوریکه دیگران در امور ی که به آنها مربوط نمیباشد مداخله ننمایند. 17-- هر ماه یکبار از یک واحد طبق چک لیست تهیه شده بازدید ومعایب ومشکلات موجود نوشته و در جلسه مدیران واحدها مطرح نمایند 18- - چنانچه مدیریتی نسبت به رفع معایب موجود در واحد مربوط به خود اقدام ننماید مراتب سریعاً به رئیس دانشگاه اعلام شود 19-کارایی واثربخشی سازمان در گرو رشد ودر نتیجه تلاش بیشتر کارکنان است